دکتر جهانگیر کرمی استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «تصمیم اخیر پوتین برای خروج نیروهای روس از سوریه را باید در شرایط زمانی کنونی دنبال کرد چرا که بعد از برقراری آتش بس در سوریه نیروی هوایی روسیه کار زیادی برای انجام در سوریه نداشتند.»
تصمیم ولادیمیر پوتین درباره خروج ناگهانی بخش اصلی نیروهای روسیه از سوریه جهان را غافلگیر کرد. از جمله کارکشته ترین کارشناسان نظامی در خود روسیه را هم. چه کسی فکر می کرد که روسیه در اوج موفقیتش در کارزار سوریه میدان را رها کند و برگردد؟
اقتصاد در حال افول روسیه و بلندپروازی های سیاسی و نظامی پوتین
روسیه در بدترین شرایط اقتصادی بعد از بحران سال 2008 قرار دارد. بازده اقتصادی این کشور در سال 2015 نزدیک به 3.7 درصد کاهش داشته است و با توجه به برآوردهای صندوق بین المللی پول پیشبینی میشود به این روند نزولی در سال 2016 بیش از یک درصد افزوده شود.
این در شرایطی است که روابط روسیه و ترکیه از زمان سرنگونی جنگنده روسی به دست آنکارا در نوامبر سال گذشته دچار بحران است. در همین حال، کردهای سوریه روز شنبه اعلام کردند که اولین دفتر خارجی خود را در مسکو طی مراسمی که قرار است فردا (چهارشنبه) با حضور مقامات وزارت خارجه روسیه و نمایندگان چندین کشور دیگر برگزار شود، افتتاح کنند. این خبر را عبدالسلام علی، نماینده کردهای سوریه در مسکو به رسانهها داد.
دیدگاههای نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری امریکا در مورد روسیه، پوتین و خاورمیانه
جنگ سوریه و اوضاع آشوب زده خاورمیانه از یک طرف و تلاش های روسیه برای مداخله در این جنگ و مبارزه با داعش از طرف دیگر از موضوعاتی است که توجه افکار عمومی و اندیشمندان آمریکایی را به خود جلب کرده است. در این میان نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا نیز توجه ویژه ای به این موضوعات دارند.
روسیه در حال حاضر از وضعیت مناسبی در منطقه برخوردار نیست. این وضعیت به خصوص در شرایط حاضر و با افزایش تنشها میان ایران و عربستان به دنبال اعدام شیخ نمر، وخیمتر شده است. تعطیلات سال نو میلادی نیز نتوانست در عملیات هوایی روسیه در سوریه وقفه ایجاد کند. به نظر می رسد که سیاستگذاران روسی همچنان افزایش تنش ها و تلاش برای جذب نظر مثبت افکار عمومی را به چاره اندیشی حول وضعیت اقتصادی کشور ترجیح می دهند.
هزینه عملیات نظامی روسیه در سوریه در سال 2016؛ 1،200 میلیارد دلار
روسیه برای ادامه عملیات ضد تروریستی در سال 2016 چقدر هزینه خواهد کرد و آیا عملیات نظامیان روسی در خاورمیانه طولانی خواهد بود؟ که پاسخ این پرسش ها در سایه اخبار مربوط به شمار پروازهای جنگنده های روسی و نابودی تأسیسات «داعش» قرار گرفته است.
تسلیم شدن اوباما در برابر روسیه و ایران، دشوار شدن براندازی بشار اسد
دولت باراک اوباما آشکارا می گوید همچنان بر این باور است که بشار اسد رئیس جمهور سوریه باید از قدرت کنار برود، اما کاخ سفید در پشت صحنه، در تلاش برای پیشبرد راهبردی است که سبب خواهد شد رئیس جمهور سوریه همچنان بر سر قدرت باقی بماند.
ائتلاف ایران و روسیه در سوریه در آینده بیش از آنچه دیگران فکر می کنند، تقویت خواهد شد. به نظر می رسد که ایران بر آنست که به روسیه اجازه دهد از پایگاه های آن برای رهبری عملیات های نظامی خود در سوریه استفاده کند. این تحول می تواند بسیار قابل توجه باشد. بر خلاف دعاوی تحلیلگران غربی مبنی بر به حاشیه رانده شدن ایران توسط روسیه، به نظر می رسد که روسیه بیش از آنچه دیگران فکر می کنند به لحاظ نظامی به ایران وابسته است و به ارتباط خود با تهران نیاز دارد.
روسیه پیوستار اقدامات توسعهطلبانه غرب در قالبها و جغرافیاهای مختلف از گسترش ناتو به شرق تا سپر ضدموشکی و از «سیآیاس» تا خاورمیانه را بازی صفری میداند که موفقیت غرب تقویت «برتری راهبردی» آن و همزمان بیرونگذاری مسکو از ترتیبات منطقهای و بینالملل را در پی خواهد داشت. بر همین اساس، «مقاومت مستقیم» را راهکار موثرتری برای ممانعت از آسیبهای این سیاست تهاجمی تشخیص داده که جلوه آن در الحاق کریمه و اقدام نظامی این کشور در سوریه قابل مشاهده است.
ایران و روسیه با توجه به تغییرات محیط بین المللی، در سوریه وارد فاز بازی های ژئوپلتیک شده اند. روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ تلاش می کند نقش جهانی خود را بازتعریف کند. اقدامات این کشور در اوکراین و اخیرا در سوریه شاهدی بر این ادعا است. این کشور بعد از حدود 40 سال بار دیگر به خاورمیانه آمده است تا ثابت کند که محیط کنونی بین المللی را عرصه حاکمیت چند قطبی می داند. استراتژی ایران در خاورمیانه نیز دقیقا حول محور بازتعریف نقش ژئوپلتیکی خود می چرخد.
بحران سوریه و ظهور پدیده داعش، ماهیت روابط ایران و روسیه را از یک چارچوب منفعل تاریخی نسبت به نقش منطقه ای یکدیگر به یک قالب فعال مبتنی بر همکاری های منطقه ای و در جهت تأمین منافع ژئوپلتیک تغییر داده است. این تحول خود نوعی برابری سیاسی در روابط دو طرف ایجاد کرده که می تواند بر اهمیت نقش ایران در عرصه سیاست منطقه ای و جهانی بیفزاید.
پاسخ کلیسای ارتدوکس روسیه به این سئوال مثبت است. تصور اینکه کلیسا در برابر جنگ سوریه، موضعی جنگ طلبانه بگیرد، برای بسیاری در غرب امری بسیار غریب به نظر میرسد. اما، آنطور که اسقف اعظم وسولود چاپلین، شناختهشدهترین سخنگوی کلیسای ارتدوکس میگوید این کلیسا نسبتی با غرب ندارد. او میگوید: "این تصور که کلیسا و حکومت باید از هم جدا باشند، از مشخصههای تمدن ارتدوکس نیست. این از مشخصههای غرب است."
"سرگئی شویگو، چهره اصلی پشت صحنه اقدام نظامی روسیه در سوریه"
پرزیدنت پوتین ماه می گذشته گفته بود:«کریمه مال ماست.» او در برنامه مستندی سخن میگفت که میلیونها روسی بیننده آن بودند و این لحظهای مهم در نظامی کردن روسیه بود. مسکو از زمانی که پوتین اقدام به بالا بردن هزینههای نظامی کرد مورد انتقاد قرار گرفته؛
روسیه بیش از یک ماه پیش به طور رسمی وارد جنگ داخلی سوریه شد و از آن زمان تاکنون روسها به همراه نیروهای ارتش سوریه توانستند پیشرفتهایی را طی حملات هماهنگ علیه مواضع مخالفان در این کشور به دست آورند. اکنون به نظر میرسد که روسیه قصد تشدید بیشتر مداخله خود در سوریه را دارد. این پرسش مطرح میشود که روسها برای ایجاد تحولی عمده و کسب پیروزی نهایی در این جنگ از چه قابلیتهایی میتوانند استفاده کنند.
پوتین و اردوغان؛ دوستان دیروز و دشمنان قسم خورده امروز که هیچ یک کوتاه نمی آیند
رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین، رهبرانی با شباهتهای بینظیر که دوران جدیدی را در همکاری بین دو کشور ترکیه و روسیه ایجاد کردند اکنون در تقابلی قرار گرفتهاند که به روابط دو کشور تا سالهای آتی آسیب خواهد زد.
بعد از سرنگونی هواپیمای روسیه توسط ترکیه، غرب نیازمند فهم چگونگی تحلیلِ هزینه-فایدهِ مسکو است.
هواپیماهای روسی پیش از این نیز حریم هوایی ناتو را با ورود به فضای
کشورهای اروپای غربی و بویژه بالتیک مورد تعدی قرار داده بودند. حال روسیه
با احداث پایگاه نظامی در سوریه و در 30 کیلومتری یکی از کشورهای عضو ناتو
بازی خطرناک خود با غرب را به سطح جدیدی ارتقاء داده است.
اگر کسی به دنبال دانستن این موضوع باشد که جنگنده های روسی و نیروی هوایی ارتش سوریه از 19 نوامبر تاکنون کدام اهداف را بیش از بقیه بمباران کرده اند، پاسخ، منطقه «بایربوجاک» است که در حد فاصل شمال شرقی لاذقیه و غرب حلب قرار دارد و محل سکونت 90 هزار ترکمن است. این منطقه از سه سال و نیم پیش در کنترل گروه های مسلح مخالف دولت سوریه قرار داشته است.
پوتین احتمالا اراده ناتو را آزمایش می کند. ترک ها به حمایت آمریکا نیاز دارند.
دو فروند جنگنده اف – ١٦ نیروی هوایی ترکیه روز سه شنبه یک فروند هواپیمای سوخو ٢٤ روسیه را در حریم هوایی ترکیه سرنگون کردند و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه این اقدام را خنجر زدن از پشت توصیف کرد و گفت این اقدام بر روابط مسکو- آنکارا تاثیری جدی برجای خواهد گذاشت.
روز گذشته یکی از هواپیماهای جنگی روسیه توسط موشک ترکیه مورد هدف قرار گرفت. در همین راستا نمایندگان کشورهای عضو ناتو با تشکیل جلسه ای فوق العاده به بررسی این موضوع پرداختند. در نگاه اول شرایط مانند دهه 1950 و فضای جنگ سرد به نظر می آید، اما ظواهر همیشه فریبنده است. اوضاع هنوز به مرحله بحرانی نرسیده، اما در صورت تشدید تنش ها، بدون شک داعش برنده اصلی میدان خواهد شد.