چه بر سر جاسوسان روسیه آمده؟

درگیری داخلی؟ ناکارآمدی؟ سردرگمی؟

زمانی که یک نهاد زیرزمینی هر روز در صدر خبرهای بین‌المللی باشد، حتماً اتفاق‌های عجیبی افتاده است. وضعیت فعلی «اداره کل اطلاعات ستاد مشترک ارتش» روسیه که با حروف اختصاری نام قبلی آن تحت عنوان «گرو» GRU شناخته می‌شود از این موارد است. 

چگونه می توان در جنگ سرد پیروز شد؟

پیچیدگی وضعیت بین‌المللی و حساس‌تر شدن اختلافات قدرت‌های بزرگ، بحث‌های شدیدی را در مورد ماهیت تناقضات موجود در جهان بوجود آورده است. در این شرایط، به ویژه، این سوال مطرح می‌شود که آیا چنین وضعیتی، «جنگ سرد» جدید است؟ من می‌توانم ادعا کنم که بله. البته، طبیعتا، جنگ سرد جدید، با نمونه قبلی آن در قرن گذشته، متفاوت است، مهمتر از همه، اینکه، این جنگ، ماهیت یک‌سویه‌ای دارد.  

چرا ایران بلوک شرق را به غرب ترجیح می‌دهد؟

در حالیکه فاز نظامی بحران سوریه به پایان نزدیک می‌شود، سران روسیه، ایران و ترکیه در نشست تهران بر حق تعیین سرنوشت سوریه توسط مردم این کشور و از طریق انتخاباتی فراگیر، آزاد و عادلانه تاکید کردند. آنها همچنین توافق کردند تا به همکاری مشترک خود تا نابودی کامل گروههای تروریستی تعیین شده توسط سازمان ملل در سوریه همچون داعش و القاعده و جبهه النصره ادامه دهند. 

غرب از نگاه روسیه

یکی از مفاهیمی که در ایران بسیار مطرح شده و می شود، غیر قابل پیش بینی بودن روس هاست. اما این مفهوم از کجا نشأت گرفته است؟ چنانچه نگاهی به سیاست های روسی بیفکنیم در خواهیم یافت که خود روس ها هم با این مسئله یعنی غرب درگیر بوده اند؛  

آیا این استاد دانشگاه مدافع امریکایی پوتین است؟

معمولاً اساتید دانشگاه‌های مشهور در دنیای علوم انسانی دو دسته‌اند: یا به‌خاطر کارهای علمی وزین و نظریه‌پردازی‌های قدرتمندشان نام‌بردار می‌شوند، یا به‌دلیلِ حضور رسانه‌ای و نوشته‌های ژورنالیستی‌شان. استیون کوهن، روسیه‌شناس آمریکایی، از معدود چهره‌هایی است که در هر دو حوزه پرسروصدا بوده است.  
 

ویژگی‌های سیاست خارجی روسیه در سال 2017

سیاست خارجی روسیه در سال 2017  یادآور دستیابی به موفقیت در خاورمیانه، تشدید تقابل با ایالات متحده و دوری از اروپا، پیشرفت تاکتیکی در آسیا و حفظ وضع موجود در فضای پساشوروی است. روسیه به طور قابل توجهی ابزارهای سیاست خارجی خود را گسترش داده است، اما اختلاف شدید دامنه سیاست خارجی با امکانات محدود اقتصاد روسیه همچنان حفظ شده است. 

نقش روسیه در جهان پسااروپایی؟

این یک واقعیت است که روسیه دیگر نمی‌خواهد بخشی از اروپا باشد. این واقعیت مقدم بر مذاکرات مربوط به طبقه بندی منافع اقتصادی و جابجایی‌های بدون روادید به کشورهای ناحیه شنگن است، که برای چندین دهه انجام شدند و در هر صورت شکست خورده‌اند. ولادیمیر پوتین در اولین دوره ریاست جمهوری خود، موضوع پیوستن به ناتو را مطرح کرد که واکنش جدی ای در پی نداشت.  

آیا راهبرد بزرگ اوراسیایی در حال تکمیل روسیه اجرایی خواهد بود؟

همزمان با تغییر راهبرد، سال 2014 میلادی سالی کلیدی در سیاست خارجی روسیه به حساب می آید. در این زمان بود که مسکو تمرکز سنتی خود را از اروپا و آتلانتیک دور ساخت و توجه ثانویه ای به سرزمین های جدا شده از شوروی سابق مبذول داشت. بحران اوکراین، تیر خلاصی بر دو مفهومی بود که از فروپاشی شوروی سابق، سیاست خارجی روسیه را هدایت می کرد: «ادغام در غرب» و «همگرایی مجدد جمهوری های سابق با روسیه». 

پرده نامریی میان روسیه و غرب در حال افتادن است

جنگ هسته ای هنوز خطری بسیار واقعی و هراسناک است. اما تهدید سایبری فراگیر تهدیدی است که مقابله با آن حتی سخت تر است. جنگ سایبری لایه ای روی تنش های حاصل از دوران جنگ سرد افزوده است. جنگ سایبری ابعاد تازه ای بر تهدیدهای سیاسی محسوب شده و در مقیاس تاکتیکی، عملی و استراتژی های مهار بسیار خطرناک تر از سایر جنگ ها است. اینها جدیدترین سلاح های از راه درو هستند: کامیپیوترها. 

نادیده گرفتن پوتین، بهترین راه تعامل با روسیه

دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا پس از دیدار با دونالد ترامپ گفت که دو طرف دیدگاه های متفاوتی در قبال روسیه دارند. اگرچه جزئیات این تفاوت فاش نشده است اما می توان با خیال راحت فرض کرد که ترامپ با وجود تمام مشکلات رسوایی اش در خانه در رابطه با روسیه، مواضعی نزدیک تر به مسکو نسبت به تاسک داشته باشد.  

محور ایرانی - روسی

«ولی نصر» رییس دانشکده مطالعات پیشرفته بین المللی  دانشگاه جانز هاپکینز که مقالات زیادی را درباره ایران و تشیع نوشته و یکی از مشاوران اوباما در حوزه خاورمیانه بوده است در مقاله تازه خود در روزنامه نیویورک تایمز به موضوع اتحاد ایران و روسیه پرداخته است. او در یادداشت خود تحت عنوان "محور ایرانی – روسی" می نویسد:«آتش بس در سوریه خبری خوش است. اما نباید اجازه داده شود که به توسعه خطرناک روابط نظامی میان ایران و روسیه بیانجامد؛  

آغاز دور جدید بازی بزرگ (در آسیای مرکزی)

آسیای مرکزی مانند جایزه ای است که هربار در بازی بزرگ و قدیمی بین قدرت هایی همچون روس ها، انگلیسی ها، ایرانی ها، مغول ها و ترک ها در زمان های مختلف و با ترکیب های مختلف دست به دست می شده است. نشسته بین تقاطع استپهای روسیه، مرزهای غربی چین، گذرگاه های کوهستانی به شبه قاره هند و خاورمیانه مدرن، منطقه ای که گاهی مانع و گاهی پل بین قدرت ها بود. مسیری برای تجارت و بزرگراهی برای تهاجم.  

عملگرایی و اعتمادسیاسی ایران و روسیه

ایران و روسیه همسایگانی هستند که صدها سال سابقه روابط پر فراز و نشیب داشته‌اند، اما برای تعریف و تعیین حد و مرز این روابط که در مواقعی از آن به «روابط استرتژیک» یاد می‌شود، نیاز به واکاوی دقیقتری دارد که در این مختصر به مواردی از آن اشاره می‌شود.
 

سایه جنگ با روسیه

مرور کتاب؛

اولین رئیس‌جمهور زن آمریکا قبل از هر چیزی با این درگیری بین‌المللی روبرو خواهد بود: به دنبال تحکیم کشورهای اسلاوی شرق اروپا، پوتین سه کشور حوزه بالتیک (لتونی، لیتوانی و استونی) که همه عضو ناتو هستند را تصرف کرده است. این موضوع به واکنشی فراتر از پیام توییتری نیش‌دار یا مطلب مطبوعاتی تندوتیز نیاز دارد.  

پیامدهای نزدیکی روابط ترکیه و روسیه

دیدار اخیر ولادیمر پوتین و رجب طیب اردوغان این نگرانی را بر انگیخته است که آیا ترکیه به غرب پشت کرده و به سوی روسیه خواهد رفت؟ این دیدار در برهه ای انجام شد که رابطه ترکیه و غرب به خاطر انتقاد غرب به واکنش دولت ترکیه به کودتای 15 جولای، باعث تیرگی روابط این دو متحد دیرین شده بود. ترکیه، غرب را متهم به اطلاع از وقوع کودتا کرد. افکار عمومی ترکیه نیز از عدم واکنش غرب به کودتا و امتناع از محکوم کردن این اقدام در اسرع وقت، ناراحت هستند.  

عملگرایی راهبردی در روابط روسیه با ترکیه

سرعت فراز و فرود در روابط یک سال اخیر روسیه و ترکیه یکی از پدیده‌های قابل تأمل در تحولات شتابان خاورمیانه است که برای بسیاری غیرمنتظره بوده است. آنکارا تا پیش از بحران سوریه به عنوان «شریک منطقه‌ای» مسکو یاد می‌شد و دو کشور با اشاره به امکان افزایش مبادلات تجاری تا 100 میلیارد دلار در سال از ارتقاء این روابط به سطح راهبردی نیز سخن به میان می‌آوردند.  

تشدید تنش با غرب سبب نزدیکی اردوغان به پوتین خواهد شد

کودتای نافرجام اخیر در ترکیه نه تنها موجب شد که این کشور دچار آشوب داخلی شود همچنین می‌تواند باعث منحرف شدن اساسی روابط سیاسی خارجی ترکیه با آمریکا و اروپا شود. در پی این کودتا تبعاتی جدی، همکاری‌های آمریکا و اروپا با آنکارا در زمینه مبارزه با داعش در سوریه را تهدید می‌کنند. به طور کلی روابط ترکیه با اتحادیه اروپا از جمله در زمینه همکاری برای مقابله با موج ورود پناهجویان به اروپا تهدید شده است. در حال حاضر حال و هوای کشور ترکیه مملو از خشم، عصبیت و تاریکی است.

 

آیا روسیه تهدیدی برای ناتو است؟

کشورهای عضو ناتو در نشست سران که در روز شنبه در ورشو به پایان رسید، تقویت حضور نظامی خود را در شرق اروپا تأیید کردند تا به شرکای بلوک شوروی سابق در برابر روسیه اطمینان دهند و در ضمن از روسیه دعوت به گفتگو کردند. آیا روسیه باید به عنوان «تهدیدی» در نظر گرفته شود؟ ناتو ضمن اجتناب از مشخص کردن آن در بیانیه نهایی اجلاس ورشو به معنای دقیق کلمه به این پرسش پاسخ منفی داد.
 

روسیه چگونه برای جنگ جهانی سوم آماده می شود

در این مقاله قصد داریم نگاهی به تحرکات روسیه در قبال غرب بی‌اندازیم. اما ابتدا باید محدوده فعالیت روسیه را ترسیم کنیم. بهتر است با بررسی سیاست‌های انگلیسی-صهیونیستی در قبال روسیه شروع کنیم.
 

ایران و اصل موازنه و مهار در سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

هرچند روسیه با سلف شورویایی خود بسیار متفاوت است و داشته‌های آن امکان رقابت/تقابل همه‌جانبه با غرب را نمی‌دهد، اما مقوله حفظ «توازن» هم از منظر امنیتی و هم به لحاظ هویتی همچنان برای آن مهم است. اهتمام به این اصل را می‌توان در مواجهه سخت مسکو با گسترش ناتو به شرق، سپر ضدموشکی، دست‌اندازی به حوزه «سی‌آی‌اس» و توسعه‌طلبی‌های غرب در خاورمیانه دید.