هرگاه روس ها درمورد ایران فکر می کنند، به بررسی وجدان و افکار درونی خود می پردازند. برخی، دید مثبتی به نظام ایرانیان دارند و برخی از آن نفرت دارند، اما درنتیجه توافق اخیر درمورد محدودسازی تولید هسته ای ایران در ازای لغو تحریم های اقتصادی و افزایش ارتباط تجاری با جهان خارج، بسیاری از روس ها، باتوجه به وضعیت خود به عنوان یک منفور بین المللی، نگران شده و این سوال را از خود می پرسند: "آیا ما ایران جدید هستیم؟"
تا همین چند وقت پیش واشنگتن و پایتختهای کلیدی اروپا نظیر لندن، برلین و پاریس اروپا را منطقهای بدون مشکل استراتژیک فرض میکردند. در حالی که دولت آمریکا در 15 سال اخیر دو مرتبه رویکردی مغایر (امنیت، اهداف و منافع) اروپا اتخاذ کرده است: یک بار جورج بوش در سیاست «جنگ علیه تروریسم» خود و یک بار هم اوباما در ارتباط با ظهور یک «چین» قویتر. ولادیمیر پوتین سال 2001 طی اظهاراتی در مجلس فدرال برلین، روسیه را کشوری اروپایی و دوستانه نامید.
آیا شبه جزیره ”بالکان“ پس از اوکراین، صحنه رویاروئی تازه ای میان شرق و غرب خواهد شد. روسیه به دلائلی که اهمیت تجاری و ژئوپولیتیکی یکسانی دارند، باز به سرمایه گذاری در این منطقه پرداخته. مسکو حتی با برجای داشتن نفوذ سنتی خود، نمی تواند چندان توقعی از منطقه ای داشته باشد که بیش از پیش به سوی اتحادیه اروپا روی گردانده است.
اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی در گزارشی به قلم پل شوارتز، عضو ارشد برنامه روسیه و اوراسیا در این اندیشکده آمریکایی نوشت: هجده ماه گذشته پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (یعنی ایالات متحده، چین، فرانسه، روسیه و بریتانیا) به همراه آلمان که در مجموع با عنوان 1+5 شناخته می شوند مذاکرات فشرده ای با ایران در زمینه مساله هسته ای داشته اند.
به گفته تحلیلگران، توافق مهم بر سر برنامه هسته ای ایران که روسیه به حصول آن از طریق مذاکرات طولانی کمک کرد، نوعی انگیزه دیپلماتیک برای مسکو است که موجب تقویت مبادلات تجاری آن با ایران خواهد شد و در عین حال ممکن است درآمدهای حاصل از بخش انرژی روسیه را که به شدت نیازمند آن است، تحت تاثیر منفی قرار دهد.
بیتردید سازمان شانگهای دارای «ظرفیت»های بالقوه فراوانی
است، اما این «ظرفیتها» تأثیری در روابط منطقهای و بینالملل ایجاد
نخواهد کرد، مگر به «نتیجه» تبدیل شوند. در شرایط حاضر، چرخه تبدیل «ظرفیت»
به «نتیجه» در این سازمان به دلایل مختلف معیوب و ناکارآمدی در تحقق اهداف
اولیه آن نیز ملموس است. عقیم ماندن بسیاری از مصوبات
نکته قابل تأمل در ارزیابیهای متعدد اخیر در باب تحولات
روابط تهران و مسکو از جمله سامانههای اس300، برآوردهای یکسونگر «سیاه یا
سفیدی» است که گاهاً ارزیابی واقعگرایانه را زیر تأثیر قرار میدهند. البته
بحث بر سر چرایی و چگونگی این روابط طی سالیان طولانی نه تنها در ایران،
بلکه در روسیه نیز با توأمانی از تردید و تمایل، اعتماد و بیاعتمادی،
خوشبینی و بدبینی جاری بوده است. عوامل مختلف دوجانبه، منطقهای و
بینالمللی در سوق قضاوتها به یکی از این دو سو نقش داشتهاند،
مانور نظامی مشترک چین و روسیه در دریای سیاه و مدیترانه و سفر اخیر رئیس جمهور چین به مسکو، حاکی از افزایش پیوندها میان دو ابرقدرت اوراسیایی است؛ اما با وجود منافع اقتصادی مهمی که دو کشور در آن شریک هستند و همچنین با وجود مخالفت آنها با آنچه نظم جهانی تحت سیطره ایالات متحده خوانده می شود، به نظر می رسد مسیر آینده روابط چین و روسیه می تواند ناهموار و پرتنش باشد.
زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کاتر، رئیس جمهور دموکرات اسبق آمریکا در مصاحبه با پایگاه اشپیگل تاکید کرد: ما مدت زیادی است که با روسیه در جنگ سرد هستیم که خوشبختانه هنوز بعید است که این جنگ سرد بدل به یک جنگ گرم شود.
وی در خصوص این که آیا جنگ سرد جدید نیز مثل جنگ سرد قبلی که حدود چهار دهه به طول انجامید طولانی خواهد بود؟
مذاکرات سخت ایران و
«گروه شش» در حالی در لوزان با «توافق سیاسی» در باب چهارچوبههای
توافقنامه جامع هستهای به پایان رسید که یکی از ویژگیهای آن نسبت به
دورههای گذشته شفافتر شدن هرچه بیشتر مواضع طرفین بود که اجازه داد
مذاکرات با هدفمندی بیشتری دنبال شود. بیتردید عزم
عملگرایانه دولتین آقایان روحانی و اوباما
مقدمه سفر وزیر دفاع روسیه به ایران پس
از 15 سال و تأکید وی و همتای ایرانی او بر عزم دو کشور برای همکاری
امنیتی و نظامی بلندمدت در سطوح دوجانبه و منطقهای که ظاهراً قرار است پس
از تدقیق جزئیات، مفاد نهایی آن در سفر احتمالی آقای پوتین به ایران به
تأیید برسد،[1] میتواند آغازی بر همکاریهای گستردهتر نظامی باشد. طبیعتاً، همانند همه قرادادهای نظامی بسیاری از مفاد این قرارداد محرمانه
است
همچنان که روندها نشان
میدهد، برتری غرب به رهبری امریکا در عرصه بینالملل به انحاء مختلف به
چالش کشیده شده و روند رو به افول آن در آینده نیز ادامه خواهد داشت. با این وجود،
واشنگتن با پیروی از «راهبردی» کلان و کاربست ابزارها، تاکتیکها و روشهای
مختلف بر حفظ هژمونی خود و بهرهگیری از مزایای آن تأکید دارد. برای تحقق
این مهم، امریکا نه تنها از دولتهای متحد، بلکه از عناصر نامتقارن و حتی
از دشمنان و رقبای خود نیز استفاده کرده
اندیشکده روابط بینالملل فرانسه در یادداشتی به قلم توماس گومارت مدیر
این مؤسسه در تازهترین تحلیل خود به سیاستها و روابط دیپلماتیک روسیه در
اروپای شرقی و منطقه خاورمیانه پرداخته است. تحلیلگر مؤسسه روابط بینالملل
فرانسه بر این باور است که ارتباط مهمی میان اوضاع موجود در اوکراین و
اروپای شرقی (ازجمله شرایط موجود در چچن و شمال قفقاز) و روابط و سیاستهای
روسیه در خاورمیانه (بهخصوص در ارتباط با ایران، ترکیه،
ورود ناتو به بحران
اوکراین مرحلهای جدید از تقابل روسیه و غرب در این موضوع است که به نوبه
خود میتواند ابعاد گستردهتری به آن ببخشد. این ورود با نامه دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا به سران ناتو برای
«بازنگری در روابط بلندمدت با روسیه»، ارائه لایحهای در کنگره امریکا مبنی
بر شناسایی اوکراین (به همراه ژاپن و اسرائیل) در شمار متحدان مهم خارج از
سازمانِ ناتو،
«پتر آکوپوف» کارشناس روس در مسائل بینالملل در مطلبی در روزنامه
«وزگلاد» یادآور شد که روسیه و چین با ایجاد ارتباط استراتژیک درصددند
شالوده روابط خود را بیشازپیش محکم کنند. به گفته وی رزمایش
دریایی مشترک چین و روسیه، ادامه اقدام نمادین مشارکت رژه نظامی چین در
میدان سرخ مسکو است. مسکو و پکن متحدان نظامی نیستند، بلکه شریک هستند.
جویندگان طلا در خاورمیانه غوغا به پا کرده اند، اما این مرتبه به دنبال
طلا نمی گردند؛ بلکه به دنبال فروش رآکتور هستند. تا اینجای کار، روسیه از
همه جلوتر است. مسکو تنها رآکتور عملیاتی منطقه، رآکتور نیروگاه هسته ای
بوشهر را ساخته است و اواخر امسال یا سال آینده ساخت 4 رآکتور را در ترکیه
آغاز خواهد کرد و این رآکتورها از اوایل دهه 2020 توانایی تولید برق را
خواهند داشت.
لغو دستور فروش سامانه موشکی اس- 300 از سوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور
روسیه به ایران بازتاب خبری و پیامدهای سیاسی بسیاری داشته است. به گونه ای
که تحلیلگران و تصمیم گیرندگان سیاسی از منظرهای مختلفی آن را تحلیل کرده و
در مورد آن اظهارنظر کرده اند. ولی تقریباً وجه مشترک همه این تحلیل ها
این است که بین این تصمیم روسیه و توافق هسته ای رابطه مستقیم وجود دارد.
برگزاری رژه نظامی روسیه در میدان سرخ در ۹ مه امسال بر اهمیت سالگرد
پیروزی در جنگ جهانی دوم برای این کشور افزوده است. هفتادمین سالگرد پیروزی
در جنگ جهانی دوم برای ارتش روسیه موقعیتی است که بتواند برخی از
تازهترین تجهیزات نظامیاش را به نمایش بگذارد.
هنوز جوهر چارچوب تفاهم به دست آمده میان ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه
هستهای این کشور خشک نشده بود که روسیه اعلام کرد سامانه دفاعی موشکی اس-
300 را به تهران تحویل خواهد داد. از نظر آمریکا، تصمیم روسیه
برای انتقال سامانه موشکی اس-300 به ایران آخرین نشانه از این حقیقت است که
علیرغم وجود دور نمای یک توافق هستهای تلخی رو به افزایش در روابط
واشنگتن – مسکو کم نشده است.