اسرائیل می‌داند پوتین ژاندارم جدید خاورمیانه است

سال 2001 مدت کوتاهی پس از آنکه آریل شارون به عنوان نخست وزیر اسرائیل انتخاب شد برای دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در کرملین به روسیه سفر کرد. به گفته دانی ایالون، مشاور نخست وزیر وقت اسرائیل، پوتین مانند تمام رهبران جهان از شارون خواست تا کرانه باختری را به فلسطینی‌ها واگذار کند. شارون نیز به سیاق تمام رهبران اسرائیلی از این مساله و طرح دوباره آن ابراز خستگی و کلافگی کرد! 

جنگ سوریه و تلاش روسیه برای تحقق بلندپروازی های ابرقدرتی

اگر شما دو نقشه از سوریه را در دست بگیرید- یکی نقشه اواخر سپتامبر یعنی زمانی که روسیه وارد سوریه شد و دیگری نقشه امروز- خواهید دید که خطوط نبرد خیلی شبیه به هم است. روسیه توانسته منافع خود را فریز کند و همان منافعی که در گذشته داشت را در جای خود نگه دارد. هزاران سورتی پرواز، هزاران کشته و ماه‌ها دیپلماسی نتوانست منافع این کشور را بیش از آنچه هست افزایش دهد. جنگ در وضعیت بن‌بست‌ و مناطق کلیدی در کنترل شورشیان و نیروهای حامی دولت است. 

عملگرایی و اعتمادسیاسی ایران و روسیه

ایران و روسیه همسایگانی هستند که صدها سال سابقه روابط پر فراز و نشیب داشته‌اند، اما برای تعریف و تعیین حد و مرز این روابط که در مواقعی از آن به «روابط استرتژیک» یاد می‌شود، نیاز به واکاوی دقیقتری دارد که در این مختصر به مواردی از آن اشاره می‌شود.
 

روسیه بازیگری قابل اعتماد برای ایران نیست

بحث خود را با سه سوال آغاز می کنم: سیاست بین الملل به چه سمتی گرایش یافته است؟ سیاست منطقه ای (خاورمیانه) به کدام سمت گرایش دارد؟ و منافع منطقه ای ایران چیست؟ ما چگونه عمل کنیم؟ هرچند که جهان و نظام بین الملل ساختاری چندقطبی به خود گرفته است اما نمی توان تاثیر ایالات متحده و قدرت اثرگذاری و تصمیم سازی آن را انکار کرد.
 

عربستان جدید و پیشرفته، شریکی سخت برای روسیه

عربستان و روسیه اهداف مشترکی در تنوع بخشیدن و نوسازی اقتصاد شان دارند، اما همکاری آتی تا زمانی که دو طرف راهی برای فائق آمدن بر محل رقابتشان در بازار نیابند، می تواند با مشکلاتی همراه باشد. ظرف چند ماه گذشته، تغییرات مهمی در بالاترین رده های خاندان سعودی انجام شد، که تاثیرات مهمی بر سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه و جهت گیری آتی بازارهای انرژی دارد.
 

تغییرات تاکتیکی در سیاست خارجی روسیه و احتیاط ایران

آمادگی ترکیه برای احیاء روابط با مسکو، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، برخی زمزمه‌ها در قاره سبز مبنی بر ضرورت بازبینی در روابط با کرملین، افزایش تمایلات در خاورمیانه به توسعه روابط با روسیه و تغییرات پیش‌رو در کاخ سفید فرصت‌های جدیدی هستند که انتخاب‌ها و فضای مانور هرچه گسترده‌تری را در عرصه خارجی برای مسکو فراهم می‌کنند. عملگرایی نیز امکان نظری و عملی برای بهره‌برداری حداکثری از این فرصت‌ها را به کرملین می‌دهد.
 

روسیه و اسرائیل در خاومیانه؛ تعامل بدون مزاحمت

سفر اخیر نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به روسیه با موجی از شایعات پیرامون بروز روابط حسنه میان دو کشور همراه شد. وانگهی احتمالاً بر سر تغییر رویکرد اسرائیل از امریکا به روسیه سحن به میان آمده است. به طوریکه حتی رئیس دولت اسرائیل پیش از خروج از پایتخت روسیه ناگزیر به صدور بیانیه ویژه ای شد تا از سوءاستفاده های مرتبط با تغییر اولویت سیاست خارجی اسرائیل جلوگیری نماید.
 

چرایی تقویت روابط نتانیاهو و پوتین

رابرت دانین اخیرا در مقاله ای اظهار کرد که نخست وزیر اسرائیل و رئیس جمهوری روسیه رابطه دوجانبه بسیار خوبی برقرار کرده اند و این رابطه حتی از روابط آنها به طور جداگانه با آمریکا هم بهتر است. در واقع رابطه این دو علاوه بر این که در سطح کلی خوب بوده، در سطح مقامات عالی رتبه نیز حکایت از صمیمیت و نزدیکی دارد. روابط دوستانه در سطح رهبران عالی رتبه به شخصیت و تمایلات فردی رهبران بستگی دارد. این موضوع بدون شک در مورد انتقادات زیادی که در آمریکا نسبت به عملکرد اوباما برای هدایت روابط دوجانبه با اسرائیل مطرح شده، صحیح است.  

بلندپروازی‌های هسته‌ای روسیه در خاورمیانه

چندسال پیش چشم‌انداز انرژی هسته‌ای خاورمیانه رو به افول بود. بی‌ثباتی سیاسی، سرمایه‌گذاری بلندمدت در زیرساخت هسته‌ای صلح‌آمیز را پرخطر می‌کرد، اما اکنون دست‌کم در خاورمیانه به نظر می‌رسد انرژی هسته‌ای رونق خود را بازیافته است. برای مثال زمانی که خیزش‌های مردمی در سال 2011 در مصر شروع شد، این کشور در حال بررسی مراحل نهای پیشنهاد ساخت راکتورها بود. این طرح‌ها بلافاصله از سوی دولت موقت بعدی به بایگانی سپرده شد. هم‌چنین گداخت نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما داییچی ژاپن در سال 2011 اعتماد عمومی نسبت به ایمنی انرژی هسته‌ای را در سراسر جهان متزلزل کرد 

رویکرد روسیه به مسئله استقلال کُردها

زمانی که روسیه و آمریکا به بحث و گفتگو درباره این که آتش بس واقعی در سوریه چگونه می تواند باشد، ادامه می دهند، مسکو بر این نکته تأکید می کند که کُردها باید در گفتگو های صلح ژنو حاضر باشند. این پیشنهاد، در اصل، پیشنهاد مشترک مخالفان میانه رو سوری و واشنگتن است که آنکارا با آن مخالفت می کند. در همین زمان، موضع روسیه درباره کُردها با آن چه به نظر می رسد، تفاوت ظریفی دارد. تصمیم گیرندگان روسی در روابط خود با کُردها با دو روایت اصلی روبرو هستند که وضعیت دشواری را ایجاد می کنند. 

مثلث فریب ایران، روسیه و اسرائیل

ایران در شرایط پیچیده منطقه ای خواستار برقراری روابطی بهتر با مسکو حتی در زمانی است که روس ها عملیات اطلاعاتی مشترک خود را با اسرائیل در سوریه گسترش داده اند. بر اساس این گزارش، علی لاریجانی رئیس پارلمان ایران از دیرباز از حامیان برقراری روابطی بهتر با روس ها بوده است. از این رو، سخنان اخیر او در گفتگو با خبرگزاری ایتارتاس روسیه که در آن از «گرایش ایران به سوی شرق و به ویژه به سوی روسیه سخن گفت»، جای تعجب ندارد.  

ائتلاف ایران و روسیه ضعیف‌تر از آنی است که تصور می‌شود

روابط روسیه و ایران با شروع همکاری در میدان جنگ سوریه وارد مرحله تازه ای شده است. اخیرا مقاله ای در دیلی بیست با مضمون «علاقه» پوتین به ایران چاپ شد، و مقاله ای دیگر در المانیتور پیش بینی کرد که همکاری ها از مرز سوریه فراتر خواهد رفت و «مسکو با همکاری ایران و حزب الله تلاش می کند نقش منطقه ای خود را گسترش دهد.» با این حال همکاری روسیه با ایران در عرصه های مختلفی چندان که به نظر می رسد قوی نیست، و این رابطه در خود محدودیت هایی دارد که حتی شامل مسائلی می شود که به نظر باید باعث تقویت همکاری ها شود.
 

ایران و اصل موازنه و مهار در سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

هرچند روسیه با سلف شورویایی خود بسیار متفاوت است و داشته‌های آن امکان رقابت/تقابل همه‌جانبه با غرب را نمی‌دهد، اما مقوله حفظ «توازن» هم از منظر امنیتی و هم به لحاظ هویتی همچنان برای آن مهم است. اهتمام به این اصل را می‌توان در مواجهه سخت مسکو با گسترش ناتو به شرق، سپر ضدموشکی، دست‌اندازی به حوزه «سی‌آی‌اس» و توسعه‌طلبی‌های غرب در خاورمیانه دید.  

جنگ سوریه و نگرانی پوتین از ایران

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، با دستور خروج بخش عمده نیروهای روسی از سوریه، جهان را شگفت زده کرد. حتی تحلیلگران نظامی نیز کاملا از این اتفاق شوکه شدند. خود من، گمان می کردم که تمامی نیروهای حامی رژیم بشار اسد، پس از تازه کردن نفس، دوباره حملات خود را از سر خواهند گرفت. اما چه اتفاقی افتاد؟
 

"بررسی دلایل خروج [بخشی] از نیروهای روسیه از سوریه"

دکتر جهانگیر کرمی استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «تصمیم اخیر پوتین برای خروج نیروهای روس از سوریه را باید در شرایط زمانی کنونی دنبال کرد چرا که بعد از برقراری آتش بس در سوریه نیروی هوایی روسیه کار زیادی برای انجام در سوریه نداشتند.»
 

افزایش نقش نظامی ایران (با سلاح های روسی)

اندیشکده استراتفور در یادداشتی نوشت: ایران دارای بزرگترین نیروی نظامی خاورمیانه است، اما این نیروها لزوماً در منطقه بهترین نیستند. اینکه ایران حتی بتواند رقبای منطقه‌ای خود را تهدید کند، حداقل با فناوری‌ای که در اختیار دارد، واقعاً تا حدی جای تعجب دارد: دهه‌ها تحریم مانع از آن شده که تهران بتواند به شکلی مؤثر تسلیحات و تجهیزات نظامی خود را ارتقاء دهد و از کشورهایی که آنها را رقیب می‌پندارد بسیار عقب‌تر است.  

ایران و روسیه پس از تحریم ها؛ امکان پذیری وابستگی متقابل اقتصادی

ایران و روسیه پس از تحریم ها؛ امکان پذیری وابستگی متقابل اقتصادی

اگرچه معمولا حادترین و مهم ترین روابط میان دولتها در عرصه های امنیتی و سیاسی ایجاد می شود اما در عمل روابط اقتصادی میان دولتها بنیان همکاری های گسترده تر آنهاست و در نبود یک رابطه اقتصادی پایدار و موثر سایر روابط هم نمی تواند در گذر حوادث و فراز و نشیبها چندان استوار و پایدار بماند.
 

دیدگاه‌های نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در مورد روسیه، پوتین و خاورمیانه

دیدگاه‌های نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در مورد روسیه، پوتین و خاورمیانه

جنگ سوریه و اوضاع آشوب زده خاورمیانه از یک طرف و تلاش های روسیه برای مداخله در این جنگ و مبارزه با داعش از طرف دیگر از موضوعاتی است که توجه افکار عمومی و اندیشمندان آمریکایی را به خود جلب کرده است. در این میان نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا نیز توجه ویژه ای به این موضوعات دارند. 

دورنمای سخت روابط روسیه و غرب در سال 2016

سال 2015 توام با هنجاری جدید در رابطه متقابل روسیه و غرب بود؛ تعارض سیستماتیک به همراه موارد معدود همکاری. در مقایسه با سال 2014 که اشغال کریمه، سقوط هواپیمای مالزیایی، بحران شرق اوکراین و تحریم اقتصادی روسیه در آن بوقوع پیوست، سال 2015 را می توان سالی آرام تر ارزیابی کرد. این سال با گفتگوهای مینسک- 2 با هدف کاهش تنش ها در شرق اوکراین آغاز شد و در ادامه با مذاکرات بر سر دست یافتن به راه حل سیاسی در سوریه ادامه پیدا کرد و به توفیق در توافق هسته ای با ایران ختم شد.  

روسیه، ایران را جایگزین اوکراین می کند

در حالی که اوکراین خود را از بازار روسیه محروم می سازد، ایران برعکس، حاضر است به اتفاق یاران روسیه، هر چه عمیق تر در این کشور ریشه بدواند. اتحادیه اقتصادی یورو آسیا و ایران شعاع تجارت آزاد را تشکیل می دهند و در این میان، در سال آینده، حقوق گمرکات برای محصولات کشاورزی ایران کاهش خواهد یافت و این فقط یکی از ابعاد عمیق تر شدن همکاری ها می باشد.