سوریه، نمایش قدرت نظامی «موثر» روسیه و دورنمای آینده

روسیه طی شش‌ماه گذشته، منازعه و نبرد جاری در سوریه را به نمایشگاهی برای قدرت نظامی مستحکم خود تبدیل کرد، و همسایگان این کشور در این شرایط با علاقه وافری به تماشای آن نشسته بودند. این شش ماه یک فرصت تمام عیار برای ارزیابی قابلیت‌های رزمی روسیه بود، که شامل مواردی همچون موشک‌های کروز دریاپایه، توانایی‌های بهبودیافته آماد و لجستیک و واحدهای ویژه علمیاتی بود. همچنین نشان دهنده ضعف‌های روس‌ها نیز بود.
 

شطرنج سیاسی: چرا نیروهای روسیه از سوریه می روند؟

تصمیم ولادیمیر پوتین درباره خروج ناگهانی بخش اصلی نیروهای روسیه از سوریه جهان را غافلگیر کرد. از جمله کارکشته ترین کارشناسان نظامی در خود روسیه را هم. چه کسی فکر می کرد که روسیه در اوج موفقیتش در کارزار سوریه میدان را رها کند و برگردد؟

 

بازی روس ها با کارت «اس 300» همچنان ادامه دارد

فروش و انتقال سیستم دفاع ضد موشکی اس 300 روسیه به ایران به داستانی تبدیل شده که هر روز قسمتی از این داستان با روایت های مختلفی در محافل داخلی و بین المللی نقل می شود. مقامات دو کشور ایران و روسیه نیز در مورد انتقال این سامانه دفاعی اظهارنظرهای متفاوتی انجام مطرح کرده اند.

 

دورنمای سخت روابط روسیه و غرب در سال 2016

سال 2015 توام با هنجاری جدید در رابطه متقابل روسیه و غرب بود؛ تعارض سیستماتیک به همراه موارد معدود همکاری. در مقایسه با سال 2014 که اشغال کریمه، سقوط هواپیمای مالزیایی، بحران شرق اوکراین و تحریم اقتصادی روسیه در آن بوقوع پیوست، سال 2015 را می توان سالی آرام تر ارزیابی کرد. این سال با گفتگوهای مینسک- 2 با هدف کاهش تنش ها در شرق اوکراین آغاز شد و در ادامه با مذاکرات بر سر دست یافتن به راه حل سیاسی در سوریه ادامه پیدا کرد و به توفیق در توافق هسته ای با ایران ختم شد.  

ایران مبتکر بازی یا بازیگری در «بازی بزرگ» روسیه؟

روسیه پیوستار اقدامات توسعه‌طلبانه غرب در قالب‌ها و جغرافیاهای مختلف از گسترش ناتو به شرق تا سپر ضدموشکی و از «سی‌آی‌اس» تا خاورمیانه را بازی صفری می‌داند که موفقیت غرب تقویت «برتری راهبردی» آن و هم‌زمان بیرون‌گذاری مسکو از ترتیبات منطقه‌ای و بین‌الملل را در پی خواهد داشت. بر همین اساس، «مقاومت مستقیم» را راه‌کار موثرتری برای ممانعت از آسیب‌های این سیاست تهاجمی تشخیص داده که جلوه آن در الحاق کریمه و اقدام نظامی این کشور در سوریه قابل مشاهده است.  

راهبرد مخالفین داعش؛ انزوای روسیه یا تأثیرگذاری بر سیاست آن

روز گذشته یکی از هواپیماهای جنگی روسیه توسط موشک ترکیه مورد هدف قرار گرفت. در همین راستا نمایندگان کشورهای عضو ناتو با تشکیل جلسه ای فوق العاده به بررسی این موضوع پرداختند. در نگاه اول شرایط مانند دهه 1950 و فضای جنگ سرد به نظر می آید، اما ظواهر همیشه فریبنده است. اوضاع هنوز به مرحله بحرانی نرسیده، اما در صورت تشدید تنش ها، بدون شک داعش برنده اصلی میدان خواهد شد.  

شکست داعش در گرو همکاری با روسیه، سوریه و ایران

اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ١٩٣٩ بخش های بزرگی از خاک لهستان و فنلاند را به تصرف خود درآورد و فرانکلین روزولت اعلام کرد اتحاد جماهیر شوروی « دیکتاتوری مستبد همانند دیگر دیکتاتورهای جهان است» و خواستار تحریم علیه این کشور شد. طولی نکشید و امریکا وارد جنگ شد و ما رسما با جوزف استالین به همکاری پرداختیم- مردی که یک میلیون نفر از هم ولایتی های خود را در خلال پاکسازی بزرگ ١٩٣٧ تا ٣٨، قتل عام کرد.  

باید رویکرد سختگیرانه‌تری نسبت به پوتین اتخاذ کرد

در واکنش به دخالت روسیه در سوریه و اوکراین، غرب بر تحریم‌های اقتصادی یا ابتکارعمل‌های شکست خورده تکیه کرده در حالی که تجربه نشان داده است اقدامات مستقیمی که رفتارهای مشکل‌ساز را مورد هدف قرار می‌دهند، موثرتر خواهند بود. در اوکراین و سوریه غرب به نظر می‌رسد کمتر نسبت به اهدافش و دستیابی به آنها اطمینان دارد. در مقابل روسیه نشان داده است که اهدافی روشن‌تر را پیگیری، به نتایج بیشتر توجه و با سرعت بیشتری عمل می‌کند. 

اشتباه محاسباتی فاجعه بار روسیه (در اوکراین)

تهاجم روسیه علیه اوکراین یکی از بزرگترین تراژدی های دوران ما است، نه تنها به خاطر هزینه های انسانی که برجای گذاشته است، بلکه چون کاملاً بیهوده بوده است. در واقع رهبران روسیه اساساً درباره نیات غرب دچار قضاوت اشتباه شدند و رویارویی ای که منافع هر دو طرف را تضعیف می کند کاملاً غیر ضروری بوده است.
 

زمان‌بندی اهداف روسیه در سوریه

گمانه‌های زیادی درباره انگیزه‌های روسیه برای مداخله در سوریه وجود دارد. اما پاسخ اساسی در زمان بندی آن نهفته است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در نهایت به این نتیجه رسید که بشار اسد رئیس جمهور سوریه و متحد مسکو در خطر از دست دادن کنترل دمشق، پایتخت کشور ویران شده خود بر اثر جنگ داخلی است.
 

آیا تحریم‌ها روسیه را نجات می‌دهند؟

ریچارد ورنر، محقق مسائل اقتصاد بین الملل، در مقاله ای تحلیل کرده است که تحریم های غرب علیه روسیه که به بهانه مداخله در امور داخلی اوکراین اعمال شده نه تنها نتایجی مطلوب برای غرب به همراه نداشته، بلکه موجب شده است تا روسیه در آینده ای نه چندان دور تبدیل به یکی از معجزه های اقتصادی قرن حاضر شود. در زیر چکیده ای از متن مقاله ریچارد ورنر را می خوانیم.
 

برون‌رفتی از فروپاشی خاورمیانه

با حضور روسیه در سوریه ساختار ژئوپلیتیکی منطقه که چهار دهه قدمت دارد، در حال فروپاشی است. از این رو، آمریکا باید راهبرد جدیدی در این باره اتخاذ کند و اولویت های خود را نیز تغییر دهد.

بحث ها در این باره که آیا طرح جامع اقدام مشترک با ایران در ارتباط با برنامه هسته ای اش سبب ایجاد ثبات در چارچوب راهبردی منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) شده است یا خیر،  

چگونه غرب، کریمه و سوریه را از دست داد؟

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با وعده پایان دادن به بحران به سوریه وارد شد. اما وضعیت بدتر شده است و تنها انگیزه پوتین برای تخریب منافع غرب بیشتر شده است. در روزهای اخیر روسیه بمباران مخالفان رژیم سوریه را آغاز کرده است. روسیه به بهانه تهدید داعش این حملات را آغاز کرده اما در حقیقت عملیات روسیه در راستای نگه داشتن بشار اسد در قدرت است و با این کار قصد دارد راه قطعنامه ای که پس از توافق هسته ای ایران از آن صحبت شد را ببندد. 

سوریه؛ چالش نامتقارن جدید روسی

پوتین با گسیل نیروهای نظامی روسیه به سوریه، توانسته سیاست‌های آمریکا را کاملاً تغییر دهد، و به شکلی مؤثر از بشار اسد حمایت کند، تلاش‌های آمریکا برای مبارزه با داعش را دشوارتر کند، و در عین حال تضمین کند که در هرگونه حکومت آینده سوریه منافع روسیه نیز مدنظر قرار می‌گیرند.

در سازمان ملل متحد، همه ما شاهد واقعه‌ای نادر بودیم:  

هدفگذاری در سوریه، ضربه به اروپا؛ بازگشت روسیه به مرکز قدرت جهانی

هدفگذاری در سوریه، ضربه به اروپا؛ بازگشت روسیه به مرکز قدرت جهانی

 30 سپتامبر، جنگنده‌های روسی حملات هوایی خود را به مناطق تحت اختیار شورشیان در شهرهای حما، حمص و لاذقیه آغاز کردند. این اتفاق چندان غیرمنتظره نبود. ولادیمیر پوتین در سخنرانی روز دوشنبۀ خود در مجمع عمومی سازمان ملل از برنامه‌اش برای ایجاد "ائتلاف بین‌المللی ضدتروریستی حقیقتاً فراگیر" خبر داد.  

تحرکات خطرناک نظامی روسیه در سوریه

در چند ماه گذشته، سلسله نشستهای دیپلماتیک جدی‌ای که از مسکو گرفته تا واشنگتن برگزار شدند، امیدها را برای احیای تلاشها برای رسیدن به راه‌حلی که به جنگ داخلی خونبار سوریه به شکلی سیاسی پایان دهد، افزایش داده بود. این جنگ تاکنون به کشته شدن بیش از 250000 نفر و آوارگی اجباری میلیونها تن شده است. آن امیدها حال با تحرکات اخیر روسیه برای تشدید ملموس حمایت نظامی از بشار اسد، در حال کمرنگ شدن هستند. 

تحرکات روسیه در سوریه؛ پنج پیام مسکو به جهان

در حالی که کشتی‌ها و هواپیماهای نظامی روسیه در حال انتقال پرسنل و تجهیزات بیشتر به سوریه هستند، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور می‌خواهد با این رویکرد خود پنج پیام ژئوپلتیکی را به جهان و به ویژه کشورهای غربی ابلاغ کند؛ 

آیا سربازان روس به زودی برای رژیم اسد می جنگند؟

به گزارش منابع اسرائیلی به زودی هزاران نظامی روس در سوریه بر ای بشار اسد خواهند جنگید. کارشناسان در این باره تردید دارند، اما با وجود این، از تغییراتی در این جنگ داخلی سخن به میان می آورند. از سال ها پیش روسیه رژ یم بشار اسد، رئیس جمهور سوریه را با ارسال منظم تسلیحات و مهمات سر پا نگه داشته است. با وجود این، نیروهای وی پیوسته با شکست روبر و می شوند.  

یأس از امریکا و اقبال به روسیه؛ رهبران عرب به دنبال شریک جدید

روسیه تلاش می کند حضور خود را در خاورمیانه به طور ملموسی تقویت کند، در همین راستا است که این هفته میزبان ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر و شیخ محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی در مسکو خواهد بود. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تمایل بسیاری دارد که از فاصله پیش آمده در روابط کشورهای عربی با ایالات متحده امریکا بهره برداری کند  

چرا پوتین در مسیر باختن است؟

دولت روسیه اخیراً برای بار دوم ادعای مالکیت خود بر اراضی وسیعی از مناطق قطب شمال را با اتکا به تفسیر زیرکانه‌ای از قوانین بین‌المللی به سازمان ملل متحد تسلیم کرد. شکی نیست که همزبان با ذوب شدن بخش وسیعی از لایه‌های یخبندان قطب شمال استخراج منابع عظیم نفت و گار و ماهیگیری در این مناطق ساده‌تر خواهد شد و این می‌تواند برای روسیه امتیاز مهمی باشد. ولی به احتمال زیاد سازمان ملل متحد این ادعای روسیه را رد خواهد کرد.