مطالعات ایران و روسیه

سیاست خارجی و بین‌الملل

مطالعات ایران و روسیه

سیاست خارجی و بین‌الملل

انفعال و ابتکار روسیه در مذاکرات هسته‌ای ایران

دور دیگری از مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 موسوم به «وین 6» با پیشرفت‌های نسبی پایان یافت و تدوین توافق جامع موکول به ادامه مذاکرات در یک دوره چهار ماهه دیگر شد. نکته قابل تأملی که در این دور و به عبارتی بعد از مذاکرات «ژنو 3» بیش از پیش جلب توجه می‌کند، گفتگوی مستقیمِ پنهان و پیدای طرف‌های اصلی این موضوع یعنی ایران و امریکا است  
ادامه مطلب ...

چالش زوال روسیه

جوزف نای، تحلیلگر و تئوری‌پرداز آمریکایی در یادداشتی با هشدار درباره تاثیرات بلندمدت «انزوا و زوال روسیه» برای غرب، بر نیاز غربی‌ها به مسکو در موضوعاتی از قبیل ایران تاکید کرد. او با تصریح بر «منافع مشترک» غرب و روسیه بر سر موضوعاتی چون ایران، درباره تاثیرات منفی «انزوا و زوال» مسکو برای غربی‌ها هشدار داد. «هم زمان با اینکه اروپا درباره اینکه آیا رژیم تحریم‌ها علیه روسیه را حفظ کند  
ادامه مطلب ...

روسیه می خواهد مذاکرات را به بن بست بکشاند؟

مسکو از یک سو به مثابه شریک هسته‌ای ایران ضمن ابراز علاقه به تداوم همکاری‌ها، از موضع ایران به‌ویژه در اظهارات مقامات خود حمایت می‌کرند و از سویی در محافل رسمی و غیررسمی به ویژه نشست‌های شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با استناد به تعهدات و مسوولیت‌های بین‌المللی، پای قطعنامه‌های صادره علیه ایران را امضا می‌نمود.

 
ادامه مطلب ...

روسیه و نشانگان «عملی» ضعف در هژمونی غرب

روابط روسیه و غرب که در آغاز دوره سوم ریاست‌جمهوری پوتین در فضای رکود آغاز شده بود، با تشدید تحولات در سوریه و سپس اوکراین وارد دوره‌ای از تنش مستقیم شده است. هرچند با توجه به پویایی فزاینده شرایط، نمی‌توان با قاطعیت درباره دست‌آوردهای نهایی روسیه در این دو موضوع سخن گفت، اما دست‌کم تا مقطع حاضر، این واقعیت پذیرفتنی است  
ادامه مطلب ...

چرا روسیه تحریم فروش «اس 300» به ایران را لغو کرد؟

لغو تحریم فروش سامانه ی موشکی اس-300 روسیه نه یک تک رخداد، بلکه حلقه یی همپیوند با دیگر تحولات در روابط خارجی ایران با دیگر کشورهاست. سیاست تعاملی ایران با ارایه تصویری مثبت و سازنده از کشورمان نه تنها در رفع تنش با دیگر کشورها موفق بوده بلکه بهره مندی از سطح بالای توانمندی های راهبردی و نظامی را سهل تر کرده است.
 
  
ادامه مطلب ...

ثمرات قمار پوتین در اوکراین

بیش از یک سال از آغاز درگیری‌ها در شرق اوکراین می‌گذرد. ممکن است ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را نتوان پیروز این درگیری‌ها نامید اما به طور قطع او بازنده این میدان هم نیست. به گفته تحلیل‌گران، پوتین با حمایت از جدایی طلبان اوکراینی ریسک بزرگی را گردن گرفت اما توانست مقامات حامی غرب کی‌یف را برای درخواست از غرب و پشت کردن به روسیه تنبیه کند. 
ادامه مطلب ...

مثلث نابسامانی در کمین روسیه

«نشنال اینترست» در گزارشی به قلم «نیکولاس گوسدف»، استاد مطالعات امنیت ملی در کالج جنگ دریایی و نویسنده کتاب «سیاست خارجی روسیه: منافع، جهت ها و بخش ها» نوشت: تحلیلگران غربی حوادث اخیر روسیه را تفسیر به نوعی نوسان به مرحله ای دیگر می کنند. هفت ماه پیش وقتی قیمت نفت بالا بود و کرملین، کریمه را بدون شلیک گلوله ای تصرف کرد اوضاع به گونه ای بود که نمی شد  
ادامه مطلب ...

معادله پیچیده روسیه و غرب در شرق اوکراین

تحولات اوکراین با همان سرعتی که شکل گرفت و به اعتراضات خشونت‌بار تبدیل و باعث سرنگونی یانوکوویچ شد، و در پی آن مداخله روسیه و الحاق شبه‌جزیره کریمه به این کشور را در پی داشت، همچنان حالت پیش‌بینی‌ناپذیری خود را حفظ کرده و پتانسیل حوادث و تغییرات بیشتر را دارد. این وضعیت ناشی از وجود متغیرهای مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه تقابل روسیه و غرب با منافع متعارض است که پیش‌بینی تحولات را مشکل می‌کند.
 
ادامه مطلب ...

اهمیت روزافزون جنگ سایبری در سیاست خارجی روسیه

اندیشکده مطالعات امنیت ملی رژیم صهیونیستی در گزارشی به قلم پاول روزنویگ نوشت: کشورهای بزرگ برای جنگ سایبری همچون برای جنگ متعارف سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و در نتیجه کشور خود را مورد وسوسه هکرها قرار می‌دهند. توانایی‌های سایبری بسیار کم‌هزینه‌تر از ناوهای هواپیمابر هسته‌ای هستند. یکی از اصول در مورد دامنه‌های سایبری این است که موانع کمی برای ورود به آن وجود دارد،  
ادامه مطلب ...

روسیه به پمپ بنزین چین تبدیل خواهد شد

«پروژکت سیندیکیت» در گزارشی به قلم «جوزف نای» نوشت: گروه استراتژی آسپن که یک گروه فراحزبی متشکل از کارشناسان سیاست خارجی می باشد، توسط برنت اسکوکرافت مشاور امنیت ملی اسبق ایالات متحده و من تشکیل شده است، این گروه اخیراً با یک پرسش روبه رو شده است، این که چگونه می توان پاسخ اقدامات روسیه در اوکراین را داد. ناتو هم با همین سوال روبه رو شده است.

غرب باید در حالی در برابر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه مقاومت کند  
ادامه مطلب ...

آیا ایران با ذخایر نفتی و گازی خود می‌تواند روسیه را به چالش بکشد؟

آیا ایران با ذخایر نفتی و گازی خود می‌تواند روسیه را به چالش بکشد؟

مرکز نشنال اینترست در یادداشتی به قلم «پل جی. ساندرز» مدیر اجرایی این اندیشکده آمریکایی  و مشاور ارشد سابق وزارت امور خارجه در دولت «جورج بوش» نوشت: با گسترش جنگ در عراق و اوکراین، «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران سفری به مسکو داشت و با «سرگی لاوروف»، همتای روسی خود دیدار کرد. علی‌رغم فقدان آشکار موافقت‌نامه‌های جدید،  
ادامه مطلب ...

جدال ژئوپولیتیکی و «بازی صفر» روسیه و غرب در اوکراین

تخطی از حقوق بین‌الملل، نقض حاکمیت کشورها، نادیده گرفتن محوریت سازمان ملل در حل و فصل چالش‌های بین‌المللی و استفاده از زور در عرصه بین‌الملل از جمله اصلی‌ترین انتقادات روسیه به غرب (در مفهوم کلی و منظور ائتلاف غربی به رهبری امریکا) طی سال‌های اخیر بوده  
ادامه مطلب ...

رقابت/تقابل روسیه و غرب و ضرورت احتیاط ایران

رقابت/تقابل جزء دائمی از روابط روسیه و غرب (در مفهوم کلی و منظور ائتلاف غربی به رهبری امریکا) هستند که در فضای کشمکش دائم بر سر قدرت در سیاست بین‌الملل در زمینه‌ها و سطوح مختلف بروز بیرونی یافته و در مواقع «شدت» روابط آنها و «مرتبطین» با آنها را با بحران مواجه می‌کنند.  در شرایط حاضر، این فضا تشدید شده که از جمله دلایل آن می‌توان به تلاش طرفین برای بازتعریف مناسبات قدرت و بازتنظیم چگونگی توازن قوا در خاورمیانه اشاره کرد  
ادامه مطلب ...

ایران و سیاست نامنسجم خاورمیانه‌ای روسیه

هرچند تحولات موسوم به «بهار عربی» برخی منافع روسیه را با چالش مواجه کرده، اما فرصت‌هایی از جمله برای تحرک‌بخشی به سیاست خاورمیانه آن نیز ایجاد کرده است. لذا، هرچند مولفه‌های قدرت روسیه رشد قابل ملاحظه‌ای نداشته، اما آشفتگی منطقه، ضعف مشهود غرب در پیشبرد اهداف خود و تمایل کشورهای این منطقه به یک نیروی موازنه‌گر، بستر نقش‌آفرینی بیشتر مسکو را فراهم کرده‌اند.  
ادامه مطلب ...

روسیه، بهار عربی و «چالش سیستمی» در خاورمیانه

چکیده 

«بهار عربی» نه تنها سبب تحولات اجتماعی- سیاسی قابل ملاحظه در کشورهای انقلاب‌زده بوده، بلکه معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز با تغییرات ملموس مواجه کرده است. در این بین، روسیه با تأکید بر دستکاری هدفمند این تحول از سوی غرب با اهداف ماهیتاً ژئوپولیتیکی- امنیتی و حلقه‌ای از سناریوی تغییر بلندمدت نقشة خارومیانه به ضرر سایر بازیگران از جمله مسکو، بر آن شده  
ادامه مطلب ...

«موازنه» روسی در سوریه

روسیه پس از فراز و فرودهای مختلف در بحران سوریه همچنان بر موضع خود مبنی بر حل بحران این کشور بر اساس توافقات ژنو مترتب بر برقراری آتش‌بس، تشکیل دولت انتقالی با شرکت تمام طرف‌ها و مخالفت با هر گونه دخالت خارجی برای سمت‌دهی به تحولات تأکید دارد.   ادامه مطلب ...

چالش سوریه در سیاست خارجی روسیه؛ چرخش آرام از «آرمان» به «واقعیت‌»

چالش سوریه در سیاست خارجی روسیه؛ چرخش آرام از «آرمان» به «واقعیت‌»

مقدمه
 
تحولات سوریه وارد مرحله حساسی شده و شکل‌بست ائتلاف مخالفین و موفقیت‌های نظامی آنها که البته با حمایت همه‌جانبه غرب و اعراب در حال انجام است، بیش از هر چیز سناریوی لیبی را به ذهن متبادر می‌کند.  
ادامه مطلب ...

پوتین، ایران و «کیک بزرگ‌‌تر» در سیاست خارجی روسیه

پوتین، مرد روزهای سخت سیاست روسیه یک بار دیگر و برای یک دورة شش‌ساله (و به احتمال دوازده ساله) زمام امور را رسماً به دست گرفته تا امیدهای مردم این کشور به بازسامان اقتصاد و سیاست داخلی و بازیافت جایگاه بایستة مسکو در عرصة بین‌المللی را محقق کند. هرچند او به‌خوبی به سمت‌وسوی سیاست آتی خود واقف است،  
ادامه مطلب ...

ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف

ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف

چکیده
روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدودف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته است.  
ادامه مطلب ...

ابعاد و انتقادات به سند «راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال 2020»

مقدمه
سیاست‌سازان کرملین به رسم مرسوم در فرهنگ سیاسی این کشور که به ویژه پس از فروپاشی شوروی مورد التفات جدی‌تری قرار گرفته، سند جدید «راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال 2020» را نهایی کرده، طی آن ضمن شرح وضعیت موجود و پیش‌بینی روندهای آتی،  
ادامه مطلب ...