تحرکات خطرناک نظامی روسیه در سوریه

در چند ماه گذشته، سلسله نشستهای دیپلماتیک جدی‌ای که از مسکو گرفته تا واشنگتن برگزار شدند، امیدها را برای احیای تلاشها برای رسیدن به راه‌حلی که به جنگ داخلی خونبار سوریه به شکلی سیاسی پایان دهد، افزایش داده بود. این جنگ تاکنون به کشته شدن بیش از 250000 نفر و آوارگی اجباری میلیونها تن شده است. آن امیدها حال با تحرکات اخیر روسیه برای تشدید ملموس حمایت نظامی از بشار اسد، در حال کمرنگ شدن هستند. 

 

روسیه از دیرباز حامی بزرگ اسد بوده است و از او در برابر انتقادها و تحریم‌ها در شورای امنیت سازمان ملل حفاظت کرده و همزمان به تامین سلاحهای مورد نیاز ارتش او پرداخته است. اما کمک اخیر روسیه به سوریه، می‌تواند حضور روسیه در این بحران را به سطحی تازه و خطرناکتر ارتقا دهد.
 
طبق گزارش خبرنگاران تایمز، روسیه به تازگی یک تیم تجهیز نظامی به سوریه فرستاده و واحدهای خانه‌های پیش ساخته با قابلیت سکونت دادن به صدها پرسنل نظامی را به یک پایگاه هوایی در نزدیکی لاذقیه، موطن آبا و اجدادی بشار اسد، منتقل کرده است. روسیه همچنین یک ایستگاه کنترل ترافیک هوایی سیار را به آنجا فرستاده و همینطور از ماه سپتامبر از کشورهای همسایه درخواست اجازه برای انجام پروازهای نظامی کرده است.
 
آمریکایی‌ها مدعیند که مقاصد روسیه مبهم است. اما این مقاصد آنقدر آنها را نگران کرده، که جان کری، وزیر خارجۀ آمریکا، با همتای روس خود، سرگی لاوروف، دو بار در ماه جاری تماس تلفنی داشته است و هشدار داده که چنانچه این اقدامات مقدماتی روسیه منتهی به عملیات تهاجمی این کشور در حمایت از اسد شود و در این عملیات به مربیان آمریکایی یا متحدان این کشور آسیب برسد، احتمال "مواجهۀ" نظامی میان دو کشور ایجاد خواهد شد.
 
ایالات متحده در حال انجام حملات هوایی بر ضد داعش در سوریه است و همچنین تلاش می‌کند که به گروههای مخالف معتدل آموزش داده و آنها را مسلح کند تا بتوانند مناطقی را که به دست تندروها افتاده است را باز پس بگیرند.
 
مسئولان روسیه با مخفی کردن مقاصد واقعی خود، از طریق مخفی‌کاری یا دروغ گفتن، بر کشمکش‌ها افزوده و تردیدها را نسبت به خود افزایش می‌دهند. در مورد سوریه، آنها در ابتدا مدعی شدند که محموله‌های ارسالی به این کشور، صرفاً حامل کمک‌های بشردوستانه هستند؛ بعدتر، فرستادن مستشاران و ادوات نظامی به سوریه را پذیرفتند، اما اصرار داشتند که اینها همگی شامل بخشی از یک توافق نظامی قدیمی با دولت اسد می‌شوند. همچنین یک سخنگوی وزارت خارجۀ روسیه گفته است که کرملین در حال سبک سنگین کردن گزینه‌ها برای تشدید مبارزه با گروههای افراطی از قبیل داعش است.
 
بی‌شک، روسیه نگران سرنوشت بشار اسد و رژیم اوست. رژیمی که در حال حاضر به سختی در تلاش است تا ارتش را پس از چهار سال جنگ فرسایشی حفظ کند و اخیراً با شکستهای سنگینی که در میدان نبرد متحمل شده، حتی در معرض خطر سقوط قرار گرفته است. روابط سوریه با روسیه به دوران شوروی بازمی‌گردد و این کشور در حال حاضر یکی از آخرین اهرمهای فشار روسیه در خاورمیانه است. روسیه در حال حاضر از بندر طرطوس در دریای مدیترانه استفاده می‌کند و مصر است تا آن را حفظ کند.
 
همچنین ممکن است که قصد ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، از ساخت و سازهای نظامی در سوریه، بالا بردن قدرت تاثیرگذاری کشورش در هر نوع نتیجۀ نهایی‌ای که در سوریه رقم بخورد باشد و همچنین تلاشی برای محدود کردن گزینه‌های نظامی آمریکا در آن کشور باشد. ایالات متحده ار کشورهایی که در مسیر پرواز میان روسیه و سوریه قرار دارند خواسته است تا حریم‌ هوایی خود را به روی پروازهای روسی ببندند، مگر اینکه روسیه بتواند ثابت کند که آن هواپیما حامل تسلیحات برای رژیم اسد نیست. بلغارستان به این خواسته تن داده است، اما یونان که از متحدان ناتو است و عراق که در برابر داعش به کمکهای آمریکا وابسته است، تاکنون از اجرای این درخواست سر باززده‌اند.
 
نویسندگان این مقاله در نیویورک تایمز معتقدند که هدف مشترک آمریکا، روسیه، و بسیاری از کشورهای دیگر از جمله ایران باید شکست دادن داعش، رسیدگی به میلیونها آوارۀ سوری و نجات آنچه که هنوز از سوریه باقی مانده است باشد. هیچکدام از اینها بدون وجود یک راهکار سیاسی که دولتی فراگیرتر و شایسته‌تر را در دمشق بر سر کار بیاورد میسر نیست.

نویسنده: تحریریه
منبع: فرارو به نقل از نیویورک تایمز / 11 سپتامبر 2015

لینک اصلی: اینجا