مطالعات ایران و روسیه

سیاست خارجی و بین‌الملل

مطالعات ایران و روسیه

سیاست خارجی و بین‌الملل

چگونه می توان در جنگ سرد پیروز شد؟

پیچیدگی وضعیت بین‌المللی و حساس‌تر شدن اختلافات قدرت‌های بزرگ، بحث‌های شدیدی را در مورد ماهیت تناقضات موجود در جهان بوجود آورده است. در این شرایط، به ویژه، این سوال مطرح می‌شود که آیا چنین وضعیتی، «جنگ سرد» جدید است؟ من می‌توانم ادعا کنم که بله. البته، طبیعتا، جنگ سرد جدید، با نمونه قبلی آن در قرن گذشته، متفاوت است، مهمتر از همه، اینکه، این جنگ، ماهیت یک‌سویه‌ای دارد.   ادامه مطلب ...

نمایش قدرت نظامی روسیه در سوریه؛ اهداف و هزینه‌ها

مقدمه

حملات مستقیم نظامی روسیه در سوریه بار دیگر پیچیدگی‌های رفتاری سیاست خارجی کرملین را اثبات کرد و این در حالی بود که بسیاری حتی در خود روسیه نیز احتمال چنین اقدامی را اندک ارزیابی می‌کردند. اعتراف سیاست‌مداران غربی به اینکه از تحرکات و حملات نظامی روسیه در سوریه درک درستی ندارند،    
ادامه مطلب ...

تقویت تعاملات نظامی روسیه با سوریه؛ ضرورت‌ها و ملاحظات

هرچند کمک‌ نظامی روسیه به سوریه موضوع جدیدی نیست، اما تشدید این کمک‌ها در شرایط فعلی با واکنش‌ها و حساسیت‌های زیادی مواجه شده و از آن حتی به اقدامی یاد می‌شود که می‌تواند مسکو را از «بخشی از راه حل» به «بخشی از مشکلِ» سوریه تبدیل ‌کند. در مقابل، کرملین انتقال تجهیزات نظامی جدید و نیروهای آموزش‌دهنده به سوریه را تأیید کرده، اما «بسیار بعید» است که در پی اقدامات نظامی میدانی در این کشور باشد.  
ادامه مطلب ...

تحرکات روسیه در سوریه؛ پنج پیام مسکو به جهان

در حالی که کشتی‌ها و هواپیماهای نظامی روسیه در حال انتقال پرسنل و تجهیزات بیشتر به سوریه هستند، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور می‌خواهد با این رویکرد خود پنج پیام ژئوپلتیکی را به جهان و به ویژه کشورهای غربی ابلاغ کند؛ 
ادامه مطلب ...

چرا پوتین در مسیر باختن است؟

دولت روسیه اخیراً برای بار دوم ادعای مالکیت خود بر اراضی وسیعی از مناطق قطب شمال را با اتکا به تفسیر زیرکانه‌ای از قوانین بین‌المللی به سازمان ملل متحد تسلیم کرد. شکی نیست که همزبان با ذوب شدن بخش وسیعی از لایه‌های یخبندان قطب شمال استخراج منابع عظیم نفت و گار و ماهیگیری در این مناطق ساده‌تر خواهد شد و این می‌تواند برای روسیه امتیاز مهمی باشد. ولی به احتمال زیاد سازمان ملل متحد این ادعای روسیه را رد خواهد کرد. 
ادامه مطلب ...

پیامدهای توافق هسته ای ایران برای روسیه

اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی در گزارشی به قلم پل شوارتز، عضو ارشد برنامه روسیه و اوراسیا در این اندیشکده آمریکایی نوشت: هجده ماه گذشته پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (یعنی ایالات متحده، چین، فرانسه، روسیه و بریتانیا) به همراه آلمان که در مجموع با عنوان 1+5 شناخته می شوند مذاکرات فشرده ای با ایران در زمینه مساله هسته ای داشته اند.  
ادامه مطلب ...

توافق جامع هسته‌‌ای ایران؛ گزینه «مطلوب» روسیه

نهایتاً پس از سال‌ها کشمکش و ماه‌ها مذاکره، پیش‌نویس توافق جامع هسته‌‌ای به امضاء ایران و گروه 1+5 رسید. طی این فرآیند پرفراز و نشیب طرف‌های دخیل در این پرونده برای تأمین منافع خود تلاش‌های مختلفی را به کار بستند. روسیه به عنوان یکی از اعضاء اصلی گروه 1+5 از این امر مستثنی نبوده و به این منظور تاکتیک‌های مختلفی را در دستور داشته است. 
ادامه مطلب ...

پیامدهای ژئوپولیتیکی گسترده تر توافق هسته ای ایران (برای روسیه)

پیامدهای ژئوپولیتیکی گسترده تر توافق هسته ای ایران (برای روسیه)

حالا که توافق بر سر مسئله هسته ای به دست آمده است، توجه ها به سوی تاثیر آن بر اسرائیل و کشورهای عربی خلیج فارس متمرکز شده است. علاوه بر این، توافق بر رقابت ژئوپولیتیکی میان روسیه و چین از یک سو با آمریکا و متحدینش از سوی دیگر هم تاثیر می گذارد.  
ادامه مطلب ...

بازی روسیه و آمریکا؛ شطرنج یا پوکر؟

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در حال بررسی و آزمودن ابتکارعمل‌های جنگ سردی جدید خود علیه غرب است. او شبه جزیره کریمه را به خاک روسیه ملحق کرد، یک مامور ضد اطلاعات استونی را ربود و در یک جسارت بی سابقه، حق آمریکا برای تحقیق کردن علیه مقامات فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) و تعقیب قضایی آنها را به چالش کشید.  
ادامه مطلب ...

برژینسکی: مدتهاست با روسیه در جنگ سردیم

مصاحبه با زبیگنیو برژینسکی

زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کاتر، رئیس جمهور دموکرات اسبق آمریکا در مصاحبه با پایگاه اشپیگل تاکید کرد: ما مدت زیادی است که با روسیه در جنگ سرد هستیم که خوشبختانه هنوز بعید است که این جنگ سرد بدل به یک جنگ گرم شود.

وی در خصوص این که آیا جنگ سرد جدید نیز مثل جنگ سرد قبلی که حدود چهار دهه به طول انجامید طولانی خواهد بود؟ 
ادامه مطلب ...

آیا سیاست روسیه در قبال سوریه تغییر می کند؟

امکان‌سنجی تغییر رفتار روسیه در مورد سوریه
روسیه همواره نسبت به افراط‌گرایی اسلامی [تکفیری] که از جانب عربستان حمایت شده، واکنش نشان داده و به دلیل خطراتی که به واسطه شیوع آن دامن‌گیر مناطق مسلمان‌نشینِ خودش و کشورهای نزدیکش می‌شده، بیمناک بوده است. لازمه تغییر در رویکرد فعلی روسیه، تفاهم با گروه‌های معارض سوری و تروریست‌های تکفیری است که مورد حمایت آمریکا و عربستان هستند.  
ادامه مطلب ...

اروپا با روسیه، بدون روسیه یا در مقابل روسیه؟

تعمیق اختلافات روسیه و اتحادیه اروپا بر سر بحران اوکراین، سرگئی لاوروف را در کنفرانس امنیتی مونیخ وادار به بازطرح این پرسش «تاریخی» کرد که اروپا درصدد ایجاد چه ساختار امنیتی در این قاره است، با روسیه، بدون روسیه یا علیه روسیه؟ سئوالی که در دوره‌های مختلف تاریخ روابط روسیه و اروپا مطرح بوده است. وزیر خارجه روسیه با اشاره ضمنی به ناخرسندی مسکو از کارگزاری بروکسل برای امریکا و اشاره به اینکه  
ادامه مطلب ...

روسیه، «بازیگر مخرب» و بازی امریکایی

همچنان که روندها نشان می‌دهد، برتری غرب به رهبری امریکا در عرصه بین‌الملل به انحاء مختلف به چالش کشیده شده و روند رو به افول آن در آینده نیز ادامه خواهد داشت.  با این وجود، واشنگتن با پیروی از «راهبردی» کلان و کاربست ابزارها، تاکتیک‌ها و روش‌های مختلف بر حفظ هژمونی خود و بهره‌گیری از مزایای آن تأکید دارد. برای تحقق این مهم، امریکا نه تنها از دولت‌های متحد، بلکه از عناصر نامتقارن و حتی از دشمنان و رقبای خود نیز استفاده کرده  
ادامه مطلب ...

پیوند بحران های خاورمیانه و اوکراین

اندیشکده روابط بین‌الملل فرانسه در یادداشتی به قلم توماس گومارت مدیر این مؤسسه در تازه‌ترین تحلیل خود به سیاست‌ها و روابط دیپلماتیک روسیه در اروپای شرقی و منطقه خاورمیانه پرداخته است. تحلیلگر مؤسسه روابط بین‌الملل فرانسه بر این باور است که ارتباط مهمی میان اوضاع موجود در اوکراین و اروپای شرقی (ازجمله شرایط موجود در چچن و شمال قفقاز) و روابط و سیاست‌های روسیه در خاورمیانه (به‌خصوص در ارتباط با ایران، ترکیه،  
ادامه مطلب ...

روسیه، غرب و بازی بی‌پایان «دربرگیری»

ورود ناتو به بحران اوکراین مرحله‌ای جدید از تقابل روسیه و غرب در این موضوع است که به نوبه خود می‌تواند ابعاد گسترده‌تری به آن ببخشد.  این ورود با نامه دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا به سران ناتو برای «بازنگری در روابط بلندمدت با روسیه»، ارائه لایحه‌ای در کنگره امریکا مبنی بر شناسایی اوکراین (به همراه ژاپن و اسرائیل) در شمار متحدان مهم خارج از سازمانِ ناتو،  
ادامه مطلب ...

تقویت توان نظامی‌ روسیه، به رغم تحریم ها و فشارها

برگزاری رژه نظامی روسیه در میدان سرخ در ۹ مه امسال بر اهمیت سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم برای این کشور افزوده است. هفتادمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم برای ارتش روسیه موقعیتی است که بتواند برخی از تازه‌ترین تجهیزات نظامی‌اش را به نمایش بگذارد.
 
 
ادامه مطلب ...

ثمرات قمار پوتین در اوکراین

بیش از یک سال از آغاز درگیری‌ها در شرق اوکراین می‌گذرد. ممکن است ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را نتوان پیروز این درگیری‌ها نامید اما به طور قطع او بازنده این میدان هم نیست. به گفته تحلیل‌گران، پوتین با حمایت از جدایی طلبان اوکراینی ریسک بزرگی را گردن گرفت اما توانست مقامات حامی غرب کی‌یف را برای درخواست از غرب و پشت کردن به روسیه تنبیه کند. 
ادامه مطلب ...

معادله پیچیده روسیه و غرب در شرق اوکراین

تحولات اوکراین با همان سرعتی که شکل گرفت و به اعتراضات خشونت‌بار تبدیل و باعث سرنگونی یانوکوویچ شد، و در پی آن مداخله روسیه و الحاق شبه‌جزیره کریمه به این کشور را در پی داشت، همچنان حالت پیش‌بینی‌ناپذیری خود را حفظ کرده و پتانسیل حوادث و تغییرات بیشتر را دارد. این وضعیت ناشی از وجود متغیرهای مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه تقابل روسیه و غرب با منافع متعارض است که پیش‌بینی تحولات را مشکل می‌کند.
 
ادامه مطلب ...

جدال ژئوپولیتیکی و «بازی صفر» روسیه و غرب در اوکراین

تخطی از حقوق بین‌الملل، نقض حاکمیت کشورها، نادیده گرفتن محوریت سازمان ملل در حل و فصل چالش‌های بین‌المللی و استفاده از زور در عرصه بین‌الملل از جمله اصلی‌ترین انتقادات روسیه به غرب (در مفهوم کلی و منظور ائتلاف غربی به رهبری امریکا) طی سال‌های اخیر بوده  
ادامه مطلب ...

«موازنه» روسی در سوریه

روسیه پس از فراز و فرودهای مختلف در بحران سوریه همچنان بر موضع خود مبنی بر حل بحران این کشور بر اساس توافقات ژنو مترتب بر برقراری آتش‌بس، تشکیل دولت انتقالی با شرکت تمام طرف‌ها و مخالفت با هر گونه دخالت خارجی برای سمت‌دهی به تحولات تأکید دارد.   ادامه مطلب ...