فروش و انتقال سیستم دفاع ضد موشکی اس
300 روسیه به ایران به داستانی تبدیل شده که هر روز قسمتی از این داستان با
روایت های مختلفی در محافل داخلی و بین المللی نقل می شود. مقامات دو کشور
ایران و روسیه نیز در مورد انتقال این سامانه دفاعی اظهارنظرهای متفاوتی
انجام مطرح کرده اند.
برخورداری ایران از مجموعه «اس – ٣٠٠»، قدرت تدافعی این کشور را تحکیم خواهد بخشید و حمله علیه تاسیسات نظامی این کشور را دشوار خواهد ساخت. روز دوشنبه، سرگی چمزوف، مدیر عامل شرکت «روس تخ»، به خبرنگاران خبر داد که قرارداد با ایران در خصوص ارسال مجموعه زمینی – موشکی «اس – ٣٠٠» به این کشور به اجرا در آمد. امضای این قرارداد به این معنا است
بدترین کابوس امریکا در سوریه؛ آیا روسیه سامانه های اس300 را مستقر کرده است؟
بر اساس گزارش برخی رسانه ها، مسکو سامانه پدافند هوایی قدرتمند اس-300 را در سوریه مستقر کرده است. با این حال گزارش های تایید شده ای از سوی مقامات نظامی در رابطه با این که چه نوع موشک هایی یا چه گونه نیروهایی در منطقه مستقر شده اند، وجود ندارد.
نکته قابل تأمل در ارزیابیهای متعدد اخیر در باب تحولات
روابط تهران و مسکو از جمله سامانههای اس300، برآوردهای یکسونگر «سیاه یا
سفیدی» است که گاهاً ارزیابی واقعگرایانه را زیر تأثیر قرار میدهند. البته
بحث بر سر چرایی و چگونگی این روابط طی سالیان طولانی نه تنها در ایران،
بلکه در روسیه نیز با توأمانی از تردید و تمایل، اعتماد و بیاعتمادی،
خوشبینی و بدبینی جاری بوده است. عوامل مختلف دوجانبه، منطقهای و
بینالمللی در سوق قضاوتها به یکی از این دو سو نقش داشتهاند،
مقدمه سفر وزیر دفاع روسیه به ایران پس
از 15 سال و تأکید وی و همتای ایرانی او بر عزم دو کشور برای همکاری
امنیتی و نظامی بلندمدت در سطوح دوجانبه و منطقهای که ظاهراً قرار است پس
از تدقیق جزئیات، مفاد نهایی آن در سفر احتمالی آقای پوتین به ایران به
تأیید برسد،[1] میتواند آغازی بر همکاریهای گستردهتر نظامی باشد. طبیعتاً، همانند همه قرادادهای نظامی بسیاری از مفاد این قرارداد محرمانه
است
اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی در یادداشتی به قلم پاتریک مگاهان و
بهنام بن طالب لو به بررسی وضعیت پدافند دفاعی ایران در صورت دریافت
موشکهای اس۳۰۰ پرداخته و مینویسد: ایران در ایجاد اختلال در عبور و مرور
دریایی تنگه هرمز و خلیج فارس از سابقهای طولانی برخوردار است، اما اگر
توافق احیاشده اخیر بین روسیه و ایران در مورد فروش موشکهای سطح به هوای
اس۳۰۰ به بار بنشیند،
لغو دستور فروش سامانه موشکی اس- 300 از سوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور
روسیه به ایران بازتاب خبری و پیامدهای سیاسی بسیاری داشته است. به گونه ای
که تحلیلگران و تصمیم گیرندگان سیاسی از منظرهای مختلفی آن را تحلیل کرده و
در مورد آن اظهارنظر کرده اند. ولی تقریباً وجه مشترک همه این تحلیل ها
این است که بین این تصمیم روسیه و توافق هسته ای رابطه مستقیم وجود دارد.
هنوز جوهر چارچوب تفاهم به دست آمده میان ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه
هستهای این کشور خشک نشده بود که روسیه اعلام کرد سامانه دفاعی موشکی اس-
300 را به تهران تحویل خواهد داد. از نظر آمریکا، تصمیم روسیه
برای انتقال سامانه موشکی اس-300 به ایران آخرین نشانه از این حقیقت است که
علیرغم وجود دور نمای یک توافق هستهای تلخی رو به افزایش در روابط
واشنگتن – مسکو کم نشده است.
تصمیم ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به لغو ممنوعیت انتقال سامانه
دفاع هوایی اس 300 به ایران نشان دهنده تغییرات جدید در سیاست مسکو در قبال
خاورمیانه است. این تصمیم که کمی پس از حصول چارچوب توافق هسته ای ایران
بین تهران و گروه پنج بعلاوه یک اتخاذ شد در واقع لغو تحریم هایی محسوب می
شود که مسکو به صورت یک جانبه در سال 2010 در تلاش برای کشاندن ایران به
پای میز مذاکرات هسته ای بر ایران اعمال کرده بود.
لغو تحریم فروش سامانه ی موشکی اس-300 روسیه نه یک تک رخداد، بلکه حلقه یی همپیوند با دیگر تحولات در روابط خارجی ایران با دیگر کشورهاست. سیاست تعاملی ایران با ارایه تصویری مثبت و سازنده از کشورمان نه تنها در رفع تنش با دیگر کشورها موفق بوده بلکه بهره مندی از سطح بالای توانمندی های راهبردی و نظامی را سهل تر کرده است.