بازی چندجانبه روسیه در سوریه

ایران و روسیه با توجه به تغییرات محیط بین المللی، در سوریه وارد فاز بازی های ژئوپلتیک شده اند. روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ تلاش می کند نقش جهانی خود را بازتعریف کند. اقدامات این کشور در اوکراین و اخیرا در سوریه شاهدی بر این ادعا است. این کشور بعد از حدود 40 سال بار دیگر به خاورمیانه آمده است تا ثابت کند که محیط کنونی بین المللی را عرصه حاکمیت چند قطبی می داند. استراتژی ایران در خاورمیانه نیز دقیقا حول محور بازتعریف نقش ژئوپلتیکی خود می چرخد.  

پنج اقدام مهم آتی روسیه در سوریه

روسیه بیش از یک ماه پیش به طور رسمی وارد جنگ داخلی سوریه شد و از آن زمان تاکنون روس‌ها به همراه نیروهای ارتش سوریه توانستند پیشرفت‌هایی را طی حملات هماهنگ علیه مواضع مخالفان در این کشور به دست آورند. اکنون به نظر می‌رسد که روسیه قصد تشدید بیشتر مداخله خود در سوریه را دارد. این پرسش مطرح می‌شود که روس‌ها برای ایجاد تحولی عمده و کسب پیروزی نهایی در این جنگ از چه قابلیت‌هایی می‌توانند استفاده کنند. 

محدودیت‌های روابط ایران و روسیه

حداقل در مقطع کنونی تهران به مسکو نیاز دارد. ایران بدون حمایت روس ها، نمی تواند حکومت اسد را نجات دهد. بدون روس ها تجهیزات لازم که برتری دمشق را تضمین کند به نیروهای دولتی سوریه نمی رسید. در مقابل روسیه هم از مشارکت ایران در مذاکرات سوریه حمایت کرد. روسیه و ایران نه تنها بر گفتگوی میان دمشق و مخالفان تاکید می کنند بلکه امیدوارند که موجب بقای نهادهای دولتی سوریه و بشار اسد شوند.
 

ایران، بازیگر گریز از مرکز برای روسیه

روسیه برای سیاست خارجی ایران، همواره یک معما بوده است. نگاه ما به روسیه نگاهی دوگانه در دوران مختلف تاریخی بوده است. با پرداختن از منظر رهیافت های رئالیستی به روسیه، طبعا باید تحلیل تاریخی در ارتباط الگوهای رفتاری این کشور در دوران گذشته مد نظر قرار گیرد. دیگر آنکه همواره مولفه های ژئوپولتیکی نقش موثر و تعیین کننده ای در حوزه سیاست خارجی دارند.
 

تهران 2015: ایران و روسیه به دنبال ایجاد محور خاورمیانه ای

ولادیمیر پوتین برای نخستین بار بعد از سال ٢٠٠٧ میلادی، به ایران سفر کرد و جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و فرستاده ویژه باراک اوباما، عازم سفرهای خود به خاور نزدیک شد. در این میان، فرانسوا اولاند نیز رقابت مذاکراتی پیرامون سوریه را با دیدار با دیوید کامرون آغاز کرد. در پی آن، انتظار می رود وی به واشنگتن و مسکو سفر کند و نتیجه این مذاکرات، به طور کلی، آینده بشار اسد و سوریه را مشخص خواهد کرد. 

مداخله نظامی روسیه در سوریه چه هدفی دارد؟

مساله حضور روسیه در خاورمیانه به عنوان برشی مشخص از تاریخ تحولات سیاست خارجی آن کشور پس از فروپاشی نباید به عنوان یک تحول جدید تلقی شود. به دلیل اینکه بازگشت روسیه به خاورمیانه بسیار سریع اتفاق افتاد و روسیه این منطقه را در همان دهه اول پس از فروپاشی مورد توجه قرار داد. این اتفاق زمان بسیاری نیاز ندارد که روس ها پس از فروپاشی در آن فضا با واقعیت ها، منافع خاص و آسیب پذیری های خویش مواجه شوند  

شطرنج خاورمیانه ای پوتین

آلکسی آرباتوف، عضو آکادمی علوم روسیه در یادداشتی در روزنامه «نیزاویسیمایا گازی یتا» به بررسی سیاستهای خاورمیانه ای روسیه پرداخته است. نویسنده، ابتدا موضع گیری رسمی روسیه در زمینه مناقشه سوریه و علل مداخله روسیه در این مناقشه را به اختصار نقل کرده و سپس به تضادها در موضع گیری رسمی روسیه اشاره می کند:  

چرا مداخله نظامی روسیه، کمکی به بحران سوریه نمی کند؟

در روزهای گذشته همزمان با تصمیم روسیه به بمباران داعش در سوریه نه تنها در غرب بلکه در محافل ایرانی، پرسش های متعددی در رابطه با انگیزه ها و نتایج مداخله نظامی روسیه جریان دارد. در مطالعه صحنه موازنه های نظامی و سیاسی سوریه تنها کمی بی احتیاطی لازم است تا هر کسی را به این نتیجه برساند که مداخله نظامی روسیه، موازنه قدرت را به سود رژیم اسد و یا بطور خاص، روسیه تغییر داده است  

روسیه و استفاده از فرصت «تغییر دولت» در امریکا

ابتکار عمل ولادیمیر پوتین در رابطه با منطقه خاورمیانه در چه چیزی خلاصه می شود؟ در دوره «تغییر دولت» در امریکا، دیپلماسی روسیه به چه امکاناتی دست می یابد؟ چرا سال های 2016 – 2015 میلادی، - مناسب ترین زمان برای حل و فصل اوضاع در سوریه است؟ آیا احتمال دارد گره مشکلات خاورمیانه که در دوره استعمار زدایی در سال های 1962 – 1945 میلادی، پیچیده تر شد، باز شود؟ 

برون‌رفتی از فروپاشی خاورمیانه

با حضور روسیه در سوریه ساختار ژئوپلیتیکی منطقه که چهار دهه قدمت دارد، در حال فروپاشی است. از این رو، آمریکا باید راهبرد جدیدی در این باره اتخاذ کند و اولویت های خود را نیز تغییر دهد.

بحث ها در این باره که آیا طرح جامع اقدام مشترک با ایران در ارتباط با برنامه هسته ای اش سبب ایجاد ثبات در چارچوب راهبردی منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) شده است یا خیر،  

جنگ روسیه در خاورمیانه: رویارویی با ناتو یا تحمیل میز مذاکره؟

جنگ روسیه در خاورمیانه: رویارویی با ناتو یا تحمیل میز مذاکره؟

روسیه از سندروم افغانستان رها شده و بیست و شش سال پس از شکست در افغانستان و خروج از آن کشور و فروپاشی اتحاد شوروی، برای نخستین بار با اهداف راهبردی وارد یک جنگ خارج از قلمرو شوروی یا کشورهای هم سود شده است. این سومین جنگ و اقدام نظامی بزرگ روسیه در دوره پوتین است.  

سه دلیل دخالت نظامی پوتین در سوریه

یان برِمر، کارشناس مسائل ژئوپلتیکی معتقد است روسیه تنها به سه دلیل کارزاری نظامی را در سوریه راه‌ انداخته است. برِمر که ریاست گروه اوراسیا را بر عهده دارد، به این نکته اشاره‌ می‌کند که دخالت پوتین در سوریه، نتایجی خواهد داشت که این نتایج در سرتاسر عرصه جهانی، تداوم خواهند یافت.

 

پوتین در راه دمشق

به محض اینکه می گوید، عمل می کند. رییس جمهور روسیه، که صبح روز چهارشنبه، 30 سپتامبر، به سختی توانست موافقت مجلس دومای روسیه را برای "به کار گیری نیروهای مسلح خارج از خاک آن کشور دریافت کند"، رسماً اولین اسکادران از هواپیماهای جنگی خود را بر فراز سوریه علیه مواضع دولت اسلامی، در استان های حمص و حماء در شرق سوریه به پرواز درآورد.  

آیا پوتین پیروز می شود؟

یک بار دیگر، ولادیمیر پوتین در مسیری حرکت می کند که کاخ سفید آن را پیش بینی نکرده بود. یک بار دیگر، تحلیل گران سیاست خارجی آمریکا نمی توانند توافق کنند که آیا پوتین از روی ذکاوت یا از درماندگی عمل می کند. آیا تصمیم پوتین به بمباران های هوایی در سوریه نوعی اقدام کارساز ژئوپولیتیک است؟ آیا او در حال پر کردن خلاء منطقه ای و ایجاد محور مسکو - دمشق - تهران - بغداد جدید است و این تحول نشانه ناتوانی سیاست خارجی آمریکا محسوب می شود؟ 

نمایش قدرت نظامی روسیه در سوریه؛ اهداف و هزینه‌ها

مقدمه

حملات مستقیم نظامی روسیه در سوریه بار دیگر پیچیدگی‌های رفتاری سیاست خارجی کرملین را اثبات کرد و این در حالی بود که بسیاری حتی در خود روسیه نیز احتمال چنین اقدامی را اندک ارزیابی می‌کردند. اعتراف سیاست‌مداران غربی به اینکه از تحرکات و حملات نظامی روسیه در سوریه درک درستی ندارند،    

توان و دامنه عملیاتی نیروی هوایی روسیه در سوریه

از پایان دوره جنگ سرد، این اولین بار است که روسیه در خارج از مرزهای جمهوریهای شوروی سابق، دست به عملیات نظامی زده است. ولی آمریکا و شرکای ائتلاف‌اش هم اکنون بیش از ۷ هزار بار گروهی را که خود را دولت اسلامی ( داعش) می‌خواند در عراق و سوریه هدف حملات هوایی قرار داده‌اند. حتی با خوشبینانه ترین ارزیابی باید گفت که تاثیر این حملات محدود بوده است. 

بازی آخر روسیه در سوریه؛ احتمالاً آخرین بازی

رئیس جمهوری روسیه در هفته‌های اخیر بارها غرب را متعجب کرده است: اول با استقرار هواپیماهای جنگی و تانک در سوریه، سپس با درخواست ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی ضد داعش و اخیرا با اعلام یک توافق تشریک اطلاعات با سوریه، عراق و ایران. تصمیم امروز روسیه برای مداخله نظامی در سوریه اگرچه قابل پیش‌بینی بود اما واکنش رسانه‌ای زیادی را در پی آورد و غربی‌ها تلاش دارند تا هر یک به گونه این مداخله و حضور نظامی را تفسیر کنند.  

خاورمیانه برای روسیه و ایران؛ «ابعاد طرح اوباما برای خروج از خاورمیانه»

خاورمیانه برای روسیه و ایران؛ «ابعاد طرح اوباما برای خروج از خاورمیانه»

وقتی که روز جمعه، حسن روحانی در نیویورک با خبرنگاران دیدار کرد، همۀ تلاشش را کرد تا به همه بقبولاند که ایران و روسیه در سوریه "ائتلاف" تشکیل نخواهند داد. او گفت که ایران و روسیه اطلاعاتشان را به اشتراک می‌گذارند، در مورد استراتژی‌ها بحث می‌کنند، و با هم ارتباط مستمر دارند. اما ائتلاف ندارند. 

همه فرضیه ها در مورد نقش روسیه در سوریه

افزایش حضور نظامی روسیه در سوریه، موضوعی است که این روزها خط اصلی خبری و تحلیلی مطبوعات و رسانه های بین المللی را به خود اختصاص داده است. در این میان، فارغ از بحث ها و گمانه زنی های معمول، یک پایگاه تحلیلی آمریکایی به بررسی و ارزیابی پنج سناریو مربوط به این موضوع و تأثیرات و پیامدهای آن پرداخته است. 

پوتین به دنبال قدرت نمایی در سوریه، برد اسد مهم نیست

ولادیمیر پوتین می‌خواهد تا سوریه بداند که هنوز در روسیه دوستانی دارد. هفتۀ گذشته، بیش از ده پرواز نظامی از روسیه به سوریه صورت گرفت و بنا بر گزارشها روسیه شش تانک تی‌‍6، 15 هوویتزر، 35 خودروی زرهی، 200 تنفنگدار دریایی، و امکانات کافی برای اسکان 2000 نظامی را به سوریه انتقال داده است. همچنین بنا بر گزارشها، مسکو پهپادهای شناسایی، هلیکوپترهای تهاجمی، بیش از 24 جت جنگنده،