روابط تاریخی ایران و روسیه (1)

روابط رسمی ایران و روسیه در سال 1592، یعنی 424 سال پیش، هنگامی که اولین سفیر ایران از کاخ کرملین مسکو، محل اقامت تزارها بازدید کرد، آغاز شد. این زمان مقارن با سلطنت فئودور ایئانویچ، آخرین تزار از دودمان روریک های روسیه و شاه عباس اول از سلسله صفویه ایران بود. اما با توجه به منابع مکتوب، رابطه بین روس ها و پارس ها، به مدت قبل از این، یعنی قرن دهم، و هنگام حکومت روس کیف باز می گردد.  

آیا ایران برای واگذاری پایگاه هوایی به روسیه آماده است؟

اعلامیه وزیر دفاع ایران در باره امکان واگذاری پایگاه هوایی همدان به روسیه تا روسیه بتواند به مواضع « داعش» ضربات هوایی وارد آورد بازتاب زیادی داشت و سوالات زیادی را در جهان دامن زد. چرا همانا حالا این اعلامیه صادر شد؟ ایران با اعلام احتمال استقرار جنگنده های روسی در پایگاه هوایی ایران از چه اهدافی پیروی می کند؟ 

فرصت‌ها و چالش‌های صادرات کشاورزی و موادغذایی به روسیه

بحران در روابط روسیه و غرب که به دامنه وسیعی از تحریم‌ها بر ضد اقتصاد این کشور منجر شد، فرصت بازاری بزرگی را در اختیار بسیاری از کشورهای جهان قرار داد. بحران در روابط روسیه و اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه به تصویب قطعنامه تحریمی اتحادیه اروپا بر ضد روسیه در جولای۲۰۱۴ منجر شد. 

عملیات در سوریه ضعف های نظامی روسیه را آشکار کرده است

در حالی که از چندی قبل روسیه اقدام به اعزام یک ناو جدید جنگی به سواحل دریای مدیرترانه برای افزایش حمله به تروریستها در این کشور کرده، اما به گفته تحلیلگران تسلیحات و نیروهای جدیدی که روسیه عازم جنگ سوریه کرده، به جای نمایش قدرت به نوعی ضعف های نظامی و دفاعی روس ها را آشکار کرده است.
 

دلیل واقعی رویکرد مثبت پوتین به ترامپ

انتخابات ریاست ‌جمهوری آمریکا به نوعی روسیه را هم درگیر کرد. ولادیمیر پوتین در وصف دونالد ترامپ از عباراتی زیبا استفاده می‌کرد و متقابلا هم ترامپ از پوتین و سیاست‌هایش تعریف می‌کرد. در حقیقت ترامپ بخشی از آرایش را مدیون تعابیری است که در مورد پوتین به کار برده، «وی را رهبری قوی برای مسکو توصیف کرد»، شخصی که با تمام قوا در برابر همجنس‌گرایان ایستاد.  

مشکل بزرگ پوتین؛ آمریکا دیگر دشمن روسیه نیست!

"حالا که یک فرد نومحافظه‌کار کاخ سفید را در آمریکا به دست آورده، اکنون کرملین دورنمای سختی برای تطبیق دادن خود با وضعیت به وجود آمده خواهد داشت." شبکه تلویزیونی دولتی روسیه 24، دو روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شمارش معکوسی را با ساعت و دقیقه تا زمان برگزاری انتخابات نشان می‌داد.
 

ماه عسل نامعلوم بین پوتین و ترامپ

از نظر رئیس جمهور روسیه از عادی شدن روابط با آمریکا «راهی طولانی و دشوار خواهد بود.» پس از سرخوشی ناشی از حذف جناح دمکرات، که در روسیه به عنوان نیروی متخاصم در نظر گرفته می شود، تردید آغاز شده است. سرگئی مارکف، کارشناس سیاسی نزدیک به کرملین و نماینده سابق حزب حاکم روسیه متحد، در مصاحبه با رادیوی پژواک مسکو گفت: «ترامپ و پوتین مردسالار هستند.»
 

خطرات نرمش در برابر روسیه

یکی از اولین رهبران جهان که پیروزی 'دونالد ترامپ' را به ریاست جمهوری آمریکا تبریک گفت 'ولادیمیر پوتین' رئیس جمهوری روسیه بود. دقیقا در این مقطع زمانی که روابط روسیه و غرب در پرمخاطره ترین حالت خود بعد از جنگ سرد قرار دارد؛ ترامپ در دفاع از روسیه برآمده است و از تمام تلاش هایی که روسیه برای دخالت در رقابت های انتخاباتی آمریکا به عمل آورد، بهره مند شد.
 

روسیه و ترامپ؛ نهادهای پایدار در مقابل ابتکارات ناپایدار نخبگان

مقدمه

روابط مسکو و واشنگتن در دوره پساشوروی با نوسانات مختلفی همراه بوده و اوج و حضیض‌های متفاوتی را تجربه کرده است. هرچند در برخی مقاطع این روابط متعادل بوده، اما «صلح سرد» و «جنگ سرد» نیز بخشی از این روابط هستند که مصادیق آن در دو سال اخیر و پس از تعمیق اختلافات در بحران اوکراین و خاورمیانه مشهود هستند.  

دید منفی کارشناسان روس نسبت به «ری ست» روابط روسیه و امریکا بعد از پیروزی ترامپ

دید منفی کارشناسان روس نسبت به «ری ست» روابط روسیه و امریکا بعد از پیروزی ترامپ

برخی کارشناسان روس بر این باورند که روسیه و شخص پوتین نباید نسبت به روی کارآمدن ترامپ خوش بینی بیش از اندازه داشته باشد. آنها به لغو مجازاتهای روسیه از طرف آمریکا و بازسازی روابط کرملین و کاخ سفید پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باور ندارند. 

چرا روسیه از پیروزی ترامپ خشنود است

برخی‌ از نمایندگان مجلس روسیه پس از شنیدن خبر پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شروع به کف زدن کردند. ولادیمیر پوتین بی‌درنگ این پیروزی را تبریک گفت و شبکه‌های تلویزیونی دولت روسیه فورا موضوع برنامه‌هایشان را از "ادعای تقلب در انتخابات" به درود فرستادن به این "مرد برآمده از مردم" تغییر دادند.
 

آیا روسیه منابع مالی لازم برای جاه‌طلبی‌های نظامی‌ خود را دارد؟

چالش های اقتصادی اخیر روسیه بسیاری از ناظران را به این پرسش واداشته که آیا روسیه توانایی تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اهداف نظامی و دفاعی این کشور را داراست؟ جدیدترین پیش بینی های انجام شده در مورد اقتصاد کلان روسیه نشان از چشم اندازهای جدی و تأمل برانگیزی در این زمینه دارد.

روسیه تقریباٌ در اواسط برنامه ده ساله دفاعی خود قرار دارد.  

نواوراسیانیسم، روسیه و معادلات آتی نظام بین‌الملل

هرچند روسیه در دوره پساشوروی منفعلانه، مکرهانه و یا عملگرایانه ساختار یک-چندقطبی دوره پساجنگ سرد و برتری نسبی غرب در این نظام را پذیرفته، اما با تأکید بر موقت بودن آن هیچ‌گاه این ساخت را به عنوان نظام پایدار بین‌المللی به رسمیت نشناخته است. سیاسیون و پژوهشگران روس شرایط فعلی را دوره گذار به نظم جدید می‌دانند که طی آن روند فزاینده تکثر در عرصه بین‌الملل با تضعیف بلوک و هژمونی غرب، قدرت‌یابی بازیگران جدید چون اعضاء بریکس و مهم‌تر از همه انتقال ثقل قدرت و ثروت از غرب به شرق تسریع می‌شود. 

جریان ترکی: هزینه لجاجت روسیه

اگرچه جریان گاز روسیه که در گذشته از طریق اوکراین و آلمان به اروپا منتقل می­ شد با رقیب خاصی روبرو نبود، اما خط گازی جدید این کشور که از ترکیه عبور می ­کند قطعاً در آینده رقابت سختی با دیگر تولیدکنندگان گاز منطقه از جمله آذربایجان، ایران، عراق، و احتمالاً ترکمنستان و اسرائیل خواهد داشت. رقبای شرکت روسی "گازپروم" مجبور نیستند همانند روسیه گاز تولیدی خود را به مناطق دوردست ارسال کنند و از طرفی هزینه­ های ساخت خط لوله انتقال گاز آنها در مقایسه با روسیه به مراتب کمتر خواهد بود.  

دو جهان، دو راهنمای اقدام؛ چرا روسیه و امریکا همدیگر را درک نمی کنند

دو جهان، دو راهنمای اقدام؛ چرا روسیه و امریکا همدیگر را درک نمی کنند

جان مرشایمر یکی از متفکران حوزه روابط بین الملل و مطالعات امنیتی و استاد دانشگاه شیکاگو است که در مکتب واقع گرایی روابط بین الملل قلم میزند. وی را به عنوان یکی از تاثیر گذارترین و فعال ترین متفکران این مکتب به شمار می آورند و بسیاری از پژوهشگران نو واقع گرا در حوزه سیاست بین الملل کتاب وی «تراژدی سیاست قدرت های بزرگ» را یکی از متون اصلی مکتب واقع گرایی در روابط بین الملل تلقی میکنند. 

تفاوت دیدگاه هیلاری کلینتون درباره روسیه

قاطعیت هیلاری دموکرات با سازشکاری ترامپ مغایر است.
سیاست خارجی به ندرت در راس مبارزات انتخاباتی امریکا جای می گیرد. با این حال سومین و آخرین مناظره بین دو نامزد انتخابات، هیلاری کلینتون دمکرات و دونالد ترامپ جمهوریخواه، در روز چهارشنبه نوزدهم اکتبر به وزیر خارجه سابق آمریکا این امکان داد تا چنانچه جانشین باراک اوباما در دفتر کار بیضی شکل کاخ سفید شود، برخی از محورهای آنچه را که می تواند دیپلماسی وی باشد، مطرح کند. 

اسرائیل می‌داند پوتین ژاندارم جدید خاورمیانه است

سال 2001 مدت کوتاهی پس از آنکه آریل شارون به عنوان نخست وزیر اسرائیل انتخاب شد برای دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در کرملین به روسیه سفر کرد. به گفته دانی ایالون، مشاور نخست وزیر وقت اسرائیل، پوتین مانند تمام رهبران جهان از شارون خواست تا کرانه باختری را به فلسطینی‌ها واگذار کند. شارون نیز به سیاق تمام رهبران اسرائیلی از این مساله و طرح دوباره آن ابراز خستگی و کلافگی کرد! 

ناتو به دنبال آمادگی بیشتر برای جنگ با روسیه

ناتو از هر توجیهی برای متهم کردن روسیه به انجام اقدامات خصمانه استفاده می‌کند و اخیرا هم به دلیل استقرار موشک اسکندر در منطقه کالینینگراد روسیه را مورد عتاب قرار داده است. وقت و بی وقت ائتلاف ناتو بر روایت‌های ساختگی خود درباره روسیه تاکید می‌کند. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اخیرا در جریان سخنرانی خود در باواریا آلمان گفت: ما شاهد افزایش اقدامات خصمانه از سوی روسیه هستیم که مایل به استفاده از زور است.  

سوریه: موضوعی برای دیپلماسی منفعت محور

توافق نافرجام واشنگتن ـ مسکو بر سر سوریه چند هفته ای است که دیپلماسی آمریکا را به دست انداز انداخته است. گرچه به لحاظ تاریخی ایالات متحده وقتی با هدف کسب منافع کلیدی درگیر دیپلماسی هوشمندانه می شود، موفقیت های دیپلماتیک چشمگیری داشته است. اتحاد صلح آمیز مجدد آلمان، از سرگیری روابط با چین، و ایجاد ائتلافی در جنگ اول خلیج فارس از جمله دستاوردهای دیپلماسی منافع محور ایالات متحده بوده است. 

امید پوتین به برانگیختن اعتراضات اوراسیایی در آمریکا

در پاییز سال ٢٠٠٤ میلادی، ولادیمیر پوتین ضربه ای خورد که هیچ گاه فراموش نکرده است. انتخاب همراه با تقلب رئیس جمهور طرفدار کرملین در اوکراین که پوتین به طور مستقیم و با گستاخی آن را مهندسی کرده بود، با شورش جمعی مردم به هم خورد. اتفاقی که به "انقلاب نارنجی" موسوم شد، الگویی از مقاومت در برابر انتخابات سازشکارانه را در حکومت های استبدادی اورآسیا (یعنی در قرقیزستان، بلاروس، آذربایجان و در سال ٢٠١٢ میلادی در خود روسیه) ایجاد کرد.