روسیه، تحریم و مقوله دشمن «مفید»

لایحه تحریمی علیه ایران، روسیه و کره‌شمالی زیر عنوان «مقابله با سیاست تهاجمی» این سه کشور در حالی با اکثریت قریب‌به‌اتفاق آراء در مجلسین امریکا به تصویب رسیده و به امضاء ترامپ هم خواهد رسید، که این سه کشور به لحاظ ماهیت، رفتار و نوع روابط با واشنگتن سنخیت زیادی به هم ندارند.
   

سوریه برای همیشه؟

به نظر می رسد نظامیان روسیه قصد دارند حداقل برای نیم قرن در خاورمیانه بمانند، البته اگر "بشار اسد" بماند.

هفته گذشته پوتین پروتکل مربوط به توافقنامه دوجانبه با سوریه در مورد تبدیل فرودگاه نظامی «حمیمیم» بعنوان پایگاه نظامی روسیه را امضاء کرد.  

سیاست نتیجه بخش روسیه در سوریه، بیشترین منافع برای تهران

توافق روسای جمهوری روسیه و آمریکا در مورد برقراری آتش بس در جنوب غرب سوریه را میشد بعنوان یک پیشرفت واضح در روند حل و فصل بحران سوریه ارزیابی کرد، ولی این توافق تقریبا بلافاصله بعد از اعلام، ناکارآمدی خود را نشان داد. 
 

ترامپ سوریه را رسماً به ایران و روسیه واگذار کرد

درحالیکه ترکیه، عربستان، قطر و امارات متحده همچنان به حمایت مالی بی‌حاصل خود از گروه‌های مخالف بشار اسد ادامه می‌دهند و این موضوع موجب تداوم نبردهای نظامی شده ؛ فرآیند دیپلماتیک در سوریه رسما به ایران و روسیه واگذار شده است. در شرایط کنونی اسرائیل میان توافق محکم و باثبات آتش‌بس سوریه که میان ترامپ و پوتین به دست آمد، گرفتار شده است.  

طراحی روسیه برای دوره پساداعش در سوریه

هرچند تفکر داعشی در خاورمیانه همچنان باقی خواهد ماند، اما با از بین رفتن ساختار و سازمان این گروهک تروریستی در عراق و سوریه، طرف‌های مختلف درگیر و ذی‌نفع خود را برای فضای پساداعش و چانه‌زنی برای گرفتن سهم بیشتر آماده می‌کنند. برخی از جمله روسیه نیز تلاش‌ها به این منظور را از ماه‌ها پیش آغاز کرده‌اند.  

تقویت نظامی روسیه در شرق

همگرایی ژئوپلیتیک و راهبردی میان روسیه و چین یکی از مهم ترین مسائل در عرصۀ روابط بین المللی بوده که در سال های اخیر دستخوش تحول شده است: محور پکن- مسکو به تدریج در راستای گسترش روابط دوجانبه در عرصۀ اقتصادی، سیاسی و تجاری در حال تقویت است و به پشت سر نهادن الگوی تک قطبی که بعد از پایان جنگ سرد توسط آمریکا توسعه یافته، کمک کرده است. 

تلاش نتانیاهو برای بیرون راندن ایران از سوریه

مسکو باید اتحاد خود با تهران و آنکارا را حفظ کند.

به گفته شاهدان عینی، در پی توافق روسیه و آمریکا پیرامون برقراری آتش بس در جنوب سوریه و برقراری رژیم عاری از تنش که تا این لحظه بدون خون ریزی و نقضی تداوم یافته، بنیامین نتانیاهو تصمیم گرفته است، بازی آشکاری را در پیش گیرد.  

تحول بعدی در سوریه، آزمون واقعی بودن همکاری پوتین و ترامپ

چشم انداز فوری بهبود قابل ملاحظه در روابط ایالات متحده و روسیه در حال حاضر به مسائلی ملموس بستگی دارد: آیا نیروهایی که توافقنامه آتش بس قبلی را در سوریه نابود کردند، موفق به انجام دوباره این کار می شوند؟ یا مطابق با آنچه آمریکایی ها بیشتر می پسندند، رویای تغییر رژیم در میان نومحافظه کاران و لیبرال ها زنده می ماند؟  

توافق آمریکا، ایران، سوریه و روسیه؛ تجلیل‌از پیروزی‌عراق بر‌داعش

کشورهای مختلف در سراسر جهان از متحدان آمریکا گرفته تا رقبای آن، پیروزی عراق بر گروه شبه نظامی دولت اسلامی و آزادسازی شهر موصل مقر این گروه را تبریک گفته اند. با وجود درگیری های پراکنده بین نیروهای امنیتی عراق و بقایای گروه جهادی، حیدر العبادی وارد موصل دومین شهر بزرگ عراق شد (بزرگ ترین شهری که دولت اسلامی در اختیار داشت) تا آزادسازی این شهر را به نیروهای مسلح تبریک بگوید و به طور رسمی شکست دولت اسلامی را اعلام کند.  

اهداف راهبردی روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا

تاریخ حائز اهمیت است. تلاش های روسیه به منظور نفوذ در خاورمیانه و مقابله با منافع ایالات متحده در منطقه به پیش از استقرار نیروهای خود در سوریه در سپتامبر 2015 باز می گردد. امپراتوری روسیه از قرن نوزده میلادی شروع به تعریف منافع خود در منطقه نمود. اتحادیه جماهیر شوروی نیز برای حداقل نیم قرن به تقویت نفوذ خود و ممانعت از اعمال نفوذ آمریکا و همپیمانان آن در منطقه مبادرت ورزید.  

پرده نامریی میان روسیه و غرب در حال افتادن است

جنگ هسته ای هنوز خطری بسیار واقعی و هراسناک است. اما تهدید سایبری فراگیر تهدیدی است که مقابله با آن حتی سخت تر است. جنگ سایبری لایه ای روی تنش های حاصل از دوران جنگ سرد افزوده است. جنگ سایبری ابعاد تازه ای بر تهدیدهای سیاسی محسوب شده و در مقیاس تاکتیکی، عملی و استراتژی های مهار بسیار خطرناک تر از سایر جنگ ها است. اینها جدیدترین سلاح های از راه درو هستند: کامیپیوترها. 

امریکا و ایران، روسیه را در سوریه با انتخابی دشوار مواجه کرده اند

این تصور مطرح است که جنگ در سوریه قالب جدیدی به خود می گیرد: امریکا و ایران این کشور رنج کشیده را به عرصه رویارویی خود تبدیل می کنند. واشنگتن قاطعانه، مشارکت مستقیم خود در جنگ داخلی سوریه را افزایش می دهد. ١٨ ژوئن نیروی هوایی ائتلاف بین المللی (به رهبری امریکا) هواپیمای نظامی ارتش سوریه را منهدم کرد که ظاهرا، قصد داشت، قوای مخالفان را بمباران کند.  

ایران، خاورمیانه و اوراسیا؛ ضرورت متوازن‌سازی سیاست خارجی

هرچند قدرت‌های فرامنطقه‌ای سهم خود را از سفره تنش‌های فزاینده و چندلایه در خاورمیانه برده و می‌برند، اما این تنش‌ها برای کشورهای منطقه جز هدررفت منابع انسانی و مادی بهره‌ای نداشته و نخواهد داشت. توقف، تأخیر و نامتقارن شدن سیاست‌های توسعه‌ای این کشورها یکی از آسیب‌های میان و بلندمدتِ دور ناتمام تنش‌ها است. 

همکاری راهبردی ایران و روسیه در مرحله نوین

دو کشور چه چیزی می توانند به یکدیگر عرضه کنند؟

فهرست مطالب
1) درباب اصطلاح "همکاری راهبردی"
2) همکاری ایران-روسیه؛ فقدان اعتماد
3) منافع ایران و روسیه در منطقه دریای خزر؛ حوزه ای برای همکاری یا رقابت؟
4) منافع ایران و روسیه در سوریه 

نادیده گرفتن پوتین، بهترین راه تعامل با روسیه

دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا پس از دیدار با دونالد ترامپ گفت که دو طرف دیدگاه های متفاوتی در قبال روسیه دارند. اگرچه جزئیات این تفاوت فاش نشده است اما می توان با خیال راحت فرض کرد که ترامپ با وجود تمام مشکلات رسوایی اش در خانه در رابطه با روسیه، مواضعی نزدیک تر به مسکو نسبت به تاسک داشته باشد.  

نگاه­ روسیه و ایران به اوضاع خاورمیانه: آینده منطقه چگونه است؟

روابط ایران و روسیه از زمان فروپاشی اتحاد شوروی با سرعت بی نظیری درحال توسعه بوده و طیف وسیعی از سوالات را پیش روی کارشناسان این حوزه قرار داده است.بویژه در این بین بحثی داغ در بین تحلیل گران درباب ماهیت همکاری مسکو-تهران در حوزه ی خاورمیانه در میان است.درحالی که برخی تحلیل گران با اشاره به مورد سوریه، از ظهور یک اتحاد نوین منطقه ای سخن می گویند،  

بازگشت گاز پروم به ایران

این شرکت گازی روسی به فعالیت خود در حوزه پارس جنوبی ادامه خواهد داد.

شرکت «گاز پروم» قصد دارد، با شرکت ملی نفت و گاز ایران توافق مربوط به احداث کارخانه تولید گاز مایع در ایران را امضا کند که از حوزه پارس جنوبی گاز لازم را دریافت خواهد کرد. دو منبع آشنا با پروژه های این شرکت گازی این خبر را در اختیار نشریه «ایزوستیا» قرار دادند.  

تأکید روسیه بر رویکرد دیپلماتیک در سوریه

روسیه ماه ها به دنبال راهی برای خروج از جنگ سوریه بوده است. روسیه به دنبال یک تدبیر استراتژیک راهگشا است که بتواند هم از منافع خود در سوریه محافظت و هم از گیر کردن در باتلاق جنگ اجتناب کند. برای رسیدن به این هدف، روسیه در آخرین دور مذاکرات صلح در قزاقستان طرح «مناطق عاری از تنش» را ارائه داد.  

جنگ اطلاعاتی در مقابل قدرت نرم

نظر به درک پوتین از قدرت نرم، مداخله روسیه در انتخابات ریاست جهوری ایالات متحده در سال 2016 و حمله سایبری روسیه به سرورهای کمپین امانوئل ماکرون، نباید کسی را غافلگیری کند. پوتین پیش از انتخاب دوباره در سال 2012 به یکی از روزنامه های مسکو گفته بود که " قدرت نرم مجموعه ای ابزارها و شیوه ها برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی بدون استفاده از زور است، از طریق اطلاعات و دیگر ابزار نفوذ." 

روسیه به دنبال استفاده از فرصت در کره شمالی

با سخت تر شدن رابطه چین با کره شمالی، روسیه تمرکز خود را بر شبه جزیره کره افزایش داده و آماده است تا روابط خود را با همسایه جدافتاده قوی تر کند. پکن قصد دارد فشار را بر کره شمالی در مورد برنامه تسلیحات اتمی افزایش دهد و روسیه منتظر است تا از این درگیری ها منفعت کسب کند. تعمیق روابط کرملین و دخالت در کره شمالی می تواد برای آنها ابزاری دیگر برای رویارویی گسترده تر با غرب فراهم کند.