ویژگی‌های سیاست خارجی روسیه در سال 2017

سیاست خارجی روسیه در سال 2017  یادآور دستیابی به موفقیت در خاورمیانه، تشدید تقابل با ایالات متحده و دوری از اروپا، پیشرفت تاکتیکی در آسیا و حفظ وضع موجود در فضای پساشوروی است. روسیه به طور قابل توجهی ابزارهای سیاست خارجی خود را گسترش داده است، اما اختلاف شدید دامنه سیاست خارجی با امکانات محدود اقتصاد روسیه همچنان حفظ شده است. 

غلبه چین بر اوراسیا، روسیه قدرت کوچکتر

پکن با جادۀ جدید ابریشم در حال فتح آسیای مرکزی و خاورمیانه است؛ نقش ایران و توانایی های اروپا

کافی است نگاهی به یک نقشۀ جغرافیایی بیندازیم تا پی ببریم که شراکت راهبردی میان روسیه و چین به بیراهه می رود.  

آیا راهبرد بزرگ اوراسیایی در حال تکمیل روسیه اجرایی خواهد بود؟

همزمان با تغییر راهبرد، سال 2014 میلادی سالی کلیدی در سیاست خارجی روسیه به حساب می آید. در این زمان بود که مسکو تمرکز سنتی خود را از اروپا و آتلانتیک دور ساخت و توجه ثانویه ای به سرزمین های جدا شده از شوروی سابق مبذول داشت. بحران اوکراین، تیر خلاصی بر دو مفهومی بود که از فروپاشی شوروی سابق، سیاست خارجی روسیه را هدایت می کرد: «ادغام در غرب» و «همگرایی مجدد جمهوری های سابق با روسیه». 

تقویت نظامی روسیه در شرق

همگرایی ژئوپلیتیک و راهبردی میان روسیه و چین یکی از مهم ترین مسائل در عرصۀ روابط بین المللی بوده که در سال های اخیر دستخوش تحول شده است: محور پکن- مسکو به تدریج در راستای گسترش روابط دوجانبه در عرصۀ اقتصادی، سیاسی و تجاری در حال تقویت است و به پشت سر نهادن الگوی تک قطبی که بعد از پایان جنگ سرد توسط آمریکا توسعه یافته، کمک کرده است. 

ایران، خاورمیانه و اوراسیا؛ ضرورت متوازن‌سازی سیاست خارجی

هرچند قدرت‌های فرامنطقه‌ای سهم خود را از سفره تنش‌های فزاینده و چندلایه در خاورمیانه برده و می‌برند، اما این تنش‌ها برای کشورهای منطقه جز هدررفت منابع انسانی و مادی بهره‌ای نداشته و نخواهد داشت. توقف، تأخیر و نامتقارن شدن سیاست‌های توسعه‌ای این کشورها یکی از آسیب‌های میان و بلندمدتِ دور ناتمام تنش‌ها است. 

آرایش نیروهای پوتین؛ اوراسیا آماده برای روندهای جهانی

برای ناظران عادی بازدید برنامه ریزی شده پوتین از قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان ممکن است سفری معمولی به نظر برسد. اما جزئیات بیشتری در این داستان وجود دارد. اوراسیا در حال حاضر از نظر جغرافیای سیاسی در حال پیشرفت است و پوتین می خواهد به تصرف این منطقه سرعت ببخشد. چشم اندازی برای ادغام اقتصادی منطقه براساس اجماع و احترام به حاکمیت ملی. اما روسیه نمی تواند این کار را به تنهایی انجام دهد.