بازگشت گاز پروم به ایران

این شرکت گازی روسی به فعالیت خود در حوزه پارس جنوبی ادامه خواهد داد.

شرکت «گاز پروم» قصد دارد، با شرکت ملی نفت و گاز ایران توافق مربوط به احداث کارخانه تولید گاز مایع در ایران را امضا کند که از حوزه پارس جنوبی گاز لازم را دریافت خواهد کرد. دو منبع آشنا با پروژه های این شرکت گازی این خبر را در اختیار نشریه «ایزوستیا» قرار دادند.   نماینده تجاری روسیه در ایران نیز این خبر را تأیید کرده است. منابعی در این عرصه به نشریه «ایزوستیا» گفتند که ارسال های مورد نظر گاز از ایران به هند و سپس، - به لائوس و کامبوج – می تواند حلقه انرژی «خاور نزدیک – آسیا» را تشکیل دهد.

این شرکت گازی روسیه در پارس جنوبی فعالیت داشته است: از سال ١٩٩٧ میلادی، شرکت «گاز پروم» در بهره برداری از فازهای دو و سه توسعه این میدان گازی مشارکت داشته است. اما، در سال ٢٠٠٦ میلادی، شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران در رابطه با برنامه هسته ای اش، تحریم های اقتصادی اعمال کرد. در ١٦ ماه ژانویه سال ٢٠١٦ میلادی، این تحریم ها بعد از اعلام آغاز اجرای توافق هسته ای تهران با پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان در وین لغو شدند.

یک منبع آشنا با جریان مذاکرات به نشریه «ایزوستیا» گفت: «احتمال دارد که سند مربوط به همکاری با شرکت ملی نفت و گاز ایران در جریان اجلاس اقتصادی سنت پترزبورگ امضا شود». چندی پیش، در ماه مارس، شرکت «گاز پروم» یادداشت تفاهم مربوط به همکاری متقابل با ایرانی ها را امضا کرد که بر اساس آن، طرفین در رابطه با مطالعه چشم انداز همکاری ها در زمینه تجسس، استخراج و بهره برداری از مواد خام هیدرو کربنی در خاک ایران به توافق رسیدند. یک منبع در عرصه انرژی روسیه گفت که گام بعدی در این توافق مشمول اقدامات به مراتب مشخص تر طرفین خواهد بود.

آندری لوگانسکی، نماینده تجاری روسیه در ایران، نیز خبر مربوط به پروژه های شرکت «گاز پروم» را برای نشریه «ایزوستیا» تائید کرد. او گفت: «شرکت «گاز پروم» قصد دارد، کارخانه گاز مایع را در چارچوب بهره برداری از حوزه بزرگ گازی پارس جنوبی احداث کند». به گفته وی، در حال حاضر، ایران فقط برای عقد قراردادهای خدماتی با شرکت های خارجی آمادگی دارد، زیرا نفت و گاز به دولت تعلق دارد.

شرکت «گاز پروم» پروژه های خود را توضیح نداد. دمیتری لوکاشف، تحلیلگر IFC Markets به نشریه «ایزوستیا» گفت: «ایران در چندین بخش از حوزه پارس جنوبی کار استخراج را آغاز کرده است و حتی، بخشی از گاز را به گاز ال ان جی تبدیل می کند، اما فعلا، حجم آن اندک است – ١ میلیون تن در سال». آلکسی کالاچف، تحلیلگر «فینام»، اشاره کرد: «در حال حاضر، ایران می تواند یار سیاست خارجی روسیه باشد، اما در این میان، این کشور همچنان رقیب شرکت «گاز پروم» در بازارهای گازی اروپا و جهان می باشد».

اما، ناتالیا میلچاکووا، معاون مدیر بخش تحلیلی «آلپاری»، باور دارد که شرکت «گاز پروم» با این پروژه مشترک می تواند در آینده نیز فعالیت داشته باشد و رقیب احتمالی خود در بازار گاز را به متحد خود تبدیل کند. او در ادامه، افزود: «با توجه به این که ایران و روسیه در مسئله سوریه متحد هستند، شرکت «گاز پروم» و شرکت ملی نفت و گاز ایران می توانند به مرحله اجرای عملی این پروژه نزدیک شوند».

ناتالیا میلچاکووا اشاره کرد که مشکل اصلی این است که نرخ گاز و از جمله، گاز ال ان جی بسیار پایین است و از این رو، احتمال دارد که احداث کارخانه در آینده نزدیک سودآوری نداشته باشد. بر اساس برآورد وی، از اوایل سال ٢٠١٧ میلادی، نرخ گاز ال ان جی در مقایسه با نرخ میانگین آن در سال ٢٠١٦ میلادی، ٤٥ درصد ارزان تر بوده است که با حجم مازاد آن در بازار و همچنین، ارتباط نرخ گاز و از جمله، گاز ال ان جی با دینامیک نرخ نفت مرتبط می باشد که از آن پس نیز مستعد تغییر است، یعنی بروز برخی تأخیرهای زمانی.

کارشناسان نظر سنجی شده توسط نشریه «ایزوستیا» معتقدند که در صورت احداث کارخانه گاز ال انی جی توسط شرکت «گاز پروم» و شرکت ملی نفت و گاز ایران، احتمال دارد که شرکت مشترکی با حق مالکیت برابر نیز تأسیس شود. آلکسی کالاچف از «فیناما» معتقد است که به احتمال زیاد، این شرکت مشترک به عنوان یک سازمان خدماتی تشکیل خواهد شد.

ناتالیا میلچاکوا می گوید: «در این میان، نباید این موضوع را رد کرد که ایران کنترل این شرکت مشترک را به دست خود می گیرد، اما هنوز مشخص نیست که آیا شرکت «گاز پروم» چنین قالبی از مشارکت را تأیید خواهد کرد یا خیر». آلکسی کالاچف در ادامه، افزود که در حال حاضر برای تعیین میزان سهم شرکت «گاز پروم» در این کارخانه، اطلاعات بسیار اندکی در دست است.

او گفت: «سهم این شرکت به نرخ گاز اختصاصی ایران برای این پروژه و این چه کسانی و چه فن آوری برای تولید گاز ال ان جی به کار گرفته خواهند شد و چه کسی این کارخانه را احداث خواهد کرد و میزان سرمایه گذاری در این پروژه بستگی خواهد داشت». یک منبع دیگر در این عرصه برای نشریه «ایزوستیا» در خصوص پروژه های بسیار بزرگ گازی روسیه و ایران سخن گفت: ارسال گاز از طریق خط لوله به هند و همچنین، به لائوس و کامبوج محتمل است. کارشناسان باور دارند که احداث چنین خط لوله ای می تواند پروژه بی سابقه ای باشد.

این منبع گفت: «ارسال گاز به لائوس و کامبوج در نوع خود، «حلقه انرژی» از خاور نزدیک به آسیا را تشکیل خواهد داد». ناتالیا میلچاکوا، تحلیل گر، معتقد است که در صورت اجرای موفقیت آمیز پروژه احداث کارخانه گاز ال ان جی، شرکت «گاز پروم» می تواند ابعاد فعالیت خود در این کشور را توسعه دهد و ارسال گاز با خط لوله به هند از طریق خاک ایران و پاکستان را آغاز کند.

آلکسی کالاچف خاطر نشان کرد که از جنبه تئوریکی، در این سناریو چیز غیر ممکنی وجود ندارد، هر چند طول این خط لوله بی سابقه خواهد بود. افزون بر آن، برخی از قسمت های راه، به خاطر کوهستانی بودنشان، کار احداث را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. به گفته او، تا به امروز، در برخی از مناطق مرزی پاکستان، هند و همچنین، در خاک لائوس و کامبوج، تشکیلات و باندهای مسلح غیر قانونی فعالیت دارند که می توانند امنیت زیر ساخت ها را به خطر اندازند.

ناتالیا میلچاکووا معتقد است: «در حال حاضر، کامبوج به سرمایه گذاری های روسیه و چین بسیار علاقه مند است و لائوس بیشتر به چین علاقه نشان می دهد. زمانی که رقابت اقتصادی برای این کار مساعد باشد، چنین پروژه ای اجرایی خواهند شد». ذخایر کلی حوزه پارس جنوبی تا ١٣,٨ تریلیون متر مکعب ارزیابی شده است که بیش از ١٢ تریلیون متر مکعب آن در خاک ایران و باقی ذخایر در آب های قطر واقع شده اند.

نویسنده: ماریا تادارووا
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «ایزوستیا» / ٣٠ مه ٢٠١٧

لینک اصلی: اینجا