به رغم اینکه در سال ٢٠١٤ بازار جهانی اسلحه برای چهارمین سال پیاپی با کاهش داد و ستد مواجه بوده، اما در همین حال، فروش تسلیحاتی روسیه ٥٠ درصد افزایش را نشان می دهد. با این وجود، فروشندگان آمریکایی و اروپایی سلاح همواره و هم اکنون ٨٠ درصد بازار را کنترل می کنند.
با وجود افزایش درگیری ها کسب و کار فروشندگان سلاح چندان خوب نیست. به گزارش موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، فروش جنگ افزارها برای چهارمین سال متوالی نشان دهنده کاهش شدید فروش ١٠٠ تولید کننده عمده سلاح درجهان است. این کاهش در سال ٢٠١٤ که رقم کل معمالات تسلیحانی ٤٠١ میلیارد دلار (٦/٣٦٥ میلیارد یورو) بود به ٥/١ درصد رسید، و همین رقم ٤٠١ میلیارد دلار، بیش از صد برابر بودجه سالانه عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد است. اما علاوه بر کاهش بازار جهانی، موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم تقسیم دوباره نقشه های جغرافیایی را نشان می دهد.
اگرچه شرکت های اسلحه سازی مستقر در آمریکا و اروپای غربی همواره بیش از ٨٠ درصد بازار را در اختیار داشته اند، اما میزان فروش آنها نسبت به سال گذشته ٢/٣ درصد کاهش نشان می دهد. سه شرکت سازنده جنگ افزار به علت کاهش فروش خود از فهرست ١٠٠ شرکت عمده اسلحه سازی جهان خارج شده اند. بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم شرکت های اروپایی با کاهش ٤/٧ درصدی فروش سلاح روبرو شده اند که به گفته مسئولین آن ها علت این کاهش مشکلات اقتصادی حاکم بر قاره اروپاست.
فروش شرکت های فرانسوی که در سال ٢٠١٤ یازده درصد کاهش یافته است اما انتظار می رود که فروش آن ها در سال ٢٠١٥ افزایش پیدا کند. فرانسه از جمله کشورهای عمده صادر کننده جنگ افزار در جهان است اما سهم چندان زیادی از بازار را در اختیار ندارد. فروش صنایع فرانسوی در سال ٢٠١٤ با پلمب شدن کارخانه سازنده هواپیماهای داسو (٣/٢٩ - درصد) و گروه الکترونیک دفاعی تالس (٤/١٧ - درصد)، به میزان ١١ درصد کاهش یافت.
با فروش رزم ناو میسترال که فرانسه آن را به سفارس روسیه ساخت به مصر و همچنین فروش هواپیماهای رافائل می توان امیدوار بود که فروش تسلیحاتی فرانسه در سال ٢٠١٥ اندکی افزایش پیدا کند. در واقع بر اساس برآوردهای اولیه سفارش هایی که فرانسه برای ساخت انواع جنگ افزار دریافت کرده است انتظار می رود حجم صادارات تسلیحاتی فرانسه در سال جاری میلادی با ٨٠ درصد افزایش در مقایسه با سال ٢٠١٤ به رقم بی سابقه ١٥ میلیارد یورو برسد.
افزایش ٥٠ درصدی فروش روسیه در عوض ٣٦ شرکت نماینده سایر نقاط جهان در رتبه بندی سالانه شاهد افزایش ٢٥ درصدی درآمدهای خود در سال گذشته بودند، با افزایش حدود ٥٠ درصدی فروش صنایع روسیه از جمله ١٩ سازنده و شعبه های آنها که در فهرست موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم قرار دارند، وضعیت بهتری دارند. نخستین سازنده جنگ افزار در جهان لاکهید مارتین آمریکایی (با ٣٧,٥ میلیارد دلار درآمد) قرار دارد و شرکت آلماز آنتی روسیه با فاصله ای بسیار از لاکهید با فروش ٨/٨ میلیارد دلار فروش سالانه در رتبه یازدهم قرار دارد. شرکت روسی "بی یو ک" که موشک تولید می کند، با انهدام بوئینگ ٧٧٧ خطوط هوایی مالزی در هفدهم ژوئیه ٢٠١٤ در اوکراین زیر سوال رفت.
بخش وسیعی از تولید روسیه به ارتش این کشور اختصاص دارد اما مسکو مشتریان مهمی نیز در جهان دارد. هند و چین که رقیب یکدیگر در مسابقه تسلیحاتی به شمار می روند از جمله خریداران عمده جنگ افزارهای ساخت روسیه محسوب می شوند. سوریه نیز از زمان اتحاد جماهیر شوروی از سوی مسکو تجهیز می شود. سیمون وزمن، کارشناس هزینه های نظامی در موسسه استکهلم می گوید: دمشق «دیگر اقلام تسلیحاتی مهمی از روسیه دریافت نمی کند». وی می گوید سوریه پس از نزدیک به پنج سال درگیری که ٢٥٠ هزار کشته به جای گذاشته و میلیون ها نفر مجبور به مهاجرت شده اند، «دیگر امکاناتی در اختیار ندارد» تا خود را برای مبارزه با گروه های شورشی و نیرو های جهادی داعش تجهیز کند. مقامات سوریه می گویند: «روس ها به طور کلی می گویند: بهای تجهیزات را بپردازید چون در غیر این صورت ما سفارش های شما را انجام نخواهیم داد».
بدون تأثیر تحریم ها فروش تسلیحاتی روسی روسیه چندان تحت تأثیر تحریم های بین المللی برقرار شده علیه این کشور پس از الحاق کریمه در مارس ٢٠١٤ به خاک روسیه، قرار نگرفته است. نمایندگان این بخش بر این باورند که این امر روسیه را ترغیب کرد تا در صدد جستجوی بازارهای جدید و گسترش فن آوری های جدید برآید. مدیر کل آژانس روسوبورون اکسپورت و مسئول صادرات تجهیزات نظامی به نقل از خبرگزاری آناتولی ایساکین به تازگی گفت که این فروش ها قرار است در سه سال آینده ثابت باقی بماند.
گروه موسوم به اورال واگونزاوود، موسسه بزرگی با بیش از ٣٠ شرکت صنعتی و بیش از ٧٠ هزار کارمند، گروهی است که کسب و کار آن سریع ترین رشد را داشته است. به گزارش موسسه استکهلم این گروه در سال ٢٠١٤ یک میلیارد و پانصد میلیون دلار فروش داشته است، که نزدیک به ٥٠ درصد نسبت به سال ٢٠١٣ افزایش نشان می دهد. در عوض فروش سلاح ساخت اوکراین در سال ٢٠١٤ (٤/٣٧ - درصد) کاهش یافت.
شرکت دولتی اوکروبورونپروم که عمده ترین فروشنده تسلیحات اوکراین به شمار می رود، در رتبه بندی موسسه سوئدی از ٥٨ به ٩٠ کاهش یافت، که این امر ناشی از «کاهش ارزش پول ملی، اختلال در تولیدبه علت جنگ و پایان تجارت روسیه و اوکراین در اواسط سال ٢٠١٤ است». در نهایت موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم به علت «نداشتن اطلاعاتی که امکان ارزیابی قابل قبول را فراهم می کند» موسسات چینی را ارزیابی نکرده است.
نویسنده:تحریریه منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «لز کو» (فرانسه) / 14 دسامبر 2015