شطرنج خاورمیانه ای پوتین

آلکسی آرباتوف، عضو آکادمی علوم روسیه در یادداشتی در روزنامه «نیزاویسیمایا گازی یتا» به بررسی سیاستهای خاورمیانه ای روسیه پرداخته است. نویسنده، ابتدا موضع گیری رسمی روسیه در زمینه مناقشه سوریه و علل مداخله روسیه در این مناقشه را به اختصار نقل کرده و سپس به تضادها در موضع گیری رسمی روسیه اشاره می کند:   برای مثال، ارقام مختلف شمار اعضای داعش از روسیه و جامعه مشترک المنافع عنوان می شود (ابتدا 2 هزار نفر ذکر شدند و سپس 7-5 هزار نفر).

آرباتوف در ادامه می افزاید: معمای دیگر با اظهارات ولادیمیر پوتین در جلسه 22 اکتبر باشگاه والدای ارتباط دارد. وی گفت که خطر ضربات تروریستی به روسیه بر اثر عملیات ما نه کمتر شده است و نه بیشتر. نویسنده سئوال می کند که آیا روسیه فقط می خواهد اسد را نجات دهد و به فکر کاهش خطر تروریستی نیست؟ آرباتوف معتقد است که سیاست روسیه در سوریه اهداف اعلام نشده ای دنبال می کند که یکی از آنها احیای موقعیت جهانی روسیه به عنوان قدرت بزرگ و مرکز جهانی قدرت است که همین امر باعث حمایت وسیع مردم از سیاست ولادیمیر پوتین می شود.

نویسنده انگیزه مهم دیگر عملیات در سوریه را رونمایی توان نظامی روسیه می داند که مهم ترین مایه افتخار کشور روسیه است و می افزاید: در سالهای اخیر پول زیادی به تجدید تسلیحات و آمادگی ارتش روسیه اختصاص یافته و حالا فرصتی برای نمایش نتیجه این تلاش ها فراهم شده است. روسیه بعد از دو جنگ دشوار چچن به این تجربه جدید نیاز دارد. تصادفی نیست که پشتیبانی اطلاعاتی از این عملیات در بالاترین سطح و بر اساس استانداردهای غربی صورت می گیرد و باعث افتخار ریاست کشور و محافل اجتماعی روسیه می شود. پرتاب موشک های کالیبر نشان داد که روسیه بر عقب ماندگی سی ساله از آمریکا در این زمینه غلبه کرده است و حالا ناتو باید احساس نگرانی بکند.

نویسنده معتقد است که همه این اهداف غیرعلنی از قبل آگاهانه در نظر گرفته نشده بودند ولی در ذهن رهبران کشور حضور داشتند. نویسنده بعد از آن به چارچوب های تاریخی و منطقه ای عملیات در سوریه می پردازد و تأکید می کند که بر خلاف دوران شوروی، خط جبهه در خاور میانه مشخص نیست: آمریکا و روسیه هر دو با داعش می جنگند ولی روابط آنها با سازمان هایی چون جبهه النصره، ایران، حزب الله، کردهای سوریه و غیره یکسان نیست. ارتش آزاد سوریه شریک آمریکا و حریف روسیه است. البته طرفین جدیداً انعطاف بیشتری از خود نشان داده اند. فراوانی کنشگران مانع از آن می شود که مناقشه بعد از توافق روسیه با آمریکا خاتمه یابد (بر خلاف زمان جنگ سرد) ولی حرکت به پیش مشاهده می شود.

به عقیده نویسنده، کرملین فعلاً در بازی چندین حرکتی خود در سوریه موفقیت زیادی کسب می کند زیرا روسیه از کارآیی پایین سیاست آمریکا در منطقه استفاده کرده ولی در سوریه بر خلاف اوکراین علیه غرب اقدام نمی کند بلکه اهداف مشترک با غرب - مبارزه با تروریسم - را دنبال می نماید. البته نویسنده از خطرات بالقوه نظیر بازگشت تروریست ها به روسیه، هشدار می دهد.

نویسنده: آلکسی آرباتوف
منبع: خبرآنلاین به نقل از «نیزاویسیمایا گازی یتا» / 3 نوامبر 2015

لینک اصلی: اینجا