سه دلیل دخالت نظامی پوتین در سوریه

یان برِمر، کارشناس مسائل ژئوپلتیکی معتقد است روسیه تنها به سه دلیل کارزاری نظامی را در سوریه راه‌ انداخته است. برِمر که ریاست گروه اوراسیا را بر عهده دارد، به این نکته اشاره‌ می‌کند که دخالت پوتین در سوریه، نتایجی خواهد داشت که این نتایج در سرتاسر عرصه جهانی، تداوم خواهند یافت.

  
1. حمایت از بشار اسد

اساسی‌ترین دلیل دخالت روسیه در سوریه‌ حمایت از حکومت رییس حمهور سوریه، بشار اسد است. اسد، متحدی وفادار برای پوتین است و تنها پایگاه دریایی روسیه در دریای مدیترانه در این کشور قرار دارد. پایگاه طرطوس به روسیه اجازه می‌دهد، عمق راهبردی و توان عملیاتی بیشتری در سرتاسر شرق مدیترانه داشته باشد.

جفری مَنکُف، کارشناس روسیه در مرکز ­مطالعات راهبردی و بین‌المللی در گفت‌وگو با آتلانتیک می‌گوید "بخش بزرگی از منافع پایداری که روسیه در سوریه و اسد دارد، مربوط به پایگاه طرطوس است " "من فکر می‌کنم روسیه دید ژئوپلیتیک گسترده‌تری از جهان دارد که در این دید، شرق مدیترانه هم از اهمیت برخوردار است و روسیه می‌خواهد اطمینان یابد که منافعش در این منطقه به خطر نمی‌افتد"

روسیه پیش از اینکه وارد این جنگ داخلی ۵۵ ماهه شود، برای حکومت اسد، اسلحه، نارنجک، قطعات تانک، جت‌‌های جنگنده، موشک‌های پیشرفته‌ی کروز ضد کشتی، موشک‌های دوربرد دفاع هوایی، افسران نظامی به عنوان مستشار، پوشش دیپلماتیک و مقدار هنگفتی پول فراهم آورده بود. اکنون روسیه حملات هوایی‌ای را آغاز کرده که به‌طورعمده شورشیان مرتبط با القاعده و شورشیانی که [به گفته غرب] میانه‌رو هستند، را نشانه رفته است، چیزی که سبب می‌شود حملات به داعش از آن جبهه‌ها کمتر شود.

گروه‌های شورشی که مسکو در چند روز نخست، بمباران کرد، گروه‌هایی بودند که بیشتر از دیگران به مرکز اصلی حمایت از اسد یعنی لاذقیه، نزدیک هستند _ و البته به پایگاه دریایی روسیه، طرطوس هم نزدیک هستند.

2. قرار دادن اوباما در تنگنا

دلیل دومی که پوتین وارد چنین معرکه‌ای شده است، این است که اوباما را درتنگنا قرار دهد و از نقش امریکا به عنوان قدرت برتر جهانی بکاهد. پوتین هرچه قدر که بتواند، اوباما را ضعیف تر و کم‌اثرتر می‌سازد، حال چه این ماجرا اکراین باشد و چه سوریه باشد. تا اینجا هم، نقش این کشور در سوریه و بمبارانی که علیه شورشیان مرتبط با امریکا انجام داده است، باعث شده تا پرسش‌هایی درباره رهبر واقعی خاورمیانه شکل بگیرد.

فیصل الیفاعی تحلیلگر ارشد روزنامه اماراتی نشنال (The National) به رویترز گفت: "امروز به نظر می‌رسد امریکا و متحدانش تنها گروه‌هایی هستند که هیچ برنامه‌ای ندارند." که منظور او، نداشتن برنامه در اوضاع جاری سوریه بود. با رو به افول گذاشتن رهبری امریکا، روسیه جای خالی آن را پر می‌کند تا نفوذش را جایگزین نفوذ امریکا سازد. حیدر‌العبادی نخست‌وزیر عراق به برنامه ساعت خبر شبکه پی بی‌اس گفت که او از هر مشارکت نظامی روسیه علیه داعش در خاک کشورش، استقبال می‌کند.

عبادی درباره دیدارش با پوتین گفت "پیام ما به روس‌ها این است، از شما می‌خواهم به این جنگ بر ضد داعش بپیوندید". میت رامنی، فرماندار پیشین ماساچوست، ۳۰ سپتامبر در انجمن ایده‌های واشنگتن گفت: "فکر می‌کنم عملکرد رییس جمهوری یک فاجعه در عرصه سیاست خارجی بوده است." "ممکن است شما به دلیل‌های گوناگونی به رییس‌جمهوری علاقه داشته باشید. او خب حرف می‌زند، ولی نتایجی که به بار آمده، به‌طرز وحشتناکی، ناامید‌کننده و در حوزه سیاست خارجی، باید گفت که این نتایج فاجعه‌آمیز است. "

۳. منحرف کردن توجه اروپا از مسئله اوکراین

هدف سوم روسیه از مداخله نظامی در سوریه، دور ساختن توجه اروپا از نقش بی‌ثبات‌کننده‌اش در اوکراین است. با تصاحب و الحاق یک‌جانبه کریمه و همچنین با دامن زدن به درگیری‌های مسکوتِ میان دولت ملی و جدایی‌خواهانِ هوادار روسیه، موسکو بار دیگر، جنگ را به قاره اروپا بازگرداند. اروپا و امریکا با وضع تحریم‌هایی تنبیهی و ممنوعیت صدور روادید برای سفر به این کشور، به درگیری‌های اوکراین پاسخ دادند. این تحریم‌ها که برای مدت زمان مشخصی وضع شده‌اند، به‌تازگی در ماه سپتامبر برای یک دوره ۶ ماهه تمدید شدند.

این تحریم‌ها در کنار سقوط قیمت انرژی، تاثیر بسیار شدیدی بر اقتصاد روسیه داشته است. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که مجموعه‌ای از عوامل می‌توانند تولید ناخالص داخلی روسیه را ۹% کاهش دهند. این فشار، هم وجهه پوتین به عنوان یک رهبر قدرتمندِ روسیه را مخدوش می‌کند و هم وعده‌ی سیاسی او مبنی بر کاستن از نیابتی بودن دولت، در راستای بهبود پایدار در استانداردهای زندگی مردم عادی روسیه، را بی‌اعتبار می‌سازد.

اما با معطوف شدن توجه اروپا و روسیه به سوی سوریه و بحرانِ روبه گسترش پناهندگان که ناشی از همان درگیری‌ها است، پوتین می‌تواند درگیری‌های اوکراین را در همان شرایط مسکوتِ کنونی پایان بخشد و اروپا را در شرایطی قرار دهد که که همین وضعیت را به عنوان وضعیتی عادی قلمداد کنند.

افزون بر این، با دور شدن توجه جهان از مسئله اکراین، پوتین می‌تواند اطمینان یابد که شورشیان مورد حمایتش در شرق اوکراین، مواضع خود را در آن مناطق استحکام می‌بخشند. به عنوان نمونه‌ای از این دست، در اوایل ماه اکتبر برای نخستین بار یک سامانه موشکی روسی جدید در زرادخانه جدایی‌خواهان دیده شد که قادر است با یک حمله، ساختمان‌ها را ویران سازد.

نویسنده: یان برمر و ناتاشا برتراند
منبع: بازده به نقل از «بیزنس اینسایدر» / 6 اکتبر 2015

 
لینک اصلی: اینجا