روسیه و سوریه ... چگونه مسکو را درک کنیم؟

در خلال بحران سوریه و از زمان به راه افتادن انقلاب، پرسشی که بی پاسخ مانده این بود: روس ها از سوریه چه می خواهند؟ هزینه ای که بابت برآوردن خواسته خود باید بپردازند چه میزان است؟ پاسخ آشکاری برای آن وجود نداشت. جمعه هفته گذشته رئیس جمهور ولادیمیر پوتین به سخنرانی پرداخت و به تفصیل موضع کشورش و دیدگاه خود در قبال منطقه در حاشیه مجمع اقتصادی شرق در شرق روسیه، تشریح کرد.   پوتین درباره دیدگاه خود درباره منطقه، طرح مبارزه با تروریسم که آن را به عهده گرفته سخن گفت و اعلام کرد وی طرح خود را درباره تشکیل ائتلاف گسترده منطقه ای برای مبارزه با تروریسم با روسای جمهور آمریکا، ترکیه و نمایندگان رهبران عربستان سعودی، اردن و رئیس جمهور مصر و "شرکای دیگر" تشریح کرده است.

رئیس جمهور روسیه از سیاست های آمریکا و همچنین اروپا در منطقه انتقاد کرد و درباره دیدگاه خود درباره دمکراسی، احترام به ادیان، عقاید، مذاهب، آداب و رسوم سنت ها و ضرورت رعایت آن در هنگام هرگونه تغییر یا اصلاح سیاسی دفاع کرد و غرب را مسئول پیامد بحران مهاجران دانست بدون آن که بشار اسد را مسئول مستقیم حوادث سوریه بداند و بدون آن که حمایت ایران از اسد و اقدامات مخرب این کشور در منطقه را سرزنش کند.

خلاصه این که دفاعیه مهم پوتین درباره دیدگاهش درباره منطقه و چگونگی مبارزه با تروریسم برای نخستین بار خواسته های واقعی روس ها را در منطقه و از طریق مواضع اخیرشان هدفی که برای آن در طول چهار سال گذشته طرح ریزی کردند، نشان می دهد. به این ترتیب آشکار شده روس ها برای پر کردن خلاء آمریکا در منطقه [از سوی خود] فرصتی تاریخی می بینند و رئیس جمهور روسیه اعتقاد دارد کشورش وارث مشروع آمریکایی ها است و پوتین برای بهره برداری از نتایج سیاست های اوباما در منطقه آماده می شود که به اعتقاد روس ها آن را در طبقی از طلا به آنان به ویژه پس از توافق هسته ای ایران تقدیم می کنند.

از این رو، روس ها برای ورود به منطقه تحت عنوان مبارزه با تروریسم اقدام می کند همانطور که آمریکایی ها پس از حوادث 11 سپتامبر عمل کردند اما تفاوت این جا است که رئیس جمهور روسیه کشورش را به عنوان قدرتی که آگاهی و شناخت بیشتری در مقایسه با آمریکایی ها دارد به تصویر می کشد. لذا محتوای سخنان پوتین با محتوای سخنان [مطرح شده از سوی] ایران یا سخنرانی های اسد درباره ضرورت اصلاحات سریع و نه شتابزده و محتوای سخنان دیگری که ظاهر آن حق و باطن آن باطل است، تفاوت زیادی ندارد.

اکنون رئیس جمهور روسیه خواستار تحویل گرفتن منطقه از آمریکایی است که عقب نشینی کرده و خود را به عنوان دوست ایرانی ها، مدافع اسد و طرفی که مصری ها را بهتر درک می کند، نشان می دهد و به کشورهای حاشیه خلیج [فارس] و میانه روهای عرب می گوید شما هدف های مورد نظرتان را در سوریه محقق نساختید و من می توانم به شما در این کشور کمک کنم. اکنون رئیس جمهور سوریه کشورش را به عنوان کشوری که بسیاری از کلیدهای منطقه را در اختیار دارد، معرفی می کند.

چشمان او یعنی پوتین به قراردادهای مالی با ایران، بهبود روابط با کشورهای حاشیه خلیج [فارس] و حمایت نظامی از مصر دوخته شده و اشاره ضمنی به این مسأله می کند که می تواند داعش را در عراق و سوریه تار و مار کند. طبعاً روس ها می توانند این کار را بهتر از آمریکایی ها انجام دهند و به محض ورود آنان به درگیری با "داعش"، خشک و تر را با هم می سوزانند و به مجلس، رسانه ها یا حقوق بشر اهمیت نمی دهند. این نخستین بار است که در آن حقیقت موضع کنونی روسیه در قبال منطقه و نقشه تحرکات این کشور روشن می شود و این مسأله اهمیت سفر خادم الحرمین الشریفین شاه سلمان به واشنگتن و برگزاری نشست مهم وی با رئیس جمهور اوباما را نشان می دهد.

نویسنده: طارق الحمید
منبع: سایت اداره کل مطبوعات خارجی وزارت ارشاد به نقل از «الشرق الاوسط» / 6 سپتامبر 2015

لینک اصلی: اینجا