روسیه مایل به خروج امریکا از افغانستان نیست

"کاترین استونر"، کارشناس سیاسی دانشگاه استنفورد آمریکا در مقاله‌ای در نشریه Asian Survey نوشت: رهبران روسیه که شاهد وخامت روابط این کشور با غرب هستند اکنون بر سر دوراهی قرار گرفته‌اند و با اولویتها و انتخابهای دشوار سیاست خارجی در ارتباط با افغانستان در مواجهه با خروج نظامیان آمریکا و ناتو از این کشور دست به گریبان هستند.   جنگ سالهای 1979-1989 شوروی در افغانستان که در رسانه‌های غربی به "تله خرس" مشهور شد، فاکتور مهمی در تسهیل فروپاشی اتحاد شوروی بود.

به نوشته کاترین استونر، این مساله نیز موجب شده حتی فکر کردن به جنگ احتمالی در افغانستان موجب وحشت مقام‌های روسیه شود که دیگر هیچ علاقه‌ای به گرفتار شدن در تله جنگی ندارند که می‌دانند نه تحمل آن را دارند و نه توان پیروزی در آن را. استونر که استاد علوم سیاسی استنفورد و عضو ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی فریمن اسپوگلی است، در ادامه مقاله خود نوشت: رهبران روسیه با فرا رسیدن ضرب‌الاجل دسامبر 2014 برای خروج سربازان آمریکایی از افغانستان استدلال کردند که این نوع خلا قدرت ناگهانی در این کشور در را به روی شمار زیادی از تهدیدها در افغانستان شامل اشاعه تسلیحات، قاچاق مواد مخدر و تهدید فزاینده افراطگران باز خواهد گذاشت.

به نوشته استونر، اخبار جدید نشان می‌دهند که گروه تروریستی داعش در افغانستان حضور دارد و اکنون مساله رویارویی داعش با طالبان مطرح است که از نقطه نظر روس‌ها، "مساله بر سر این است که کدام یک از این دو شرارت کمتری دارند." احتمال بیشتری وجود دارد که روسیه در پاسخ به این که کدام یک از این دو گروه تهدید بزرگتری علیه منافع روسیه هستند، انگشت خود را به سوی داعش نشانه بگیرد زیرا این گروه تروریستی بارها تلاش کرده شهروندان روسیه را جذب خود کند. همچنین چند وقتی است که داعش شبکه روس زبانی به نام "Furat Media" راه اندازی کرده که ایدئولوژی آن را برای روسها تبلیغ می‌کند.

علت این که داعش، روسیه را برای گسترش نفوذش انتخاب کرده مشخص است؛ منطقه قفقاز روسیه بسیار مستعد ناپایداری است و میزبان افراطگرانی است که خواهان دست زدن به هر کاری هستند. با این حال هدف نهایی داعش، آمریکا است و برای همین می‌توان استدلال کرد که داعش به دنبال استفاده از روس‌ها برای دست پیدا کردن به آمریکا است. از آن جا که داعش از آمریکا کینه دارد، به مجرد این که تعداد قابل توجهی از روس ها را جذب خود کند ممکن است صدها بار تلاش کند تا نیروهای روس خود را به آمریکا بفرستد.

به نوشته استونر، روسیه حتی اظهار کرده احتمال دارد به منظور تضمین ثبات در منطقه از برخی رهبران میانه روی طالبان برای آن که در دولت افغانستان حضور داشته باشند حمایت کند. وی خاطر نشان می کند: رهبران روسیه به این حقیقت اشاره می کنند که قاچاق هروئین در زمان حکومت طالبان کمتر از پنج سال گذشته که ائتلاف ناتو و آمریکا آن را در کنترل داشتند بوده است. استونر همچنین عنوان می‌کند، مسکو به منظور تلاش برای ایجاد یک منطقه دفاعی در آسیای مرکزی علیه افراطگران و قاچاقچی های افغان که به دنبال نفوذ به خاک روسیه هستند، در حال بررسی امکان استقرار سربازان بیشتر در قرقیزستان و تاجیکستان که با افغانستان همسایه اند و همچنین تسلیح مجدد ارتش های هر دو کشور هستند.

به گفته استونر، روسیه با سه انتخاب دشوار روبرو است: نخست این که به سیاست زمان شوروی خود بازگردد و منطقه حائل شمالی ایجاد کند که همپیمانان خود در آسیای مرکزی را در مقابل هرگونه تهدید برآمده از افغانستان حفظ کند. دومین گزینه روسیه این است که با همکاری با اشرف غنی رئیس جمهور جدید افغانستان موافقت کند. اگر کرملین این گزینه را انتخاب کند، به گفته استونر، روسیه ممکن است به کاهش قاچاق مواد مخدر از افغانستان کمک کند اما همزمان ریسک اجازه به این که افغانستان بار دیگر تبدیل به پناهگاه افراطگران و تروریستها شود را پذیرفته است.

گزینه سوم روسیه نیز این است که به همکاری با نیروهای غربی ادامه دهد تا یک منطقه محافظ در اطراف آسیای مرکزی ایجاد کند. با این حال گزینه سوم مشکلاتی را به همراه دارد و ممکن است راهبرد توازن متقابلی را از سوی چین که متناسب با راهبرد روسیه نباشد در پی داشته باشد. به گفته استونر، نشانه‌های معتبر کمی وجود دارد که نشان دهد روسیه ممکن است چه راهی را در پیش بگیرد اما عناصر هر یک از این گزینه‌ها را می‌توان در بیانیه‌های روسیه و اقدامات آن در منطقه پیدا کرد.

نویسنده: پالینا تیخانووا / تلخیص مقاله کاترین استونر
منبع: ایسنا به نقل از "ولیو واک" / 18 اوت 2015

لینک اصلی: اینجا