پهناورترین کشور جهان طی سال 2018 میلادی با رویدادهای مختلف داخلی و خارجی روبرو بود از جمله این کشور در بعد بین المللی با تحریم ها و تنش های بی سابقه از سوی غرب مواجه شد، روابط خود با شرقی ها را بهبود بخشید و بیش از همیشه اعتماد کشورهای منطقه را بدست آورد.
اوایل سال 2018 میلادی، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی، قدم هایی برای بهبود روابط با روسیه برداشت. نتانیاهو با حضور دراین مراسم به اولین نخست وزیر رژیم صهیونیستی تبدیل شد که درچنین مراسمی شرکت کرده است و پس از آن نیز مذاکراتی با مقامات روسیه انجام داد. پس از آن، حملات هوایی رژیم صهیونیستی به برخی مناطق تحت کنترل دولت قانونی سوریه متحد روسیه افزایش یافت و دو ماه بعد از آن نیز با کمک روسیه فاصله ای میان دو طرف (اسرائیل و سوریه ) در جولان اشغالی پیش بینی شد.
روسیه مدتی بعد اعلام کرد که با تلاش پلیس نظامی روسیه، مناطق اطراف ارتفاعات جولان در مرز سوریه و اسرائیل از سلاح های سنگین گروه های تروریستی پاکسازی شده است. پس از توافق نتانیاهو با پوتین، همه چیز برای رژیم صهیونیستی خوب پیش می رفت که ماجرای سرنگونی هواپیمای تجسسی روسیه در اواخر شهریورماه 96 روی داد حادثه ای که پیشتر گفته شد منجر به کشته شدن 15 نظامی روس در آسمان سوریه در دریای مدیترانه شد.
ولادیمیر پوتین پس از این رویداد، به خبرنگاران روس گفت که اگر چه ما این حادثه را مشابه سرنگونی جنگنده روس توسط ترکیه در سه سال پیش نمی دانیم و آن را نوعی حادثه قلمداد می کنیم اما قطعا پاسخی به این اقدام خواهیم داد که برای جهان نیز به خوبی قابل مشاهده باشد. مقامات رژیم صهیونیستی از مدت ها قبل توانسته بودند با رایزنی های فراوان روس ها را قانع کنند که از ارسال سامانه های پدافند هوایی معروف خود با نام اس 300 به سوریه برای پوشش دادن تمام آسمان سوریه خودداری کنند.
پس از سرنگونی هواپیمای روسی، جنگ افزارهای الکترومغناطیسی از جمله سامانه پدافند دفاعی اس300 به سوریه ارسال شد و مقامات و کارشناسان روس این اقدام روسیه را پاسخی به سرنگونی هواپیمای ایل-20 خود عنوان کردند. واکنشی که چند روز پیش از پایان سال 2018 تاثیر خود را نشان داد چرا که سامانه های پدافندی جدید سوریه توانستند 14 موشک از 16 موشک شلیک شده از سوی جنگنده های اسرائیلی را نابود کنند.
در آخرین روزهای سال 2018 نیز، اختلافات میان روسیه و رژیم صهیونیستی بیشتر نمود پیدا کرد چرا که گری کورن سفیر اسراییل در مسکو در یادداشت اعتراضی به وزارت خارجه روسیه، دعوت از «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس برای سفر به مسکو را اقدامی نادرست خواند. طرف صهیونیستی یادداشت مشابهی حاوی اعتراض به این دعوت را به سفیر روسیه در سرزمین های اشغالی داد.
طرف روس در واکنش به اعتراض اسراییل اعلام کرد که مقام های اسراییل نیز با حماس مذاکره می کنند. یک روز پس از رسانه ای شدن دعوت روسیه از اسماعیل هنیه، رژیم صهیونیستی در اقدامی تلافیجویانه، به قطعنامهای ضد روسی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد رای موافق داد. این قطعنامه با «ابراز نگرانی عمیق» در خصوص آنچه که «نظامی سازی کریمه» خوانده شد خواستار عقب نشینی مسکو از این منطقه واقع در ساحل دریای سیاه شد. قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل با 66 رای مثبت، 19 رای منفی و 72 رای ممتنع، به تصویب رسید.
گسترش روابط با همسایگان و کشورهای منطقه
اگر چه روسیه امسال به شدت از سوی غرب تحت فشار قرار گرفت اما توانست با کشورهای همسایه در جنوب، شرق و کشورهای خاورمیانه روابط خود را بیش از پیش گسترش دهد. روسیه با چهار کشور دیگر حاشیه دریای خزر از جمله ایران به توافق رسید و کنوانسیون رژیم دریای خزر را امضا کرد تا آمریکا یا هر کشور خارجی دیگری نتواند در این محدوده آبی مستقر شود، دستاوردی مهم برای روس ها که همواره نگران نزدیکی ناتو یا آمریکا به مرزهای خود هستند.
مسکو همکاری برای حل و فصل بحران روسیه در قالب تروئیکای آستانه(ایران، روسیه و ترکیه) و اردن(آمریکا، روسیه و اردن) را هم در کنار گروه کوچک (ترکیه، روسیه، فرانسه و آلمان) پیش برد. مقامات کرملین در قالب تروئیکای آستانه با همتایان ترکیه ای و ایرانی خود به نتایج قابل قبولی رسیدند و توانستند بر سر تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه به توافق برسند. تروئیکای آستانه موفقترین نمونه همکاری بین المللی برای حل و فصل بحران سوریه به حساب می آید.
در همین قالب، روسیه وترکیه نیز در خصوص ادلب آخرین استان سوریه که در تصرف مخالفان اسد و تروریست ها است به توافق رسیدند تا به تدریج و با کمترین تلفات برای غیر نظامی ها، این منطقه در همسایگی ترکیه از وجود تروریست ها پاک شود تا همانگونه که ترکیه می گوید سه میلیون سوری به دلیل ترس از حمله تمام کننده روسیه یا ارتش سوریه، یک شبه از ادلب به سمت مرزهای ترکیه هجوم نبرند.
روس ها در طرف دیگر با اردن همکاری تنگاتنگی دارند تا روند بازگشت آوارگان سوری به کشورشان سرعت بگیرد. این کشور به تازگی با سران فرانسه، آلمان و ترکیه در استانبول دیدار کرد تا چهار طرف در قالب نشست گروه کوچک در خصوص کمک به بهبود اوضاع در سوریه، کمک های بشردوستانه به مردم این کشور، تلاش برای بازگشت آوارگان و اواضاع در ادلب همکاری ها و هماهنگی های لازم را انجام دهند.
روسیه علاوه بر این ها امسال میزبان ولیعهد عربستان سعودی بود، ولادیمیر پوتین در چارچوب نشست گروه 20 در آرژانتین در شرایطی دستان بن سلمان را فشرد که وی تحت شدیدترین فشارهای بین المللی به دلیل دست داشتن در قتل جمال خاشقچی در کنسولگری ترکیه دراستانبول قرار داشت.
در آخرین روزهای سال 2018 نیز میخائیل بوگدانف نماینده ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در خاورمیانه ضمن هشدار به آمریکا درخصوص مداخله در فرآیند تعیین جانشین برای پادشاه عربستان، از محمد بن سلمان ولیعهد سعودی که به دلیل قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود تحت فشار است، حمایت کرد.
روابط روسیه و ایران نیز امسال بیش از پیش توسعه یافت به شکلی که چهاردهمین نشست کمیسیون همکاری های اقتصادی میان تهران و مسکو اواخر سال 96 در روسیه برگزار شد و در کنار آن همکاری های پارلمان های دو کشور در قالب کمیسیون پارلمانی کلید خورد. بسیاری ازمقامات دولتی، قضایی، پارلمانی، نظامی و امنیتی دو کشور نیز در یک سال گذشته بارها با یکدیگر در ایران یا روسیه دیدار کردند.
روسیه امسال در نشست شورای امنیت، قطعنامه پیشنهادی انگلیس علیه نقش ایران در یمن را وتو کرد و همواره از حامیان حفظ توافق هسته ای با ایران و تغییر رویکرد آمریکا در قبال ایران است. به گفته مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه، هم اکنون سندی در هیچ حوزه ای نیست که امضا نشده باشد و نیاز به اقدامات رهبران سیاسی باشد.
روس ها در یک سال اخیر اختلافات با ترکیه را هم پشت سر گذاشتند و روابط خود با آنکارا را در حوزه های مختلف از جمله فعالیت نظامی و هماهنگی در خصوص اقدامات نظامی در سوریه همگام ساختند. کرملین تلاش کرد بیش از هر زمانی به ونزوئلا و کوبا نزدیک شود و در همین رابطه میزبان سران این کشورها در کنار سران چین و ژاپن بود و کمک های خیرخواهانه به ونزوئلا ارایه داد و به کوبا قول داد که همکاری ها با این کشور را افزایش دهد.
پوتین سفری هم به هند داشت تا روابط استراتژیک خود با این کشور قدرتمند در آسیا را در کنار گسترش روزافزون روابط با چین گسترش دهد. نتیجه این سفر فروش سامانه پدافند اس 400 بود که پیشتر در اختیار چین قرار گرفته بود. سران روسیه در شش ماه دوم سال 2018 بارها از تمایل خود برای سفر رهبر کره شمالی به این کشور و حل اختلافات خود با ژاپن خبر داد که از جنگ دوم جهانی تا امروز باقی مانده است دو هدفی که در این سال به آنها دست نیافتند.
خروج آمریکا از پیمان موشکی
مقام های مختلف روسیه در ماه های پایانی سال 2018 بارها نگرانی خود را از آغاز دور جدیدی از رقابت تسلیحاتی در جهان با توجه به از بین رفتن پیمان موشکی با آمریکا و بروز جنگ هسته ای در دنیا ابراز کردند. پوتین در این باره گفته است که خطر جنگ هسته ای در جهان جدی است و دنیا شاهد از بین رفتن پیمانی است که سنگ بنای متوقف کردن مسابقه تسلیحاتی در جهان بوده است.
وی گفت: سامانه بازداشتن مسابقه تسلیحاتی در حال از هم پاشیده شدن است چرا که آمریکا از پیمان منع موشکی خارج می شود. رئیس جمهوری روسیه گفت: روسیه در واکنش به این مساله ناچار شده است اقدامات مربوطه را انجام دهد و امروز گفته میشود روسیه به برتری در این زمینه رسیده اما این اقدام در جهت حفظ برابری بوده است.
وی با مطرح کردن این پرسش که با خروج آمریکا از پیمان منع موشکهای هستهای میان برد و کوتاه برد و استقرار موشکهای این کشور در اروپا چه باید کرد؟، اظهار داشت: باید به فکر امنیت خود باشیم. پوتین ادامه داد: در غرب از امکان استفاده از بمبهای هستهای کوچک صحبت میشود که در ظاهر به کار گرفتن آن ممکن است، اما این امر میتواند به فاجعه هستهای منجر شود.
اخبار رسانه های مختلف روسیه در ماه های پایانی سال 2018 گواه این واقعیت بود که پیمان منع موشک های هسته ای میان برد و کوتاه برد که هشتم ماه دسامبر سال 1987 بین 'میخائیل گورباچف' آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی و 'رونالد ریگان' رئیس جمهوری وقت آمریکا امضا شد تا توسعه و کاربرد تمام موشک های هسته ای و غیر هسته ای کوتاه و میان برد به استثنای موشک های دریایی ممنوع شد، به پایان راه خود رسیده است و جهان وارد شرایط جدیدی شده که به اعتقاد خیلی ها قدم گذاشتن در مسیر جنگ هسته ای است.
سالی پر حادثه در صنعت فضایی
روسیه امسال را هم با فراز و فرودهایی در صنعت فضایی خود پشت سر گذاشت هر چند که با توجه به ناکامی بزرگ در اواخر سال 2017 برای ماهواره بر سایوز که منجر به سقوط 17 ماهواره در اقیانوس شد، سال میلادی گذشته به مراتب برای روس ها بهتر از دو سال پیش به پایان رسید. اوایل سال 2018، روس کاسموس اعلام کرد که 11 ماهواره را با ماهواره بر سایوز از پایگاه فضایی تازه تاسیس «واستوچنی» در شرق این کشور با موفقیت به فضا پرتاب کرد.
یک ماه پس از موفقیت در این پروژه، روسیه چهار ماهواره اروپایی از گویان در اراضی ماورای بحار فرانسه به فضا فرستاد. گفتنی است، گویان فرانسه یکی از ناحیههای آنسوی آب (ماوراءبحار) فرانسه در شمال آمریکای جنوبی در همسایگی کشورهای سورینام، گویان، برزیل و در جنوب دریای کارائیب است.
اوایل فروردین ماه سال 97 نیز مرکز هدایت پروازهای فضایی روسیه اعلام کرد: فضاپیمای سایوز سه فضانورد را از پایگاه فضایی بایکانور روسیه در قزاقستان راهی ایستگاه فضایی کرد. سه ماه پس از این ماجرا و بازگشت فضانوردان اعزامی به زمین، روس کاسموس خبر داد که سه خدمه جدید ایستگاه فضایی بین المللی با فضاپیمای «سایوز.ام.اس-09» با موفقیت به ایستگاه فضایی منتقل شدند.
مهرماه سال 97، این فضانوردان نیز با موفقیت به زمین بازگشتند و نوبت به اعزام گروه دیگری به ایستگاه بین المللی فضایی شد اما این بار فضاپیمای سایوز دقایقی پس از پرتاب از پایگاه فضایی بایکانور روسیه در قزاقستان با نقص فنی مواجه شد و به زمین بازگشت تا روسیه اعلام کند پرواز فضاپیماهای سرنشین دار را متوقف خواهد کرد. این موضوع موجی از نگرانی به دلیل تعطیلی احتمالی ایستگاه بین المللی فضایی را در پی داشت. در میان این نگرانی ها، آذرماه 97 بود که فضاپیمای سایوز با سه فضانورد برای حضور در پایگاه بین المللی فضایی، از پایگاه بایکانور در قزاقستان به فضا پرتاب شد و با موفقیت فضانوردان را به مقصد رساند تا تیم قبلی که حدود 200 روز در فضا بودند بتوانند به زمین بازگردند.
روسیه در سال جاری بارها ماهواره های نظامی، جهت یاب و هواشناسی به فضا فرستاده است که اکثر آنها با موفقیت در مدار زمین قرار گرفتند. در مجموع می توان گفت روس ها سال میلادی جاری را در شرایطی به پایان بردند که با وجود بهبود روابط با کشورهای خاورمیانه، شرق و برخی از تروئیکای غربی همچنان تحت شدیدترین فشارهای غرب برای همراهی با آنان به جای اتخاذ سیاست های مستقل قرار دارد شاید از این رو بوده است که ولادیمیر پوتین در نشست خبری سالانه خود در جمع یک هزار و 700 خبرنگار اعلام کرد که تنها هدف برخی از دوستان و شرکای غربی ما متوقف کردن روند توسعه و پیشرفت روسیه است.
منبع: ایرنا / 10 دی 1397
لینک اصلی: اینجا