مسکو و ریاض، اتحادی که تاثیرگذار است

١٤ ژوئن، فوتبالیست های روسیه و عربستان سعودی بیست و یکمین دور از مسابقات جام جهانی فوتبال را افتتاح کردند. رئیس جمهور روسیه و شاهزاده عربستان سعودی برای حمایت از فوتبالیست های خود در ورزشگاه لوژنیکی در مسکو حضور یافتند. از این مسابقه که روسیه با زدن پنج گل عربستان سعودی را شکست داد، رهبران دو کشور برای گفتگو پیرامون تحکیم روابط دو کشور استفاده کردند.  

شاهزاده محمد بن سلمان و ولادیمیر پوتین روابط کاری تنگاتنگی با یکدیگر دارند. طی سال ها و ماه های اخیر، روابط روسیه و عربستان به طور چشمگیری فعال تر شده است. موضوع قابل توجه این است که اتحاد جماهیر شوروی سابق نخستین کشوری بوده که دولت سعودی را به رسمیت شناخته است.

صنعت نفتی همواره، این دو کشور را به یکدیگر مرتبط کرده است. در طول تاریخ معاصر، روسیه که عضو اوپک نیست و فقط نقش کشور ناظر را در این کارتل نفتی دارد، تلاش کرده تا استخراج نفت را محدود کند و سعودی های نیز خواسته اند تا از ذخایر غنی نفتی خود برای مبارزه علیه ایران استفاده کنند.

در سال ٢٠١٤ میلادی، نرخ نفت تا ٣٠ دلار در ازای هر بشکه کاهش یافت و کشورهای غنی از نفت ناگزیر شدند، در این راستا تدابیری را اتخاذ کنند. در این اواخر، قراردادی در روابط روسیه و عربستان سعودی تاثیر گذار بوده که در نوامبر سال ٢٠١٦ میلادی، امضا شده است. موضوع از این قرار است که روسیه، عربستان سعودی و دیگر کشورهای صادر کننده نفت پیرامون کاهش حجم تولید نفتی به توافق رسیدند. در هفته های اخیر، نرخ نفت به خاطر قرار دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا، پیرامون ازسرگیری اعمال تحریم ها علیه ایران و به خاطر بروز بی ثباتی در خاور نزدیک و ونزوئلا افزایش یافته است. از این رو، بی جهت نیست که در زمان سفر اخیر شاهزاده عربستان سعودی به روسیه، وی را خالد الفلاح، وزیر نفت عربستان سعودی، همراهی و با الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه مذاکره کرد.

در این میان، برای روس ها تطبیق دادن منافعشان با منافع تهران کار بسیار دشواری است، زیرا در سال آینده، به احتمال زیاد، استخراج نفتی ایران تا ٩٠٠ هزار بشکه کاهش خواهد یافت و علت آن، اعمال تحریم های جدید امریکا علیه این کشور خواهد بود. در چنین شرایطی، ایران قصد دارد که تا جای ممکن و تا زمانی که نرخ نفت بالا است، نفت خود را صادر کند، اما مسکو و ریاض می خواهند مانع از این کار شوند، زیرا این اقدام به ضرر آنها است. در این زمینه، می بایست خاطر نشان کرد که روس ها و سعودی ها پیرامون ضرورت افزایش استخراج نفت به توافق رسیده اند و جزئیات این توافق فعلا، افشا نشده است.
در سال ٢٠١٦ میلادی، مبادلات تجاری روسیه و عربستان سعودی در حدود ٥٠٠ میلیون دلار بود (٣٥٠میلیون دلار برای روسیه و ١٥٠ میلیون دلار برای عربستان سعودی).

عقاید روسیه و عربستان سعودی پیرامون بسیاری از مشکلات منطقه خاور نزدیک در ضدیت با یکدیگر قرار دارد. در سوریه، روسیه از دولت پرزیدنت بشار اسد حمایت می کند، و سعودی ها از گروهک های شورشی سنی. برای روس ها، حفظ بشاد اسد در سوریه که در آنجا، پایگاه نظامی دارند، بسیار مهم است و برای سعودی ها سرنگونی اسد به معنای افزایش قدرت خود در منطقه است.

مشکل اصلی – ایران است که سنگ مانع برای همکاری دو کشور می باشد. موضوع قابل توجه این است که در این اواخر و بعد از دیدار روسیه و عربستان سعودی، در خبرهای منتشره پیرامون این موضوع، کمترین اشاره ای به انجام گفتگوها پیرامون ایران نشده است. اما، بدون تردید، در پشت درهای بسته، موضوع ایران نیز بحث و بررسی شده است، افزون بر این که سعودی ها ایران را بزرگ ترین خطر برای موجودیت خود و نفوذشان در منطقه می دانند. احتمال دارد، در نهایت، مناقشه های ایران با کشورهای همسایه اش موازنه قدرت در منطقه را تغییر دهد و به خود این کشور ضربه وارد کند، برای نمونه، اسرائیل بر دستجات ایرانی که از دولت سوریه حمایت می کنند، فشار وارد می کند و به دنبال پایان دادن به حضور نظامی ایران در کشور سوریه است.

مشکل دیگر و تاثیر گذار بر روابط مسکو و ریاض، قطر است. گفتنی است که از سال گذشته، به انزوا کشاندن قطر در زمینه دیپلماتیک و اقتصادی به خاطر حمایتش از گروهک های تروریستی ادامه دارد. بسیاری از کشورها تلاش کردند تا مسکو را به مناقشه عربستان سعودی و قطر جذب کنند، اما روسیه ترجیح داد، موضع بی طرف را در پیش گیرد.

در این میان، می بایست خاطر نشان کرد که ریاض به همکاری با روسیه نیاز دارد، زیرا عربستان سعودی با مشکلات اقتصادی مواجه است و به سرمایه گذاری در عرصه بیزینس نیاز دارد. روابط روسیه و عربستان سعودی به سرعت، در حال توسعه است. برای نمونه، روسیه و عربستان سعودی برخی از مسائلی را که برایشان مهم بوده و هر کدام عقیده خاصی در خصوص آنها داشته اند، حل و فصل کرده اند. این دو کشور در رابطه با مسائلی که با یکدیگر اختلاف نظر دارند، تصمیم گرفته اند که آنها را نادیده بگیرند. قطعا، بروز بی ثباتی در بازارهای انرژی باعث شده است تا روابط این دو کشور تحکیم بیشتری یابد. زیرا این دو قدرت بزرگ نفتی در وضعیت یکسانی قرار دارند و تلاش می کنند تا به قرار موثری در زمینه بازار نفتی دست یابند.

این ترجمه چکیده مقاله است.

نویسنده: ماتیا شِریچ
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «اینو سمی» روسیه به نقل از «ادونس» / 21 ژوئن ٢٠١٨

لینک اصلی: اینجا