ترکیه، متحد آمریکا، شاید در همکاری با ایران و روسیه گفتگو با اسد را آغاز کند

ترکیه، متحد آمریکا، شاید در همکاری با ایران و روسیه گفتگو با اسد را آغاز کند

رجب طیب اردوغان فاش کرد که شاید در آینده مایل به گفتگو با بشار اسد باشد، ولی نه با گروه های ستیزه جوی کُرد سوریه که وی مدعی شد هیچ نقشی در پایان دادن به جنگ جاری نداشته اند.   در میان تلاش های صلح که شاهد حضور گروه ترکیه در کنار دشمنان سابق خود یعنی روسیه و ایران بوده است، شناساسی دولت سوریه از سوی اردوغان با هدف یافتن راه حل سیاسی برای درگیری های شش ساله در این کشور، یک تغییر موضع چشمگیر برای ترکیه خواهد بود که از گروه های در تلاش برای سرنگونی اسد حمایت می کرد.

در حالی که کُردهای سوریه - که از حمایت آمریکا علیه گروه ستیزه جوی دولت اسلامی داعش برخوردار بودند - وارد گفتگو با اسد و متحدانش شده اند، اردوغان می گوید به دنبال همکاری با اسد است تا مطمئن شود گروه های کُرد سوریه که از نظر او و اسد سازمان های تروریستی محسوب می شوند، به حاشیه رانده شوند.

به گزارش روزنامه حریت چاپ ترکیه، اردوغان با اشاره به دیدار اخیر خود و پوتین با بشار اسد در سوچی، گفت: "مسئله ترکیه کُردها نیستند، بلکه سازمان های تروریستی مسئله ترکیه هستند. هر آن چه که فردا روی دهد، بستگی به شرایط دارد. درست نیست که گفته شود هیچ راهی وجود ندارد. باب سیاست همواره و تا آخرین لحظه باز است."

رهبر ترکیه در پاسخ به این پرسش که آیا چنین روابطی با اسد - که به گفته اردوغان همچنان مخالف حضور ستیزه جویان کُرد سوری در مذاکرات است - ایجاد شده است، گفت: "در حال حاضر چنین شرایطی وجود ندارد."

پس از آن که حافظ اسد، پدر بشار، در سال ١٩٩٨ عبدالله اوجالان، رهبر کُردهای ملی گرای سوریه، را اخراج کرد، دو کشور ترکیه و سوریه روابط به نسبت گرم میان خود را تا سال ٢٠١١ حفظ کردند. در این هنگام اعتراضات علیه اسد جوان منجر به شورش مسلحانه علیه حکومت شد. ترکیه از همان ابتدا، به حمایت از تلاش ها برای سرنگونی اسد پرداخت و ارتش آزاد ضد حکومت سوریه را تأمین مالی کرد. ترکیه در کنار کشورهای عرب حوزه خلیج [عربی] و کشورهای غربی، به حمایت از گروه های معارض پرداخت که شهرهای بزرگ سوریه را متصرف شده بودند. ولی نفوذ فزاینده گروه های تکفیری جهادی به جناح مخالف دولت سوریه لطمه وارد کرد و برخی از متحدان خارجی معارضان از جمله آمریکا را از اطراف آنها متفرق کرد.

آمریکا خود را کنار کشید و در نهایت، حمایت سازمان سیا از گروه های شورشی را قطع کرد و در عوض، توجه خود را بر برنامه پنتاگون برای حمایت از نیروهای دمکراتیک سوریه متمرکز ساخت که ائتلافی بیشتر متشکل از کُردها، اعراب و اقلیت های قومی بودند. حمایت آمریکا از گروه های ستیزه جوی کُرد از جمله واحدهای مدافع خلق، باعث خشم ترکیه شد که آنها را سازمان های تروریستی و مسئول بخشی از معارضه خونبار ملی گرایانه در داخل ترکیه می داند.

ترکیه در ماه اوت سال ٢٠١٦ در حمایت از باقی مانده گروه های کُرد شورشی، اقدام به مداخله نظامی مستقیم در سوریه کرد و در همین حال، ارتش سوریه با حمایت دو کشور ایران و روسیه و کُردهای سوریه با حمایت آمریکا پیروزی های چشمگیری را در برابر داعش به دست آوردند که در سال ٢٠١٤ حدود نیمی از سوریه را تصرف کرده بود. ارتش سوریه در ماه دسامبر سال ٢٠١٦ شهر حلب، مرکز معارضان، را تصرف کرد. این پیروزی نقطه عطفی در فرایند جنگ محسوب می شد و ترکیه را وادار ساخت در کنار روسیه و ایران به مذاکرات صلح به میزبانی آستانه مرکز قزاقستان، وارد شود.

در حالی که ترکیه متحد سنتی آمریکا و عضو ناتو بوده است، تشکیل ائتلاف های ترکیه درون سوریه چندین بار این کشور را از اردوگاه آمریکا و روسیه دور ساخت. نیروهای ارتش سوریه و کُردهای این کشور در ماه مارس تسلط مشترک بر شهر شمالی منبیج سوریه را به دست گرفتند و مانع پیشروی شورشیان عرب سوری مورد حمایت ترکیه شدند. ترکیه که تقریباً میان دو نیروی خارجی بزرگ در سوریه تحت فشار قرار گرفته بود، به تدریج با رویکرد مسکو در قبال این کشور جنگ زده همراه شد.

در حالی که ارتش سوریه بیشتر بخش های این کشور را باز پس گرفته، روسیه تلاش کرده است تا توازن ظریفی را میان منافع جناح های رقیب داخلی و بین المللی برای ایجاد نقشه راه صلح پس از نابودی داعش ایجاد کند. کُردهای سوریه که از روابط پرآشوب تاریخی با دولت های ترکیه و سوریه داشته اند، گفتگوها با اسد را شروع کرده اند به امید آن که از استقلال بیشتری در سرزمین اجدادی خود در شمال سوریه برخوردار شوند. مناقشات جاری به آنها امکان داده است حکومت بالفعل در این قلمرو را برای خود ایجاد کنند.

دولت سوریه در خلال این مناقشات گاهی با کُردهای سوریه جنگید و گاهی در کنار آنها قرار گرفت، ولی ائتلاف رسمی آنها با آمریکا را نوعی خیانت تلقی کرد. دولت اسد ترکیه و آمریکا را مهاجمان غیرقانونی نامیده است، زیرا آنها مخالف حکومت اسد هستند و برخلاف روسیه و ایران، دخالت در این کشور را با دمشق هماهنگ نکرده اند.

نویسنده: تام اُکانر
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «نیوزویک» / ٢٤ نوامبر ٢٠١٧

لینک اصلی: اینجا