ایران تلاش می‌کند، روسیه را در سوریه عقب براند

کارشناس اسرائیلی برای نشریه «کامرسانت» پیرامون اوضاع جاری در منطقه سخن گفت.

در سوچی، دیدار روسای جمهوری روسیه، ترکیه و ایران برگزار شد که به حل و فصل بحران سوریه اختصاص داشت.   زِوی ماگن، کارمند علمی ارشد انستیتوی امنیت ملی دانشگاه تل آویو و سفیر سابق اسرائیل در روسیه، در مصاحبه ای با سرگئی ستروکان، خبرنگار نشریه کامرسانت، پیرامون چگونگی دیدگاه ها در اسرائیل در راستای اوضاع جاری در خاور نزدیک در رابطه با رویدادهای سوریه سخن گفت.

- روند حل و فصل دیپلماتیک مسائل سوریه در زمینه ای از تشدید بحران ایران که به دستور کار جهانی باز می گردد، در جریان می باشد. چرا بار دیگر، درباره ایران به عنوان تهدید سخن گفته می شود؟
از توافق هسته ای با ایران همه راضی نیستند. این مسئله ارتباطی با بد بودن با این کشور ندارد. در توافقنامه سال ٢٠١٥ میلادی، به دو نکته اصولی توجه نشده است که در عمل، باب طبع اسرائیل نیست. نخست، این توافقنامه به هیج وجه، مانع از توسعه برنامه موشکی و تولید موشک ها برای کلاهک های هسته ای آینده ایران نمی شود.

دوم، توافق ها در زمینه هسته ای نمی توانند، فعالیت های مخرب و تروریستی ایران را متوقف کنند که این کشور برای تقویت مواضع خود در منطقه از آنها استفاده می کند. در جهان، در قبال این نوع فعالیت های ایران دیدگاه های گوناگونی مطرح است: در حالی که در خاور نزدیک، همه نگران این فعالیت های ایران هستند، اروپایی ها ترجیح می دهند سکوت کنند. در رابطه با آمریکا نیز باید گفت که رئیس جمهور ترامپ و تیم او در برابر مشکلات مرتبط با ایران اغماض نشان نمی دهند و از این رو، خواهان تغییر توافق هسته ای هستند.

- شما از فعالیت تروریستی ایران سخن می گویید که با روسیه تا حدودی متحد است و با این کشور در سوریه همکاری می کند. اینها اتهامات جدی هستند که باید اثبات شوند. برای اثبات آن چه دلایلی هست؟
مگر اقداماتی که «حزب الله» انجام می دهد، دلیلی برای اثبات آن نیست؟ در مجموع، تمامی سازمان های تروریستی فعال در منطقه به استثنای دو سازمان «القاعده» و «دولت اسلامی» (سازمان های ممنوع اعلام شده در روسیه) به نحوی، از سوی ایران حمایت می شوند و با اسرائیل و کشورهای سنی چه در منطقه و چه در خارج از مرزهای منطقه ضدیت می کنند.

- بنابراین، از پاسخ شما می توان چنین نتیجه گیری کرد که گروهی از کشورها هستند که در روابط خود با تهران مشکل دارند و تلاش می کنند، دیدگاه خود را به دیگر کشورها تحمیل کنند. چرا باقی جهان باید با صدای اسرائیل و یا سعودی ها پیرامون ایران سخن بگوید؟
در حالی که مسکو «حزب الله» را سازمان تروریستی نمی داند، رهبران «حزب الله» آشکارا، از نیات خود پیرامون نابودی اسرائیل سخن می گویند. از نظر ما نیز آنان از تروریست ها هستند. البته، این مسئله به ترمینولوژی (اصطلاح شناسی) بر می گردد. برای نمونه، من نیز می توانم بگویم که جنگ در چچن، جنگ برای آزادی بوده است. از نقطه نظر من، روسیه به خوبی، می داند با چه کسی سر و کار دارد و در این زمین مین گذاری شده که «ترور اسلامی» نام دارد، با احتیاط گام بر می دارد.

- بیایید به موضوع سوریه باز گردیم. چند روز پیش، در سوچی، دیدار روسای جمهوری روسیه، ترکیه و ایران برگزار شد که به مسئله سوریه اختصاص داشت و هفت دور از مذاکرات صلح آمیز در آستانه پیش درآمد این دیدار بوده است که در ماه ژانویه سال جاری استارت خورد. شما که نقش مثبت روند آستانه را رد نخواهید کرد؟
به عقیده اسرائیل، مذاکرات در آستانه با مذاکرات در ژنو تفاوتی ندارد. نظر ما نسبت به این مذاکرات مثبت است – چرا که نه؟ البته اگر در روند آستانه ایران حضور نداشت ... تهران در سوریه، سرکردگی و رهبری خود را سر و سامان می دهد. اگر در پی برقراری صلح، ایران در این کشور باقی بماند، این امر بر تمامی نتایج کنونی حاصل هم در ژنو و هم در آستانه خط بطلان خواهد کشید و این توافق ها هیچ ارزشی نخواهند داشت.

- یعنی، از یک سو، شما از مذاکرات در آستانه حمایت می کند و از سوی دیگر، مخالف ایران - یکی از مبتکران روند آستانه، هستید. تهران همچنین، به عنوان عضو این مثلث، برای پیشبرد صلح تلاش کرده است.
من کمترین تلاش ایران برای برقراری صلح در سوریه را شاهد نبودم. من فقط شاهد تلاش های روسیه و ترکیه هستم. ایران نیز بازی خود را پیش می برد – از این رو، در حقیقت، مثلث آستانه وجود ندارد. به علاوه این که روابط ایران با روسیه نیز پیچیدگی خود را دارد، اگرچه ترجیح می دهند در این خصوص سخنی نگویند. ایران تلاش می کند، در سوریه کنترل را در دست گیرد تا روسیه را کنار بزند و این کشور طرف سوم مازاد باشد. در مجموع، ما باید سخنمان را از همین مسئله آغاز کنیم.

- در آن صورت، شما تشکیل شعاع های عاری از تنش در سوریه را که در آنها، ایران یکی از کشورهای ضامن است، چگونه تعبیر می کنید؟
ما در قبال هر گونه برقراری آتش بس در جنگ و هر گونه صلح و آشتی نگاه مثبتی داریم. اما، در این میان، یکی از شعاع های عاری از تنش در امتداد مرزهای ما برقرار می شود. و نگاه ما به این شعاع منفی است. تا زمانی که در آنجا، ایران و «حزب الله» حضور دارند، برای ما این شعاع جنگی به شمار خواهد رفت. در مجموع، در رابطه با شعاع های عاری از تنش باید گفت که مسئله اصلی: چگونگی عملکرد با دولت سوریه در آینده و حفظ این کشور به صورت متمرکز و یا در نهایت، به صورت غیر متمرکز می باشد.

- پیشتر، آویگدور لیبرمان، وزیر دفاع اسرائیل، در مصاحبه ای با نشریه «کامرسانت» هشدار داده بود که اسرائیل اجازه نخواهد داد، سوریه به میدان راهبردی ایران تبدیل شود. نظر شما در این خصوص چیست؟ زیرا، ایران و «حزب الله» در سوریه حضور دارند و این یک واقعیت است.
من به تازگی از سمینار پیرامون جنگ شش روزه باز گشته ام (جنگ عرب – اسرائیل در سال ١٩٦٧ میلادی). تا قبل از این جنگ، عده ای زیادی مانند شما سوال می کردند: اسرائیل چه کار خواهد کرد؟ و پاسخ خوبی نیز دریافت کردند: اسرائیل می تواند دست به هر کاری بزند. من می خواهم ببینم که وقتی اسرائیل به زبان زور و قدرت متوسل شود، چه کسی می تواند در برابر فشارهای اسرائیل تاب بیاورد. اما، این که اسرائیل خواهان برقراری صلح در سوریه و اصولاً، عدم مداخله در این جنگ است، مسئله ای دیگر است. اگرچه، می تواند مداخله هم کند.

- از دیدگاه شما، آینده سوریه چگونه خواهد بود – با رئیس جمهور بشار اسد و یا بدون او؟
به عقیده من، در حال حاضر، اسد در اوضاع مداخله چندانی ندارد، اگرچه، او بخشی از ملت خود را نابوده کرده است و باعث ریخته شدن خون های زیادی شده است. از یک سو، او لایق مقامش نیست و از سوی دیگر، در سوریه دموکراسی وجود ندارد و انتخاب رهبر دیگری غیر ممکن است. بنا بر این، اگر به طور موقت، به وجود او نیاز است، او می تواند، در پست خود باقی بماند. اما، فقط تحت کنترل روسیه و نه، ایران.

- در حال حاضر، بسیاری از افراد قرابت غیر منتظره اسرائیل با بخشی از جهان عرب و از جمله، عربستان سعودی را بحث و بررسی می کنند. تا چه حد این روند می تواند ادامه داشته باشد؟
اسرائیل برای برقراری صلح با کشورهای عربی تلاش می کند و از این رو، از مدت ها پیش، این روند در جریان است و در این مسیر، نتایج بسیاری حاصل شده است و در این میان، این نتایج فقط با مصر و اردن که ما با آنها روابط دیپلماتیک داریم، حاصل نشده است. عربستان سعودی همواره، مخالف سر سخت اسرائیل در مسائل دینی به شمار می رفت، اما در حال حاضر، به خاطر تهدید ایران، سیاست این کشور رو به تغییر است. سعودی ها می دانند که به تنهائی، نمی توانند با ایران مقابله کنند و از این رو، تلاش می کنند، ائتلافی را علیه ایران تشکیل دهند. این ائتلاف فقط کشورهای پادشاهی سنی را شامل نخواهد بود. اسرائیل جزء آن دست از کشورهایی است که در این خصوص می توان با آن به توافق رسید. بازدارندگی مشترک ایران با تلاش های اسرائیل و عربستان سعودی – هدف واقعی به شمار می رود.

مصاحبه شونده: زِوی ماگن، سفیر سابق اسرائیل در روسیه
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «کامرسانت» / ٢٥ نوامبر ٢٠١٧

لینک اصلی: اینجا