برگ ایران در گفتگوی پوتین با ترامپ

برد موشک های بالستیک ایران به دو هزار کیلومتر محدود خواهد شد. دستکم این که از بیانات آیت الله خامنه ای در آستانه سفر پوتین به تهران چنین نتیجه گیری می شود. این سخنان با روابط روسیه و امریکا و یکی از موضوعات بسیار مبرم در بحث های پیرامون سیستم دفاع ضد موشکی ارتباط مستقیمی دارد. البته، در این سخنان فقط پوتین مخاطب اصلی نبوده است.  

روز سه شنبه، سردار محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، خبر داد که اگرچه، نظامیان ایرانی قادراند، برد موشک ها را افزایش دهند، اما آیت الله علی خامنه ای، رهبر دینی ایران، دستور داده که برد پرتاب موشک های بالستیک به ٢ هزار کیلومتر محدود شود. خبرگزاری «اینتر فاکس» سخنان وی را چنین نقل قول می کند: «امریکایی ها، نیروهای آنان و منافعشان در شعاع ٢ هزار کیلومتری ما قرار دارند و ما قادر هستیم، به هر گونه حمله نسنجیده آنان پاسخ دهیم». جعفری در ادامه، افزود که آغاز جنگ با امریکا را بعید می داند، زیرا واشنگتن «می داند که اگر آنان جنگ میان ایران و امریکا را آغاز کنند، دچار خسارات بسیاری خواهند شد».

در این میان، روز شنبه نیز [آقای] حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، پیرامون ادامه توسعه برنامه موشکی این کشور وعده داد. در اواخر ماه سپتامبر، در رژه نظامی در تهران، برای نخستین بار، موشک بالستیک جدید «خرمشهر» به نمایش گذاشته شد. ایران بر این موضوع پافشاری دارد که موشک های بالستیکش را به منظور دفاع از خود تولید می کند. اما، در هفته گذشته، مجلس نمایندگان کنگره امریکا علیه این کشور تدابیر کیفری جدیدی را تصویب کرد که بار دیگر در آن، توسعه برنامه موشک های بالستیک این کشور را بهانه قرار داده بود.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیز بلوف می زند
به گزارش شبکه تلویزیونی امریکا ABCNews، ایران با وعده های خود در راستای کاهش برد پرتاب موشک هایش، تلاش می کند نشان دهد که بر خلاف کره شمالی، برنامه موشکی اش فقط ماهیت تدافعی دارد. ژنرال یوگنی بوژینسکی، کارشناس مطالعات سیاسی روسیه، می گوید: «در اینجا، نیازی به اثبات چیزی نیست. در هر صورت، این کمکی نمی کند. امریکایی ها باور دارند که پوتین در این تصمیم گیری ایران دخیل بوده است. ممکن است که شما از اقدام خود سرخورده شوید، اما آنان این کار شما را جدی خواهند گرفت. در مورد موشک های بالستیک نیز چنین است. افزون بر آن، افرادی که در این زمینه به طور جدی فعالیت می کنند – در سازمان سیا و پنتاگون، می دانند که ایران چه نوع موشک هایی را در اختیار دارد. باقی امور، فقط از شلوغ بازی های رسانه ها است».

به رغم سخنان این فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، بوژینسکی باور دارد: در حقیقت، ایران قادر نیست، موشک با برد بلند را تولید کند، زیرا از لحاظ فنی، به طور جدی، از روسیه، امریکا و یا چین عقب است. و ظاهرا، این امر در خصوص کره شمالی نیز صدق می کند. به اعتقاد وی: «تمامی چیزهایی که کره ای ها در اختیار دارند، فقط به برد سه هزار کیلومتری محدود می شود. باقی سخنان بلوف است. در این زمینه، نه ایران و نه، کره شمالی موفقیت های فنی کسب نکرده اند».

این ژنرال به نشریه «وزگلیاد» گفت: «هر ملتی که برای خود احترام قائل است، البته که می گوید ما می توانیم، اما به آن نیاز نداریم. نخست، این که این تکنولوژی گران قیمتی است، دوم – ایرانی ها از تکنولوژی که بتواند موشک را قاره پیما کند، برخوردار نیستند. سوم – باید یکسری آزمایشات انجام شود. فقط روسیه از چنین امتیازی برخوردار است – پرتاب موشک بالستیک به میدان تیر کامچاتکا. باقی کشورها موشک های خود را به سوی اقیانوس آزاد پرتاب می کنند، اما برای این منظور، چه امریکا و یا فرانسه، نیاز به داشتن جزیره هلالی و مجموعه کنترلی – اندازه گیری دارند. ایرانی ها هیچ یک از این امکانات را در اختیار ندارند. از لحاظ تئوری، آنان فقط می توانند درصدد دستیابی و یا خریداریشان بر آیند».

اما، بوژینسکی با این موضوع موافق است که ایران به موشک های با برد بلند نیاز ندارد. این کارشناس چنین سوال می کند: «آنان مدعی موقعیت قدرت منطقه ای هستند. تمامی دشمنان آنان در برد ٢,٤ – ٢ هزار کیلومتری واقع شده اند. این دشمنان – عربستان سعودی و اسرائیل هستند. آنان دشمن دیگری ندارند. بنابراین، چرا باید به موشک با برد بلند نیاز داشته باشند؟»

شرایط پوتین در مذاکرات با ترامپ سهل تر خواهد شد
انتظار می رود که در روز چهارشنبه، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به تهران سفر کند. به گزارش سرویس مطبوعاتی کاخ کرملین، او قرار است، جنگ در سوریه و همچنین، موضوع توافق سال ٢٠١٥ میلادی، را که امکان رفع مناقشات پیرامون برنامه هسته ای ایران را فراهم ساخت، بحث و بررسی کند.

احتمال دارد که وعده دوستانه آیت الله خامنه ای در آستانه انجام این سفر تصادفی نبوده باشد. این وعده دوستانه در مذاکرات پوتین هم با اسرائیل و هم با دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا، تسهیلاتی به وجود خواهد آورد که احتمال دارد، در حاشیه اجلاس همکاری های اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام در ویتنام تحقق یابد. این اجلاس در روزهای ١٤ – ٥ ماه نوامبر، برگزار خواهد شد.

کارشناسان همچنین، یادآور می شوند که سال های طولانی، برنامه موشکی ایران باعث شد تا امریکا سیستم های دفاع ضد موشکی خود را در اروپای مرکزی – در لهستان و رومانی - مستقر کند. سخنان آیت الله خامنه ای می تواند، این بهانه امریکایی ها را از میان بردارد. اما، بوژینسکی باور دارد که واشنگتن در هر صورت، در برابر افکار عمومی اعلام خواهد کرد که به تهران اعتماد ندارد. تصور این که ایرانی ها اجازه دهند تا بازرسان امریکایی برای انجام بررسی به تاسیسات موشکی شان دسترسی پیدا کنند نیز غیر ممکن است. بنابراین، هر یک از این کشورها روی حرف خودشان باقی خواهند ماند.

آیت الله خامنه ای تلاش می کند، اتحادیه اروپا و امریکا را به جان هم اندازد
این همصحبت نشریه می گوید: «در هر صورت، امریکایی ها باور دارند که ایرانی ها خواب حمله به امریکا را می بینند و برای این منظور، به موشک با برد ١٠ هزار کیلومتری نیاز دارند. اگرچه، این هذیان است. امریکایی ها دائما، ایرانی ها را به توسعه برنامه های موشکی و ایجاد خطر متهم می کنند و تحریم هایی را علیه آنان اعمال می کنند، در نتیجه، تهران نیز چنین سخنانی را ایراد کرده است».

یعقوب کدمی، سیاست شناس اسرائیلی و رئیس سابق سرویس اطلاعاتی «ناتیف»، به نشریه «وزگلیاد» گفت: «احتمال دارد که ایرانی ها اجازه دهند تا ناظران بین المللی تاسیسات این کشور را مورد بازرسی قرار دهند، اما این یک پذیرش تبلیغاتی خواهد بود. طراحی موشک ها با هر بردی ممکن است، اما فقط آن دست از موشک هایی در رژه نظامی به نمایش گذاشته می شوند که بردشان محدود خواهد بود». این کارشناس اشاره می کند که با این همه، برد اعلامی رسمی دو هزار کیلومتری موشک ها نیز برای مورد هدف قرار دادن اسرائیل کافی است. او گفت: «سخنان آیت الله خامنه ای به معنای آن است که ایرانی ها می خواهند در چارچوب توافق های پیشین پیرامون موشک ها باقی بمانند و تلاش می کنند، از شدت اتهامات وارده پیرامون تهدید آنان برای اسرائیل بکاهند».

اما، به اعتقاد کدمی، وعده آیت الله خامنه ای بیشتر به اروپا مربوط می شود تا اسرائیل که به هیچ وجه، به ایران اعتماد ندارد. این کارشناس می گوید: «ایران به اتحادیه اروپا نشان می دهد که برای هیچ کشوری تهدید بشمار نمی رود و از این طریق، از امکانات ترامپ در راستای جذب اروپا به رویارویی علیه ایران می کاهد».

کدمی در ادامه، افزود: «اتحادیه اروپا نیز موضعی را در پیش می گیرد که به نفعش است. اگر توسعه روابط کنونی با ایران به نفعش باشد – در صمیمت وعده های آیت الله خامنه ای ابراز تردید نخواهد کرد. اصلیت سیاست اروپا و امریکا از این قرار است: آنها مواردی را تصریح می کنند که به نفعشان است و چشمانشان را در برابر چیزهایی می بندند که به نفعشان نیست». او در پایان گفت: «ایران در روابط روسیه و امریکا مانع اصلی نیست. اما، روسیه می تواند از این سخنان در مذاکرات با امریکا، اروپا و به ویژه، اسرائیل استفاده کند».

نویسنده: نیکیتا کوالنکو
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «وزگلیاد» / 31 اکتبر 2017

لینک اصلی: اینجا