اهداف بلندپروازانه ترامپ، احتمال تکرار سناریوی سوریه در کره‌شمالی

اهداف بلندپروازانه ترامپ، احتمال تکرار سناریوی سوریه در کره‌شمالی

در پی حمله هوایی در سوریه، امریکا گروه تهاجمی نیروی دریایی خود را به کرانه های شبه جزیره کره اعزام می کند. افزایش حضور نظامی در پاسخ به آزمایش موشک بالستیک توسط کره شمالی، با اظهاراتی پیرامون آمادگی برای اتخاذ اقدامات قاطع علیه دولت هایی که امنیت بین المللی را به مخاطره می اندازند (سوریه، کره شمالی و ایران) همراه شده است.   

مداخله نظامی خطر بازگشت جهان به عصر «محور شرارت» پرزیدنت بوش کوچک را در پی خواهد داشت که رویدادهای اصلی آن دوران، جنگ های افغانستان و عراق بودند. پیش از آغاز هفته ای که قرار است رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه امریکا، به روسیه سفر کند، مواضع طرفین بیش از پیش با یکدیگر اختلاف پیدا می کند. برای نخستین بار، طی مدت زمان اجرای عملیات نیروی هوایی روسیه در سوریه، امریکا در قبال مسکو در راستای در دست گرفتن ابتکار عمل دیپلماتیک و نظامی در خاور نزدیک قاطعیت نشان می دهد.

سوریه می نویسیم، کره شمالی می خوانیم

دونالد ترامپ برداشتن گام های قاطع خود در سیاست خارجی اش را ادامه می دهد. در پی حمله علیه پایگاه هوایی شایرات در سوریه، فعالیت واشنگتن به سمت دیگر منطقه مهم راهبردی کشیده شده است – از خاور نزدیک به خاور دور. به گزارش نمایندگان فرماندهی نظامی امریکا، گروه ضربتی نیروی دریایی به فرماندهی ناو هواپیمابر Carl Vinson که در سنگاپور مستقر بود، با در پیش گرفتن مسیر شبه جزیره کره، به سوی منطقه غربی اقیانوس آرام حرکت کرده است. در جمع آنها همچنین، می توان به دو فروند ناو شکن مجهز به موشک های کروز اشاره کرد.

قرار مرتبط با اعزام گروه ضربتی نیروی دریایی به کرانه های شبه جزیره کره در آخرین لحظه اتخاذ شد: تا قبل از آن، ناو هواپیمابر Carl Vinsonو گروه همراه آن قرار بود، از سنگاپور به اتریش عازم شوند. دیو بنهم، سخنگوی رسمی فرماندهی نیروهای مسلح امریکا در اقیانوس آرام، علت این اقدام را «تامین امنیت و پشتیبانی از حضور در منطقه غربی اقیانوس آرام» اعلام کرد.

او گفت: «تهدید شماره یک در منطقه همچنان کره شمالی است که برنامه بی پروا، بی مسئولانه و بی ثبات کننده خود در زمینه اجرای آزمایشات موشکی و رسیدن به توان لازم برای ساخت سلاح هسته ای را پیش می برد».

گفتنی است که در روز ٦ ماه آوریل، قبل از دیدار دونالد ترامپ و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، کره شمالی موشک بالستیک Scud خود را آزمایش کرد. و طی دو هفته آینده، در کره شمالی، دو جشن برگزار خواهد شد: در روز ١٥ ماه آوریل، این کشور ١٠٥ میان سالگرد تولد کیم ایل سونگ، بنیانگذار دولت «رهبر بزرگ»، و در روز ٢٥ ماه آوریل – ٨٥ مین سالگرد تشکیل نیروهای مسلح کره شمالی جشن گرفته خواهد شد. با توجه به آن که چنین جشن هایی در پیونگ یانگ با نمایش قدرت نظامی همراه می شود، در کاخ سفید تصمیم گرفته اند، دست پیش بگیرند: احتمال اجرای سناریویی که پنجشنبه گذشته در سوریه اجرایی شد را یاد آوری کنند.

«نخستین اجرای برنامه دونالد ترامپ در سوریه» می تواند به شیوه رسمی دولت جدید امریکا در دیگر مناقشات بدل شود

قرار پیرامون اعمال زور به سرعت و بدون مشورت با متحدان و کنگره به اجرا در می آید و جامعه جهانی را با حقیقت پیش آمده مواجه می کند.
در حالی که در مورد سوریه، حمله موشکی بیشتر جنبه نمادین داشت، اقدامات مشابه در دیگر مناطق می تواند پیامدهای بسیار جدی به همراه داشته باشد. یکی از نقاط داغ – کره شمالی با برنامه های موشکی - هسته ای این کشور و کیم جونگ ایل، رهبر جوان این کشور، است که بسیار افراط گرا می باشد.

ولادیمیر سوتنیکوف، کارمند علمی ارشد انستیتوی خاور شناسی آکادمی علوم روسیه به نشریه کامرسانت گفت: «حمله موشکی علیه سوریه عملکرد معنی دار دونالد ترامپ در برابر شی جین پینگ، رهبر چین، بود که در همان روز، در ملک فلوریدای خود او را به حضور پذیرفت. رئیس جمهور امریکا آمادگی خود را برای نشان دادن قاطعیت بدون توجه به منافع دیگر قدرت های جهان به نمایش گذاشت».

آقای سوتنیکوف در ادامه، گفت: «در حالی که در مورد سوریه، به روابط روسیه و امریکا ضربه وارد شد، بحران پیرامون برنامه هسته ای کره شمالی روابط میان پکن و واشنگتن را با تهدید مواجه خواهد کرد. هشدار ترامپ به رهبر چین کاملا واضح بود: اگر شما پیونگ یانگ را تحت تاثیر قرار ندهید، امریکا آمادگی دارد تا این مساله را به صورت یک جانبه حل و فصل کند. در تاکید بر این موضوع نیز عملا، گروه ناو هواپیمابر امریکا به سوی کرانه های شبه جزیره کره عازم شده است».

پیروی از بوش پسر

بازی با عضلات در اقیانوس آرام با حمله دیپلماتیک امریکا در میدان های بین المللی گوناگون همراه شده است. چنین سیاستی باعث شد تا کاخ سفید ظرف چند روز، نه فقط تفکر دیرینه برکناری پرزیدنت بشار اسد از سر قدرت را در سوریه احیا کند، بلکه از سوی برخی از بازیکنان کلیدی نیز مورد حمایت قرار گیرد.

نیکی هیلی، نماینده دائمی امریکا در سازمان ملل متحد بعد از حمله علیه پایگاه هوایی شایرات، در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» اعلام کرد: «اگر رژیم سوریه در دست اسد باقی بماند، کمترین امکانی برای رسیدن به حل و فصل سیاسی در این کشور باقی نخواهد ماند». او هشدار داد که احتمال دارد، حمله هوایی در سوریه ادامه یابد. خانم هیلی اقدامات بعدی رئیس جمهور امریکا را چنین پیش بینی می کند: «اگر نیاز به اتخاذ اقدامات فراتری باشد، این کار نیز انجام خواهد شد».

این اذعانات به موازات بیانات مشابهی از سوی نمایندگان کاخ سفید عملا، هشداری بود برای تشکیل ائتلاف جدید در جهان علیه دمشق، اما بعد از آغاز عملیات نیروی هوایی روسیه و حمله متقابل قوای دولتی در سوریه، این تفکر از دست رفته به نظر می رسد.

بیانات مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «تی آر تی» که طی آن، مسکو را به عدم پافشاری بر حفظ قدرت پرزیدنت اسد فرا خوانده است، از اوضاع به شدت رو به تغییر پیرامون سوریه گواهی می دهد که دمشق را با بروز مشکلات جدیدی تهدید می کند. بدین ترتیب، ترکیه که در زمان مشخصی، درخواست برای برکناری بشار اسد را کنار گذاشته بود و به همراه روسیه و ایران، از مبتکران امضای توافق پیرامون برقراری آتش بس و از سرگیری مذاکرات بین سوری در آستانه بود، به گزافه گویی های تند خود باز گشته است که پرزیدنت رجب طیب اردوغان قبل از عادی شدن روابط با مسکو در تابستان گذشته، در پیش گرفته بود.

لغو سفر روز دوشنبه بوریس جانسون، وزیر امور خارجه بریتانیای کبیر به روسیه که در لندن علت آن را «بروز تغییرات اساسی در اوضاع مرتبط با رویدادها در سوریه» مطرح کرده اند، از فشارهای روز افزون بر روسیه گواهی می دهد. وزارت امور خارجه روسیه با ایراد بیانات تندی به این موضوع واکنش نشان داد که در بیانیه این وزارت خانه از «عدم درک اصولی و یا عدم آگاهی از رویدادهای پیش آمده در سوریه، تلاش های روسیه در راستای حل و فصل این بحران و همچنین، کاربرد اصولی دیپلماسی سخن گفته شده است».

اما، در حال حاضر، دیگر کشورها نیز بر این «عدم درک اصولی» تاکید دارند: به موازات ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس و متحدان اروپایی، ژاپن و کره جنوبی نیز از اقدامات امریکا حمایت کرده اند.

در مجموع، این نظریه که دمشق ارتباطی با حمله شیمیایی در خان شیخون نداشته است که روسیه از آن جانبداری می کند، در جهان چندان مورد حمایت واقع نشده است: اکثریت کشورها بشار اسد را در این تراژدی مقصر می دانند. این امر باعث شده تا پرزیدنت ترامپ نقش رهبر جهانی را بر عهده بگیرد که مدعی ابراز عقاید منسجم جامعه جهانی می باشد. گفتنی است که در زمان خود، جرج بوش کوچک، دیگر رئیس جمهور جمهوری خواه امریکا، نیز نقش مشابهی را ایفا می کرد که وظیفه خود را اجرای ماموریت والا در نبردی علیه «محور شرارت» جهانی (در آن ایام، عراق، کره شمالی و ایران را شامل می شد) اعلام می کرد.

حتی چین، یار راهبردی روسیه، نیز از انتقاد از واشنگتن خودداری کرده است. شی جین پینگ، رئیس جمهور خلق چین، در زمان حمله هوایی علیه سوریه، در امریکا حضور داشت، با این همه، در حمایت از دمشق کمتریم گامی بر نداشت و فقط برنامه سفر خود به این کشور را کوتاه تر کرد. وان ای ، وزیر امور خاجه چین، نیز گویی کمترین اتفاقی روی نداده باشد، دیدار رهبران امریکا و چین را بسیار مهم، به موقع و با قابلیت ارتقاع سطح اعتماد سازی خواند.

تاکنون، فقط ولادیمیر پوتین و حسن روحانی که در گفتگویی تلفنی خود اوضاع را بحث و بررسی کردند (این مذاکره به ابتکار ایران صورت گرفت)، اقدام امریکا در سوریه را محکوم کرده اند. در بیانیه سرویس مطبوعاتی کرملین گفته می شود: «هر دو کشور روی غیر مجاز بودن اقدامات تجاوزگرانه امریکا علیه یک کشور مستقل تاکید کرده اند. ولادیمیر پوتین و [آقای] حسن روحانی خواستار بررسی عینی و غیر پیش داورانه حمله با سلاح شیمیایی در روز ٤ ماه آوریل، در استان ادلب شدند».

در این میان، به گزارش رسانه های گروهی غربی، در جریان دیدار رکس تیلرسون از مسکو که قرار آن برای آغاز هفته آینده گذاشته شده است، وی تصمیم دارد از روسیه بخواهد که دست از حمایت از دمشق بردارد و نیز اتهام مربوط به ظاهرا همدستی مسکو در مخفی سازی عوامل کاربرد گاز سمی خردل توسط دولت روسیه را تکرار کند.

یوگنی بوژینسکی، سرتیب بازنشسته رئیس شورای مرکز مطالعات سیاسی روسیه، اعلام کرده که به رغم جدی بودن اوضاع در سوریه، پرزیدنت اسد تحمل شکست را نخواهد داشت و سرنگونی او از راه نظامی نیز تا زمانی که روسیه و ایران از دمشق مساعدت نظامی به عمل می آورند، غیر ممکن است. به گفته او، در شرایط فعلی مسکو احتمال دارد، در راستای تحکیم قابلیت تدافعی ارتش سوریه گام های مکملی بردارد.

نویسنده: سرگئی ستروکان
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «کامرسانت» / ٩ آوریل ٢٠١٧

لینک اصلی: اینجا