ایران برای خرید سوپرجت های روسی متقاعد شده است

الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه در جریان سفر خود به ایران، از حاصل شدن برخی توافق های اقتصادی خبر داد. از جمله، در نهایت، در تهران تصمیم گرفتند هواپیماهای مسافربری روسی «سوخوی سوپر جت» را خریداری کنند. در واقع، آیا ایران به خاطر «فشارهای حاکم» و به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، برای همکاری بیشتر با روسیه اعلام آمادگی کرده است؟
  
ایران تصریح کرده که در آینده نزدیک، قصد دارد دوازده فروند هواپیمای سوخوی سوپر جت ١٠٠ تولید روسیه را خریداری کند. روز چهارشنبه، الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه، که به ایران سفر کرده بود، این خبر را اعلام کرد (از جمله، او در مراسم آغاز به کار احداث نیروگاه برق حرارتی در شهر بندر عباس حضور یافت).

نوواک خبر داد که روسیه همچنین، به یاران ایرانی خود تولید مشترک هواپیمای توربوپراپ مدرنیزه شده «ایل – ١١٤» را پیشنهاد کرده است. به گفته وزیر روسیه، مسکو خواهان آغاز تولید تجهیزات مورد نیاز برای هواپیماهای خود در ایران است. نوواک گفت که در حال حاضر، شرکت های روسی «با یاران ایرانی در زمینه اخذ قرارها و پیشنهادات مشخص همکاری می کنند».

«حرکت روسیه و ایران به سوی اتحاد راهبردی»

تهران آشکارا، مشی عملکرد خود را تغییر می دهد. گفتنی است که در هفته گذشته، نمایندگان روسی قصد داشتند، با ایرانی ها علت خرید هواپیماهای غربی توسط تهران را بحث و بررسی کنند. در آن ایام، یک منبع بلندپایه در مسکو گفته بود: «ما از تهران بسیار حمایت می کنیم و آنان تکنیک مورد نیازشان را از افرادی دریافت می کنند که علیه شان تحریم ها را اعمال می کنند». اما، در این خصوص مباحثاتی انجام نگرفت. گفتنی است که در آن ایام، دمیتری روگوزین، معاون نخست وزیر روسیه، در آخرین لحظه، سفر خود به ایران را لغو کرد. براساس خبرهای رسیده برای نشریه «وزگلیاد»، علت رسمی لغو این سفر، افشای خبر سفر معاون نخست وزیر روسیه به ایران به رغم درخواست طرف روسی در خصوص عدم افشای این خبر، اعلام شده است.

نباید این موضوع را رد کرد که در «گرم شدن» مواضع ایران، ادامه «سردی» در روابط تهران و واشنگتن تأثیرگذار بوده است. بارها، گفته شده است که دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا، رویکرد بسیار تندی را در قبال ایران در پیش گرفته است و این رویکرد نه فقط به خاطر «توافق هسته ای» با جمهوری اسلامی ایران، بلکه به خاطر حمایت ایران از گروه های گوناگونی است که آمریکا آنها را گروه های تروریستی می داند. بر اساس مقاله اخیر نشریه «وال استریت ژورنال»، دولت ترامپ قصد دارد، با غیر ضروری خواندن «اتحاد نظامی و دیپلماتیک روسیه و ایران» در حاصل شدن صلح در سوریه، این اتحاد را برهم بزند.

به همین دلیل، تهران تلاش می کند تا به سوی دیگری موضع خود را چرخش دهد. در روز ١٩ ماه فوریه، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، اعلام کرد: «ایران و روسیه در منطقه، متحد راهبردی هستند». به گفته نشریه «وزگلیاد»، احتمال دارد که مسکو به مواضع خود در راستای برقراری گفتگو با تهران که خواهان کسب حمایت سیاسی است، تشدید بخشد. همچنین، می توان چنین نتیجه گیری کرد که مسکو قصد دارد، برای ایران، ارزش حمایت سیاسی خود را مشخص کند.

گفتنی است که حاصل شدن پیشرفت در همکاری متقابل دو کشور، فقط آمادگی ایران برای خرید سوپر جت های روسی را شامل نمی شود. روز دوشنبه گذشته، الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه، و بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، امکان مبادله نفت در ازای کالا را بحث و بررسی کردند. افزون بر آن، در روزهای اخیر، محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، در دیدار با ایگور شووالوف، معاون اول رئیس جمهور روسیه، اعلام کرد: مذاکرات مسکو و تهران پیرامون شعاع تجارت آزاد با اتحاد اقتصادی یورو آسیا موفقیت آمیز بوده است.

«زندگی باعث بروز تغییرات می شود»

سمن باغداساراف، مدیر مرکز مطالعات کشورهای خاور نزدیک و آسیای مرکزی، در تفسیری برای نشریه «وزگلیاد»، به سخنان لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، که در بالا ذکر شده و پیرامون همکاری راهبردی با روسیه است، اشاره کرد. این کارشناس خاطر نشان می کند: «علت آن، ارزیابی واقعی از اوضاع حاکم در خاور نزدیک توسط ایرانی ها و بیانات ضد ایرانی ترامپ است».

این همصحبت نشریه تصریح می کند که در تهران به خوبی واقف هستند که در حال حاضر، مبارزه تندی در خاور نزدیک آغاز می شود. باغداساراف خاطر نشان می کند: «از یک سو، - آمریکا و اسرائیل و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس و از سوی دیگر – ایران. تهران خود را برای این مبارزه آماده می کند».

این همصحبت نشریه خاطر نشان می کند که هر وقت «اوضاع وخیم شود»، ایران از همکاری بیشتر با روسیه سخن می گوید. اما او خاطر نشان می کند که وقتی در سال ٢٠١٥ میلادی، بعد از حاصل شدن توافق پیرامون برنامه هسته ای، لغو تحریم های ضد ایرانی آغاز شد، ایران رویکردی دیگری را در پیش گرفت: «اگر، ما تجیهزات و فن آوری دریافت کنیم – خوب است، اما در کل، ما بیشتر به سوی غرب گرایش داریم». در حال حاضر نیز «اوضاع بار دیگر، رو به تغییر است و زندگی باعث می شود تا تغییراتی ایجاد شود».

«تجارت شرقی معمول در جریان است»

سرگئی سرگیویچ، کارشناس انستیتوی خاور نزدیک و استاد دانشگاه دولتی علوم انسانی روسیه، در گفتگو با نشریه «وزگلیاد» تصریح کرد: «ایران مانور می دهد». این همصحبت نشریه خاطر نشان کرد: «ایران بسیار خواهان برقراری همکاری با واشنگتن است. روسیه برای ایران تهدید محسوب نمی شود و ایران نیز برای روسیه چنین است، اما آمریکا برای ایران تهدید بزرگی به شمار می رود، به ویژه با توجه به شفاف نبودن و نحوه اجرای «تزهای ترامپ پیرامون ایران». به اعتقاد سرگیویچ، در حال حاضر، «تجارت – معمول شرقی در جریان است».

این همصحبت نشریه ضمن اشاره به خرید احتمالی هواپیماهای سوپر جت روسی توسط ایران، در خصوص واقعی بودن نیت این کشور در خرید هواپیماهای روسی ابراز تردید کرد. افزون بر آن، سرگیویچ افزود که بعید نیست، در زمان عقد این قرارداد، اوضاع بین المللی به طور جدی تغییر کند. افزون بر آن، این همصحبت نشریه خاطر نشان می کند که هیچ تضمینی در این نیست که کارها تا عقد قرارداد پیش رود و یا احتمال دارد، این قرارداد شامل شرایط غیر سودمندی باشد. سرگیویچ معتقد است: «ایران به ما اعتماد ندارد – فقط کافی است که به رویداد مرتبط با مجموعه «اس – ٣٠٠» اشاره کنیم که در ایران آن را به خوبی به یاد دارند و نتیجه گیری های خود را براساس آن انجام می دهند».

این کارشناس بار دیگر، تصریح می کند: «ایران همواره بازی خود را پیش می برد و همواره، به روش خود عمل می کند. در حال حاضر، بازی آشکاری در جریان است – بازی در قبال واشنگتن». افزون بر آن، این همصحبت نشریه خاطر نشان می کند که روسیه (از جمله، در رویدادهای جاری در سوریه) موضع اسرائیل را مورد توجه قرار می دهد و برعکس آن و مورد توجه قرار دادن موضع ایران بعید به نظر می رسد.

نویسنده: میخائیل موشکین
منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «وزگلیاد» / 22 فوریه 2017

لینک اصلی: اینجا