روسیه ارزش حمایت سیاسی خود را به ایران گوشزد می کند

لغو برنامه سفر دمیتری راگوزین به ایران به طور رسمی به «خاطر دلایل فنی» و به طور غیر رسمی، به خاطر افشای خبر این سفر محرمانه بوده است. اما، در واقعیت، مسکو قصد دارد، روابط دو جانبه خود با تهران را تا حدودی به نفع خود، «تغییر دهد». افزون بر آن – مسکو قصد دارد با محافظت از ایران در برابر خشم آمریکا، به خاطر تمامی کارهایی که انجام می دهد و در آینده، انجام خواهد داد، امتیازاتی کسب کند.  

رسانه های گروهی آگاهی یافته اند که در آخرین لحظه، دمیتری راگوزین، معاون نخست وزیر روسیه، برنامه سفر خود به ایران را لغو کرده است.
به طور رسمی، علت لغو این سفر «دلایل فنی» اعلام شده است. اما، بر اساس خبرهای رسیده، موضوع بسیار پیچیده تر بوده است.

علت غیر رسمی لغو این سفر، افشای خبر سفر آینده معاون نخست وزیر روسیه، به رغم درخواست طرف روسی در رابطه با عدم افشای خبر این سفر، اعلام شده است. همزمان با آن خبر رسیده است که قرار بوده، موضوع مذاکرات «مسائل بسیار ظریف» و به خصوص، علت تمایل ایران برای خرید هواپیماها از کشورهای غربی باشد.

یک مقام بلند پایه اعلام کرد: «ما از تهران به طور کامل و جامعی حمایت می کنیم و آنان در عمل، کسانی را ترجیح می دهند که با اعمال تحریم ها، آنان را تحقیر می کنند». اما، گفتنی است که توضیحات غیر رسمی مربوط به این رویداد – کمترین تردیدی در این نیست که «این نشت خبری»، از ماهیت تحریک آمیز و سازمان یافته ای برخوردار بوده است – نیز حیله گرانه و مسئله به مراتب پیچیده تر بوده است.

و اینجا، سخن از آن در میان است که بر اساس برخی از شرایط پیش آمده، در حال حاضر، برای بازبینی مشخص روابط میان روسیه و ایران پنجره امکانات گشوده شده است و مسکو می کوشد از این موقیعت به نفع خود استفاده کند. گفتنی است که طی سال های اخیر، شاهد بازگشت ایران به برنامه نخست در سیاست جهانی و فعال شدنش در عرصه بین المللی و در وهله نخست، در منطقه خاور نزدیک بوده ایم که در آن، ایران با موفقیت، موقعیت قدرت منطقه ای و کلیدی خود را باز می یابد. بعد از گذشت ده ها سال، ایران از وجود تحریم ها رهایی یافته است و این امر به طور چشمگیری، دستان این کشور را باز کرده و به طور جدی، آزادی عمل این کشور برای دادن مانور را بیشتر کرده است.

در حال حاضر، ایران با روسیه از یاران علاقمند به همکاری های فعال با یکدیگر هستند که باعث تحکیم پایدار روابط دو جانبه میان این دو کشور می شود. در این میان، تهران چندین برگ برنده در اختیار دارد که تا این اواخر، موفق شده در سایه آنها در گفتگوهایش با مسکو از موضع قدرت وارد عمل شود.

نخست، از توافق معلق مانده پیرامون ارسال مجموعه «اس – ٣٠٠» به ایران سخن در میان است. به رغم اجرای این توافق و عملی شدن برخی ارسال ها، این موضوع هنوز برای اعمال فشار بر کاخ کرملین در رابطه با مطرح کردن این مسئله که «شما یار قابل اطمینانی نیستید» و کسب برخی امتیازات برای خود، دلیل مناسبی است.

دوم، مسکو برای عملیات نظامی روسیه در سوریه، به مساعدت تهران نیاز دارد. و اینجا، فقط از اقدامات مستقیم این کشور «بر روی زمین» سخن در میان نیست. مهم تر از آن این است که برای نیروهای مسلح روسیه در اجرای برخی از عملیات نظامی خود، استفاده از حریم هوایی ایران ضرورت دارد. برای نمونه، مسیر پرواز بمب افکن های راهبردی روسیه از طریق ایران است. حتی، این موضوع یک بار عامل بروز بحث های ناخوشایند آشکار پیرامون استفاده نیروی هوایی روسیه از پایگاه هوایی و نظامی ایران شده بود.

اما، طی هفته های اخیر، اوضاع به طور کلی تغییر کرده است. عامل جدید، انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا است. گفتنی است که دولت آمریکا، «ایران را دشمن شماره یک جهان» خوانده است. گزافه گویی های رئیس جمهور جدید و تیم او خطاب به تهران، به شدت تند است. در حال حاضر، تهدیدهای آنان عملی نشده اند، اما نباید این احتمال را از نظر دور داشت که دیر یا زود، آنان سخنان خود را اجرایی خواهند کرد.

افزون بر آن، از نظر کسی پوشیده نیست که رویکرد مهم دولت جدید آمریکا در عرصه سیاست خارجی اش، محروم کردن ایران از حمایت های روسیه و به وجود آوردن شکاف میان دو کشور است. اگر کاخ سفید در این رویکرد، موفق شود، در آن صورت – با وجود تمامی ضررهای وارده مربوط بر کاخ کرملین – پیامدهای آن برای جمهوری اسلامی ایران بسیار شدیدتر خواهد بود. احتمال دارد که ایران در دستاوردهای ژئو سیاسی اش تا ده سال به عقب برگردد.

در نتیجه، لغو سفر راگوزین، پیام مستقیم و آشکاری به تهران است (در رویکرد دیپلماسی خاور نزدیک).

مسکو در بازگشت ایران به عنوان بازیکن ژئو سیاسی تمام عیار به عرصه بین المللی سهم به سزایی دارد. با توجه به موضع کنونی دولت آمریکا، این کشور ضمن حفظ حمایت سیاسی خود از تهران که برای کاخ کرملین، دشواری های جدی در روابط با آمریکا به همراه خواهد داشت، تمامی تلاش خود را به کار می برد.

این موقعیت ها شرایط را برای محکم تر شدن موضع کاخ کرملین در گفتگوهای روسیه و ایران و خارج شدن شرایط قبلی از پرانتز که موضع کاخ کرملین را ضعیف می کرد را فراهم می سازد. تهران باید ضررهای وارد به مسکو در حین حفظ حمایت ژئو سیاسی از این کشور را جبران کند.

با یادآوری ارجحیت های ایران در انتخاب هواپیماها برای خرید، اشاره می شود که کاخ کرملین برای آغاز گفتگوها پیرامون این موضوع آمادگی دارد.
در حال حاضر، باید در انتظار واکنش از سوی طرف ایرانی بود. تجربه نشان می دهد که تجارت و معامله در شرق – کار بلند مدت و سرگرم کننده ای است.

نویسنده: ایرینا الکسنیس
منبع: اداره کلی رسانه های خارجی وزارت ارشاد به نقل از «وزگلیاد» / ١٥ فوریه ٢٠١٧

لینک اصلی: اینجا