دیدار پوتین و اردوغان و آینده سوریه

رابرت فیسک، تحلیل‌گر مشهور انگلیسی در مقاله‌ای در نشریه ایندیپندنت درباره سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به سن‌پترزبورگ برای دیدار با ولادیمیر پوتین، همتای روس‌اش می‌نویسد: «اکنون سلطان (اردوغان) دست به سفری زده تا با تزار (پوتین) در تخت سلطنتی سن پترزبورگ دیدار کند. خلیفه دمشق (بشار اسد) در حالی از سوریه این اتفاق را مشاهده می‌کند که معتقد است سیاست حزب بعث بار دیگر ارزش خود را نشان داده است.
  
کدام سیاست؟ انتظار و انتظار و انتظار. قدرت ترکیه در سوریه یعنی همان بخش شبه پاکستانی‌اش برای جریان‌ دادن سلاح و پول از سوی کشورهای عرب خلیج فارس به جنگ داخلی سوریه و مسیرهای قاچاقش برای تامین داعش، القاعده (جبهه النصره یا فتح الشام) تهدید بزرگی برای دمشق به نظر می‌رسید.

در همین حال کودتای اسرار آمیز ترکیه اتفاق افتاد و ارتش این کشور قدرتش را از دست داد بنابراین سلطان اردوغان می‌خواهد با سفر به سن‌ پترزبورگ کشورش را از ناتو به سمت روسیه نزدیک کند. همه این‌ها زمانی رخ می‌دهد که ارتش‌های شورشی در سوریه بار دیگر سربازان دولتی را در حلب به محاصره انداختند تا مسیرهای تامین‌شان از خاک ترکیه را بازگشایی کنند.

نیروهای روسی در فاصله‌ای حدود 30 مایلی از مرز ترکیه قرار داشته و خلبان‌های این کشور روزانه همین شورشیانی که حلب را می‌خواهند محاصره کنند بمباران می‌کند بنابراین تزار پوتین دیگر تحمل اینکه موشکی از مرز ترکیه به سوریه برای سرنگون کردن هلی کوپترهایش قاچاق شود، ندارد.

اگر ناتو و اتحادیه اروپا معتقدند می‌توانند برای نابودی حکومت اسد و مقابله با موج وجود پناهجویان به اروپا به روی سلطان اردوغان به عنوان همپیمان وفادارشان حساب باز کنند و یا اینکه همچنان شاهد باشند که جنگنده‌های آمریکایی از پایگاه اینجرلیک و دیگر تاسیسات در آناتولی به پرواز درآیند، باید تجدیدنظر کنند.»

فیسک در ادامه این روابط از احتمال یک کودتای دیگر در سطح جهانی با سفر اردوغان به روسیه خبر داده و  می‌نویسد: «اولین سفر خارجی بعد از کودتا توسط رجب طیب اردوغان به روسیه است و این می‌تواند در نوع خود یک کودتای متفاوت باشد. در اینجا به یک بخش از مصاحبه اردوغان با خبرگزاری تاس روسیه پیش از دیدارش با پوتین اشاره می‌کنیم: راه حل بحران سوریه بدون روسیه نمی‌تواند به دست آید، ما می‌توانیم بحران سوریه را تنها با همکاری با روسیه حل کنیم.

چه می‌شود اگر این همکاری با بشار اسد باشد؟ این فکری است که باعث دلگرمی بشار اسد می‌شود که همانطور که به یاد داریم زمانی دوست خانوادگی اردوغان و همسرش بود. اگر شما می‌توانید یک جنگنده روسی را سرنگون کنید و بعد از آن پوتین را به عنوان دوست در آغوش بگیرد، چرا اردوغان نتواند همین کار را در قبال بشار اسد، دوباره انجام دهد؟

این همچنین پرسشی است که باید هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ به جوابش فکر کند هرچند که به نظر می‌رسد دونالد ترامپ که دیدگاه‌های مشابهی درباره تزار پوتین مثل سلطان اردوغان دارد می‌تواند با احتمال آن کنار بیاید.

لیست بلندبالایی از بازندگان بالقوه در اثر نمایش اخیر در سن‌پترزبورگ وجود دارد؛ اول از همه داعش، القاعده، النصره، فتح‌الشام و همه دیگر گروه‌های افراط گرایی که با حکومت سوریه می‌جنگند هستند. آنها به یکباره در خواهند یافت که قابل اعتمادترین مجرا برای تامین سلاح آنها یعنی ترکیه به سراغ سرسخت‌ترین دشمنشان یعنی مالک نیروی هوایی روسیه رفته و کنار او ایستاده است.

بعد از آنها میلیاردرهای عربستانی و قطری هستند که به تامین پول و سلاح برای شبه نظامیانی که به دنبال سرنگون کردن حکومت‌های دمشق و بغداد و تضعیف شیعیان ایران، لبنان و سوریه بودند، پرداختند.

فراتر از همه آنها شاید کسانی باشند که بعد از کودتای ترکیه و سفر برادرانه اردوغان به کاخ تزار نگران جانشان هستند: اعضای ارتش ترکیه. چیزی که در حال مشخص شدن است این است که "روسیه و ایران در هشدار پیش از وقوع کودتا به اردوغان نقش اطلاعاتی ایفا کرده‌اند."

اخیرا روس‌ها به عرب‌ها ظاهرا گفته‌اند که پوتین به عنوان مامور سابق کا گ ب شخصا بعد از فهمیدن توئطه کودتا از طریق خواندن ارتباطات در ارتش ترکیه پیامی را برای اردوغان در این زمینه فرستاده بود. براساس این گزارش‌ها تکنسین‌های روسی در محل پایگاه هوایی خود در لاذقیه سوریه این ارتباطات و مخابرات ارتش ترکیه را شنود کرده بودند.

از طرفی ایرانی‌ها که از دیدن رویگردانی ترکیه نسبت به دشمنانش خرسند خواهند شد نیز به اردوغان درباره کودتا اطلاع داده بودند.»

رابرت فیسک در انتهای مقاله خود عنوان می‌کند: «تا همین چند وقت پیش به نظر می‌رسید که هیلاری کلینتون می‌خواهد دکمه "شروع  مجدد" (Reset) را در روابط با پوتین بزند. اما اکنون این اردوغان است که می‌خواهد این کار را انجام دهد کاری که تاثیراتی بسیار بزرگ‌تر خواهد داشت.

کلمه تروریسم اکنون به حدی نامحدود استفاده می‌شود که انگار این کلمه در آمریکا اختراع شده باشد اما عملا اولین استفاده رایج از این واژه ظاهرا بعد از انقلاب فرانسه و در مسکو بوده است و در آن زمان روس‌ها از تروریست‌های پرتاب کننده بمب که به دنبال سرنگونی تزار بودند، سخن می‌گفتند.

بنابراین به دنبال کلمه "تروریست‌ها" در اعلامیه‌های منتشر شده بعد از نشست اخیرا سلطان با تزار باشید؛ ائتلاف بزرگ سن‌پترزبورگ برای مبارزه با "تروریسم". اگر در ساعات آینده این کلمه را از جانب روسیه شنیدید در آن صورت می‌فهمید که قرار است وضعیت در سوریه تغییر پیدا کند.

نویسنده: رابرت فیکس، تحلیلگر انگلیسی
منبع: ایسنا به نقل از «ایندیپندنت» / 9 اوت 2016

لینک اصلی: اینجا