اندیشکده امریکن انترپرایز در مقالهای به قلم مارک تیِسن مینویسد: دونالد ترامپ میگوید «بگذارید [روسیه] شر داعش را کم کند. چرا باید اهمیتی بدهیم؟» سؤال خوبی است. اینکه به ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه اجازه دهیم در سوریه به نفع ما بجنگد چه ضرری دارد؟» پاسخ این است: ضررهای زیادی دارد.
هدف راهبردی روسیه نابودی داعش نیست
اول اینکه، روسیه با داعش نمیجنگد. بر اساس گزارش اندیشکده مرکز مطالعات جنگ آمریکا، روسیه اساساً به مناطقی حمله میکند که تحت کنترل گروههای سنی دیگر از جمله گروههای شورشی آموزشدیده و سازماندهیشده توسط آمریکا است که از سوی بشار اسد، رئیسجمهور سوریه تهدید تلقی میشوند. این بدان دلیل است که هدف راهبردی روسیه نابودی داعش نیست، بلکه هدفش آن است که از نظام اسد که تحت حمایت ایران است حمایت کرده و غرب را نیز به حمایت از او وادار کند. با نابود کردن اپوزیسیون میانهرو، جهان باید بین اسد و داعش یکی را انتخاب کند. ظاهراً رئیسجمهور اوباما این مسئله را درک نمیکند. او با سادگی اعلام کرد که روسیه نباید شورشیان تحت حمایت آمریکا را هدف بگیرد زیرا ما برای انتقال قدرت از حکومت اسد به اپوزیسیون میانهرو نیاز داریم. دقیقاً به همین دلیل است که پوتین آنها را هدف میگیرد.
حذف اپوزیسیون میانهرو باعث تقویت داعش است
دوم، مداخله روسیه در واقع باعث تقویت داعش میشود. با حذف اپوزیسیون میانهرو، روسیه تمام گروههای سنی را به سمت داعش و جبههالنصره تحت حمایت القاعده سوق میدهد –و این تنها راه مخالفان اسد خواهد بود، هرچند ایدئولوژی افراطی تروریستها را نیز قبول نداشته باشند. این مسئله موجب تشدید درگیری شده و باعث میشود سوریه بیش از پیش جهادگرایان را به خود جذب کند. این مسئله باعث تقویت اسد میشود زیرا برای توجیه ادامه بقای حکومت خود به عنوان مانعی در برابر داعش، به تهدید داعش نیاز دارد.
دخالت روسیه در سوریه به نفع ایران و روسیه است
سوم، حضور اخیر روسیه در سوریه موجب تقویت ایران میشود. این اتفاقی نیست که روسیه درست چند هفته بعد از دیدار ]سردار سرلشگر[ قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران از مسکو، نیروهای خود را وارد سوریه میکند. ایران در حال رژه در خاورمیانه است و مداخله روسیه، تلاش ایران برای کسب برتری منطقهای را تشدید میکند. هر دو طرف سود میبرند. روسیه جایگاهی دائمی در خاورمیانه با یک پایگاه هوایی مهم و بندری در آبهای گرم مدیترانه مییابد که از طریق آن میتواند قدرت خود را به نمایش گذاشته و آمریکا و متحدانش را به چالش بکشد. ایران سلاحهایی (مانند سیستم موشکی زمین به هوای پیشرفته S-300 برای مقابله با حمله نظامی به برنامه هستهای خود) را به دست میآورد، و همچنین ائتلافی جدید شامل روسیه، ایران، عراق، سوریه، و حزبالله لبنان ایجاد میکند تا بتواند با نفوذ آمریکا مقابله کند. این برای منافع آمریکا فاجعهبار است. «جک کین»، یک فرمانده بازنشسته اینطور گفته که، «ائتلاف روسیه-ایران از نظر راهبردی تغییردهنده بازی در خاورمیانه است. این ائتلاف بر تمام کشورهای خاورمیانه اثر گذاشته و احتمالاً نفوذ آمریکا را از بین میبرد.»
مداخله روسیه نشانگر ضعف آمریکا است
چهارم، مداخله روسیه پیام خطرناک ضعف آمریکا را مخابره میکند. اوباما با داعش اعلام جنگ کرده و قول داده که این شبکه تروریستی را «نابود» کند. بهانه مداخله روسیه آن است که آمریکا در حال باختن در این جنگ است و روسیه برای نجاتش آمده است. این ضعف مبارزه نظامی ما (۷۵ درصد هواپیماهای آمریکا هیچ بمب پرتاب نمیکنند) است که فضای خالی را ایجاد کرده که حال روسیه قصد پر کردن آن را دارد.
ضعف ما در سوریه میتواند پیامدهایی فراتر از منطقه داشته باشد. این ناتوانی اوباما در تحمیل خط قرمزش در مورد استفاده «اسد» از تسلیحات شیمیایی بود که به «پوتین» جرئت داد که به کریمه تجاوز کند. با وجود دلایل بیشتر از ضعف آمریکا، پوتین میتواند بیش از پیش توانایی آمریکا برای دفاع از متحدانش در ناتو را در کشورهای بالتیک یا مناطق دیگری که با آنها پیمان داریم، آزمایش کند. حال او یک پایگاه هوایی دارد که جتهای جنگی سوریه را در فاصله پنج دقیقهای از ترکیه که عضو ناتو است قرار میدهند. دیگر مخالفان آمریکا، مانند چین و کره شمالی نیز ممکن است جرئت آزمودن جدیت ما را پیدا کنند. ضعف تحریکآمیز است.
دخالت روسیه باعث کاهش اعتماد کشورها به آمریکا میشود
پنجم، نبرد هوایی روسیه این پیام را انتقال میدهد که آمریکا متحدی غیرقابل اعتماد است. وقتی روسیه به نیروهایی که ما برای جنگ با داعش آموزش داده و سازماندهی کردهایم حمله میکند و در عین حال به آمریکا هشدار میدهد که «سر راهش نباشد»، و ما موافقت میکنیم، گروههای دیگری که برای حفظ امنیت خود به آمریکا وابسته هستند کمتر به ما اعتماد میکنند. دولت عراق اخیراً با ایران و روسیه برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات به توافق رسید. و نخستوزیر عراق گفت که این آخر هفته روسیه میتواند حملات خود علیه داعش را در قلمرو این کشور انجام دهد. همین الآن هم ما در حال مذاکره با روسیه در مورد «کاهش تداخل» عملیاتهای هوایی خود هستیم که نوعی همکاری نظامی محسوب میشود. حمایت یا تحمل فعالیتهای روسیه این عقیده را در منطقه تقویت میکند که ما با روسیه، ایران، «اسد»، حزبالله و شبهنظامیان شیعه عراق علیه تمام متحدان قدیمی خود متحد شدهایم.
فاجعهای ژئواستراتژیک برای آمریکا
اوباما میگوید که ما نباید نگران هیچکدام از این مسائل باشیم. او اصرار دارد که رفتار پوتین از سر «ضعف» است و خودش را در «باتلاقی» گرفتار میکند که بسیار شبیه حمله ۱۹۷۹ شوروی به افغانستان است. حتی اگر این حرف صحیح باشد، باز نباید زیاد باعث آرامش خاطر باشد. وقتی بالاخره شوروی از افغانستان عقبنشینی کرد چه شد؟ طالبان قدرت را در دست گرفت و از القاعده دعوت کرد، که کشور را به بهشتی امن برای طراحی حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بدل کرد. به عبارت دیگر، مداخله روسیه در سوریه فاجعهای ژئواستراتژیک برای آمریکا است. به همین دلیل ما باید به این مسئله اهمیت دهیم.
نویسنده: مارک تیِسن منبع: اِشراف به نقل از «امریکن انترپرایز» / 5 اکتبر 2015