دغدغه های روسیه در مورد توافق هسته ای ایران

بحثی مهم در حال حاضر در آمریکا وجود دارد درباره اینکه آیا توافق هسته ای بین ایران و گروه پنج به علاوه یک (آمریکا، انگلیس، چین، فرانسه، روسیه و آلمان) برای آمریکا « توافقی خوب » یا « توافقی بد » است و در نتیجه کنگره باید آن را رد یا تصویب کند. بحثی مشابه اگرچه نه به صورت پر سر و صدا در مسکو درباره پیامدهای توافق هسته ای ایران برای روسیه وجود دارد.  

البته ، بیشتر پوشش خبری در روسیه، درباره این توافق نسبتا مثبت است. پایان تحریم های بین المللی بر ضد ایران که در توافق پیش بینی شده است برای شرکت های روسی که به دنبال صادرات تسلیحات، رآکتورهای اتمی و سایر محصولات روسیه به ایران هستند خوب است. حمایت روسیه از توافق هسته ای ایران نیز شاهدی بر تداوم اهمیت روسیه برای غرب با وجود روابط به طور فزاینده تنش آلود تلقی می شود. علاوه بر این، مفسران روسی حل و فصل موضوع هسته ای ایران را به منزله تقویت این استدلال مسکو می دانند که غرب باید روسیه و رژیم اسد مورد حمایت ایران را شریکی در مبارزه مشترک با دولت اسلامی (گروه تکفیری صهیونیستی داعش) تلقی کند.

روزنامه آمریکایی واشنگتن پست چهارده اوت گزارش داد سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه در نشستی صحبت کرد که در آن این انتقاد وجود داشت که روسیه با توجه به این نگرانی که توافق هسته ای موجب بازگشت نفت ایران به بازار جهانی می شود باید مانع توافق می شد. بازگشت نفت ایران به بازار جهانی موجب کاهش قیمت آن و نیز کاهش درآمدهای نفتی روسیه می شود. لاوروف در این باره که اگر روسیه در مذاکرات هسته ای ایران حاضر نمی شد آیا توافقی به دست می آمد گفت : « من فکر می کنم توافق وجود داشت ولی شرایط برای فدراسیون روسیه بسیار بدتر بود.»

به عبارت دیگر ، روسیه متوجه شد ایران خواستار دستیابی به توافق با آمریکاست و اگر مسکو برای مانع شدن از توافق تلاش می کرد ، ایران و طرف های دیگر مذاکرات احتمالا روسیه را نادیده می گرفتند و به هر حال توافقی امضاء می کردند. این وضع موجب می شد روسیه ضعیف و بی اهمیت به نظر برسد. چند هفته قبل ، میخائیل زیگار از مخالفان سیاستهای دولت روسیه نوشت :« توافق هسته ای ایران ممکن است آخرین باری باشد که روسیه به عنوان قدرتی بزرگ شرکت خواهد کرد.»

وی خاطر نشان کرد :« ما (روسها) به ایرانی ها به سبب طولانی کردن مذاکرات و نیز اقدام لجوجانه ، یک تشکر بدهکاریم زیرا این وضعیت موجب تمدید عضویت ما در یک گروه مهم جهانی شد.» زیگار درباره چالش داعش در آینده گفت این ایران است که به شریکی غیر قابل اجتناب برای غرب تبدیل می شود و درباره روسیه اینطور نخواهد بود. لئونید کالاشنیکوف معاون کمیته امور بین المللی مجلس دوما دیدگاهی تیره تر درباره پیامدهای توافق هسته ای ایران برای روسیه دارد.

وی اینطور استدلال می کند :« هدف آمریکا ، منزوی کردن و فشار آوردن بر روسیه است. توافق با ایران ، مثالی در این باره است که آمریکا چگونه شرکای اروپایی را درباره نیاز به اعمال فشار بر روسیه متقاعد کرده است. آمریکا می خواهد بگوید ما همان کاری را که با ایران انجام دادیم می توانیم درباره روسیه نیز اجراء کنیم.» در حالی که آمریکایی های معترض به توافق هسته ای ایران معتقدند این توافق برای آمریکا خوب نیست ، روسهای معترض به آن معتقدند این توافق به این دلیل برای مسکو بد است که در واقع برای واشنگتن خوب است.

این روسهای بدبین ممکن است از این موضوع مایوس شده باشند که روسیه نتوانست مانع امضای توافقی شود که آنها برای منافع روسیه مضر می دانند. با این حال ، امیدواری این افراد آن است که کنگره احتمالا وتوی اوباما درباره رد تقریبا قطعی توافق در ماه سپتامبر را نقض کند. اگر کنگره این کار را انجام دهد ، رسانه های روسیه آن را تقبیح می کنند ولی افراد زیادی در مسکو وجود دارند که مخفیانه از کنگره قدردانی می کنند که موجب شد روسیه نفوذش را در ایران افزایش دهد و این به ضرر آمریکا خواهد بود. همچنین کنگره با نقش وتوی اوباما درباره توافق هسته ای ایران ، این امیدهای روسیه را که همچنان قدرتی بزرگ در چشم جهانیان باقی بماند زنده نگه می دارد.

نویسنده: مارک کاتز
منبع: ایسنا به نقل از «لوبلاگ» / 25 اوت 2015

لینک اصلی: اینجا